انرژی هسته ای و حق مسلم ما

«انرژی هسته ای حق مسلم ماست», «انرژی هسته ای به جان ما بسته ای» از جمله شعار هایی بودند که همزمان به آغاز به کار دولت نهم وارد اتمسفر سیاسی ایران شد محمود احمدی نژاد رئیس دولت نهم که با شعار عدالت, مهرورزی و آوردن پول نفت بر سر سفره مردم انتخاب شده و ریاست پس از خاتمی را آغازیده بود از جمله اهداف خود را حتی عدالت در زمینه انرژی هسته ای اعلام کرد

«انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست»، «انرژی هسته‌ای به جان ما بسته‌ای» از جمله شعار‌هایی بودند که همزمان به آغاز به‌کار دولت نهم وارد اتمسفر سیاسی ایران شد. محمود احمدی‌نژاد رئیس دولت نهم که با شعار عدالت، مهرورزی و آوردن پول نفت بر سر سفره مردم انتخاب شده و ریاست پس از خاتمی را آغازیده بود از جمله اهداف خود را حتی عدالت در زمینه انرژی هسته‌ای اعلام کرد. از نظر او عدالت در همه زمینه‌ها باید اجرا می‌شد. او در همان ابتدا اعلام کرده بود: «هیچ‌کس و هیچ قدرتی نمی‌تواند ملت ایران را از حق هسته‌ای خود محروم کند». این شعار بسیار زود‌تر از آنچه می‌شد فکرش را کرد وارد گفتمان توده مردم شد. احمدی‌نژاد همان‌قدر که در مورد فساد در ساختار بانک‌ها، دانه‌درشت‌ها در اقتصاد، فساد در نظام بانکی، شیطنت‌ها در اقتصاد برای بالا بردن قیمت زمین و مسکن و قطع کردن دست سودجویان و رانت‌خواران از بیت‌المال حرف می‌زد از برآورده کردن مطالبات مردم ایران و تحقق بخشیدن به آرزوی بزرگ آنان که همانا چرخه سوخت انرژی اتمی بود نیز سخن می‌راند. او این سخنان را نه‌تنها در ایران بلکه در کشورهای دیگر و به ویژه در سفرهای خارجی خود نیز بیان می‌کرد. در اولین سفرش به ایالات متحده آمریکا و سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل و نیز در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد: «شورای امنیت به ابزار دست قدرت‌های بزرگ تبدیل شده است».

اشاره او به این جنبه از کاربرد شورای امنیت بود که کشورهای جهان سوم را در دستیابی به تکنولوژی پیشرفته از جمله انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای محروم می‌کند. اما این روش و کردار احمدی‌نژاد نه‌تنها موجب حیرت ناظران سیاسی خارجی و دولتمردان غربی می‌شد بلکه اعتراض بسیاری را در ایران برانگیخت. اما اظهارات احمدی‌نژاد در سایه این اعتراض‌ها تعدیدل نشد، از جمله او طی سخنانی در ستاد فرماندهی نیروهای انتظامی گفت: «قطار انرژی هسته‌ای ایران ترمز ندارد. ایران فناوری تولید سوخت را هم اکنون در اختیار دارد. این قطار در حال حرکت است و ترمز و دنده عقب ندارد، چون ما ترمز و دنده عقب را کنده و دور انداختیم.» اما احمدی‌نژاد دقیقا دستیابی ایران به چرخه صلح‌آمیز سوخت اتمی را عین عدالت‌طلبی عنوان می‌کرد و حتی طی اظهار نظر بسیار بدیعی اعلام کرده بود: «در صورت دستیابی ایران به چرخه سوخت اتمی حاضریم سوخت اتمی را با ۲۰ در صد قیمت جهانی آن به بازار عرضه کنیم». این سخن بسیار عجیب بود.

حتی احمد شیرزاد از جمله نمایندگان مجلس ششم که برای اولین بار از یک تریبون رسمی نسبت به سیاست‌های هسته‌ای دولت انتقاد کرده بود خواستار برگزاری مناظره در رابطه با انرژی هسته‌ای با رئیس دولت نهم شد. هرچند که احمدی‌نژاد پاسخ مثبتی به این مناظره نداد اما در تمام سفرهای استانی و نیز در همه موقعیت‌هایی که برای او پیش می‌آمد از حق هسته‌ای ایران سخن می‌گفت و اینکه ایران باید به انرژی هسته‌ای دست یابد. از نظر دولت نهم حتی انرژی هسته‌ای از ملی شدن صنعت نفت هم مهم‌تر است. از جمله در سال گذشته احمدی‌نژاد در گفت‌وگویی با شبکه خبری سیما با تاکید بر اینکه اکنون اتفاق بسیار بزرگی افتاده است، گفت: «از نظر ابعاد سیاسی دستیابی ایران به فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای صدها برابر ملی شدن صنعت نفت است.» وی تصریح کرد: «ملی شدن صنعت نفت خیزش ضداستبدادی بود و دشمنان در این زمینه اجازه استفاده ملت ایران را از این پیروزی بزرگ ندادند اما امواج دستیابی ایران به فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای بسیار بیشتر از ملی شدن صنعت نفت است.» رئیس دولت نهم همچنین ادامه داد: «ملی شدن صنعت نفت برای کشور ما قدرت سیاسی ایجاد نکرد اما پیشرفت ایران در زمینه هسته‌ای ما را در کنار کشورهای هسته‌ای قرار داد و موجب ارتقای جایگاهمان صد پله بالاتر از گذشته شد.» این مسئله نیز برخی انتقادها را در ایران برانگیخت.

اغلب منتقدین معتقد بودند انرژی هسته‌ای برخلاف نظر رئیس دولت نهم قابل قیاس با ملی شدن صنعت نفت نیست. ناسیونالیست‌ها و نیز کارشناسان بی‌طرف ایران بیش از همه نسبت به این امر منتقد بودند. ابراهیم امینی از جمله حقوقدانانی که عضو مجلس ششم بود و نیز از اعضای حزب اعتماد ملی نیز محسوب می‌شود کمی پیش از این اظهارات و در اعتراض به سیاست‌های هسته‌ای دولت نهم خواستار آن شده بود که «رفراندوم هسته‌ای» برگزار شود تا مردم خود در زمینه ادامه این سیاست‌ها و از جمله تعلیق و یا عدم‌تعلیق غنی‌سازی اعلام نظر کنند.

اما رئیس دولت نهم که چنین روشی را نمی‌پسندید به این حرف‌ها توجهی نکرده و در عوض به هر شهری که سفر می‌کرد از جمعیت استقبال‌کننده‌اش می‌پرسید که ما به دنبال عدالت در دستیابی به انرژی هستیم و همه نیز در پاسخ او «هورا» می‌کشیدند و این نیز می‌توانست همان پاسخ مثبت به رفراندوم هسته‌ای باشد. یعنی آری. این گفتمان هنوز ادامه دارد. احمدی‌نژاد از تحقق عدالت در انرژی هسته‌ای سخن گفته و خواستار تحقق خواسته ملت ایران در دستیابی به انرژی صلح‌آمیز اتمی با استفاده از چرخه سوخت اتمی است و از دیگر سو نیز برخی هنوز منتقد این سیاست‌ها هستند. در واقع هنوز پس از سپری شدن بیش از ۳۰ ماه از آغاز به‌کار دولت نهم سخن‌ها تغییری نکرده است. احمدی‌نژاد همان حرف‌ها و سخن‌های اول را تکرار می‌کند و منتقدین وی نیز به همان نوع انتقادات ادامه می‌دهند. اکنون پرونده ایران کماکان در شورای امنیت سازمان ملل بررسی می‌شود و رئیس دولت نهم بر برقراری عدالت هسته‌ای و نتایج پربار آن در قبال ملی شدن صنعت نفت تاکید دارد.

فرشاد قربانپور