تعامل دولت احمدی نژاد با مراجع از نگاهی دیگر

رابطه با مردم رابطه ی معلم و متعلم است نه رابطه ی مراد و مرید, نه رابطه مقلِّد و مقلَّد که تقلید بکنید مگر مردم میمون هستند که تقلید بکنند متعلم می فهمد و عمل می کند و سعی می کند فهم خود را رشد بدهد تا روزی خودش بی نیاز شود از این معلم خودش مراجعه کند و استنباط بکند و درک نماید

"رابطه با مردم رابطه‌ی معلم و متعلم است نه رابطه‌ی مراد و مرید، نه رابطه مقلِّد و مقلَّد که تقلید بکنید. مگر مردم میمون هستند که تقلید بکنند؟ متعلم می فهمد و عمل می کند و سعی می کند فهم خود را رشد بدهد تا روزی خودش بی نیاز شود از این معلم. خودش مراجعه کند و استنباط بکند و درک نماید..."

جملات ناشایست فوق به‌علاوه بسیاری از هتاکی ها و پرده دری های دیگر که بیان آن دور از اخلاق قلمی است، برگرفته از سخنرانی ۷ سال پیش عضو ارشد سازمان مجاهدین (انقلاب اسلامی) است که با عنوان "پروتستانیزم اسلامی" در خانه معلم همدان ایراد شد.

در آن دوره، هیئت دولت و رییس‌جمهور وقت و نیز اغلب نمایندگان مجلس ششم ترجیح دادند کوچک‌ترین واکنش منفی در محکومیت این سخنان آمیخته با انحراف بروز ندهند اما همین که آغاجری به‌خاطر این سخنان دست بند خورد و رهسپار دادگاه شد، مجلس ششم به ریاست مهدی کروبی و هیئت دولت وقت همسو با موضع‌گیری رسانه های بیگانه و سلمان رشدی ملعون، عکس العمل‌های تندی را در قبال رأی دادگاه ابراز کردند تا جایی که محمدرضا خاتمی رسماً تهدید به آشوب در سطح دانشگاه‌ها کرد.

از این دست هتک حرمت‌ها نسبت به مراجع بزرگوار تقلید بارها در آن دوره تکرار شد تا جایی که این بزرگواران، کشیشان قرون وسطایی تشیع عنوان گرفتند و البته آنچه که به جایی نرسید فریاد و اعتراضات همین عزیزان بود. در واقع فرآیند و گفتمان حاکم آن هنگام بر این بنا شده بود که نه تنها به تذکرات و نصایح مراجع بزرگوار وقعی نهاده نشود، بلکه از هر فرصتی برای تضعیف و تخریب این نهاد ریشه دار استفاده شود.

زمان گذشت و جریان دنبال‌کننده این نگاه با "نه" قاطع مردم، ناگزیر از تخلیه قدرت برای جریانی شد که رفتار و گفتارش بیشترین تشابه و قرابت را با گفتمان متعهد دینی و مراجع بزرگوار داشت؛ از قضا، همین عامل یکی از مهمترین دلایل حسن ظن تعدادی از مراجع به دکتر احمدی‌نژاد و حتی توصیه علنی آنان به رای دأدن به وی در انتخابات نهم بود.

البته در دولت نهم، رخداد برخی مسائل روابط بین دولت و مراجع را تا اندازه‌ای متغیر ساخت. در این روند برخی بد سلیقگی‌های دولت و اظهارنظرهای تعدادی از عناصر درجه چندم آن در موضعگیری علیه مراجع و نیز بعضی سوءتفاهماتی که برای مراجع محترم تقلید اتفاق افتاده بود، در کنار عامل اصلی بروز این اتفاقات یعنی شیطنت‌ها و بدطینتی هایی که از سوی همان جریان قدرت از کف داده، آمد و این نارضایتی‌های رقیق بروز پیدا کرد. به‌طوری که رهبر انقلاب نیز در این خصوص توصیه به توجه بیشتر به نصایح مراجع و علما کردند: "نصیحت علمای دینی را قدر بدانید، مغتنم بشمارید. گاهی علمای دین، بزرگان دین، مراجع حتی، نصایحی می‌کنند، درباره‌‌‌‌‌‌ی مسائلی توصیه‌‌‌‌‌‌هایی می‌کنند؛ این را مغتنم بشمرید؛ اینها را حمل بر محبت و علاقه‌‌‌‌‌‌مندی بکنید. ما می‌دانیم، آقایان، بزرگان علمایی که هستند -حالا گوشه کنار کسانی بر خلاف این معنا باشند، او مورد محاسبه‌‌‌‌‌‌ی ما نیست- و امروز در مناطق مختلف، در مراکز حوزه‌‌‌‌‌‌های علمیه‌‌‌‌‌‌ی بزرگ و در شهرستان‌ها هستند، اینها همه طرفدار نظام جمهوری اسلامی و قدردان نظام جمهوری اسلامی‌‌‌‌‌‌اند."

اما این روزها کسانی که از روابط حسنه مراجع و دولت آسیب دیده اند، تمام هم و همت خود را به‌کار بسته اند تا با بزرگ‌نمایی این دلخوری‌های کوچک، دولت احمدی‌نژاد را روحانی‌ستیز یا لااقل بی اعتنای به تذکرات آن عزیزان جلوه دهند تا در این میان، دولت را از پشتوانه‌ای تاریخی، مقتدر و مردمی محروم سازند و برای رسیدن به اهداف تاریک خود، ریاکارانه به مراجع تقلید نزدیک شوند.

با این حال، مرور گذشته و بررسی شرایط حال، منجر به نتیجه جالبی می‌شود. اگر خوب دقت کنیم و به حجم رسانه هایی که اخبار مربوط موضع‌گیری‌های مختلف مراجع تقلید را تحت پوشش قرار می دهند، توجه کنیم متوجه این نکته می شویم که اتفاقاً رویکرد مثبت این دولت بوده که باعث شده جایگاه مرجعیت نه تنها مانند گذشته تخریب و هتک نشود بلکه اکنون به دیدگاه‌های آنان مطابق با شأن والایشان اهمیت بسیاری داده می‌شود و پشت درب دفترهای این بزرگواران ترافیک زیادی از سیاسیون با گرایش‌های مختلف دیده می‌شود.

طرفه اینجاست که همان جریانی مدعی تخدیش در رابطه مراجع و دولت شده است که روزگاری خود بانی بدترین اهانت‌ها و ساختارشکنی‌ها نسبت به نهاد مرجعیت بوده و یا در قبال این پرده‌داری‌ها سکوت معناداری پیشه کرده بود.

به هرتقدیر شایسته است برای بر طرف شدن همین مقدار اندک دست اندازهایی که به‌وجود آمده، دولت دهم فرامین رهبری را نصب العین قراردهد و حتی المقدور نصایح اجماعی مراجع تقلید را در اَعمال خود اِعمال نماید.

همچنین حاملان گزارش‎ها و تحلیل‌های مختلف برای مراجع محترم نیز باید با دقت و امانتداری کامل، این‌گونه موارد را مطابق با واقعیات موجود خدمت آن عزیزان ارائه کنند.

سید مصطفی میرمحمدی