تاثیرات شهرنشینی بر سلامت

به مناسبت ۱۸ فروردین آغاز هفته سلامت

همه ساله در ۷ آوریل، مصادف با ۱۸فروردین ماه، به مناسبت گرامیداشت تاسیس سازمان جهانی بهداشت، مراسم روز جهانی بهداشت، با تمرکز روی یک موضوع مهم بهداشتی توسط سازمان جهانی بهداشت و کشورهای عضو برگزار می شود. سازمان جهانی بهداشت سال ۲۰۱۰ میلادی را HEALTH AND URBANIZATION (شهرنشینی وسلامت) نامگذاری کرده است که در آن موضوعاتی مانند عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت، سلامت محیط، سلامت جاده ای، شیوه های زندگی سالم، امنیت و سلامت غذا مورد تاکید قرار می گیرد.

در کشور ما نیز از تاریخ ۱۸ تا ۲۴ فروردین ماه (۷ تا ۱۳آوریل) «هفته سلامت» با هدف اطلاع رسانی گسترده درخصوص برنامه ها و عملکرد نظام سلامت به آحاد جامعه، افزایش سطح آگاهی جامعه درخصوص مفاهیم سلامت، تمرکز و تاکید بر اولویت های کشوری و منطقه ای براساس شعار سال سازمان جهانی بهداشت و توسعه همکاری های بین بخشی در راستای فعال کردن همه عوامل اجتماعی موثر بر سلامت برگزار می شود.

شعار سال روزجهانی بهداشت در سال ۲۰۱۰ میلادی، معطوف به توسعه شهری و سلامت و پیام کلیدی آن در اولویت قراردادن سلامت در سیاستگذاری های شهری است.

سازمان جهانی بهداشت از تمام کشورهای دنیا دعوت کرده است که در یک حرکت جهانی با عنوان «هزارشهر، هزار زندگی» مشارکت داشته باشند و براین اساس طی تفاهمنامه ای که بین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان جهانی بهداشت به امضا رسیده است، تاکنون ۴۰شهر کشورمان با امضای این تفاهمنامه به شبکه «هزارشهر، هزار زندگی» پیوسته اند.

● ۳۰ درصد مردم تهران به دلیل ترافیک دچار افسردگی و اضطراب شده اند

شهروندان تهرانی که هر روز ناچار هستند ساعات زیادی را در ترافیک معطل شوند قطعا دچار کسالت و خستگی خواهند شد.

کارشناسان محیط زیست ازرده خارج کردن خودروهای فرسوده، به کارگیری خودروهای جدید، بهینه سازی مصرف سوخت، معاینه فنی خودروها و افزایش و توسعه خدمات حمل ونقل عمومی را ازجمله راهکارهای کاهش آلودگی هوا اعلام کرده اند.

گفتنی است سازمان بهداشت جهانی، در گزارشی که از تاثیر آلودگی هوا بر سلامت روانی مردم اعلام کرد، از افسردگی با عنوان «اپیدمی خاموش» نام برد.

آلودگی هوا عامل تشدید بیماری های قلبی، تنفسی، نازایی، سقط جنین و سرطان است و درصورت بالا تربودن غلظت آلاینده های هوا از یک حد معین، می تواند منجر به مرگ آنی افراد شود.

گذشته از غبار و ذرات ریز، در هوای آلوده مقدار زیادی مواد سمی دیگر مانند دی اکسید کربن و دی اکسید نیتروژن هم وجود دارد که باعث ایجاد مسمومیت در بدن انسان می شوند.

بر پایه تحقیقات انجام شده توسط شرکت کنترل کیفیت هوا و وزارت بهداشت میزان آلاینده ها در شهر تهران ۸/۲برابر استاندارد جهانی است و روزانه ۱۲۰۰تن آلاینده در هوای تهران پخش می شود.

اثرات سو» آلودگی هوا بر سلامتی انسان به صورت اختلال در بینایی، تاردیدن، خستگی، سردرد و خواب آلودگی بروز می کند و باعث ایجاد تغییر در عملکرد قلب و شش می شود. آلودگی هوا همچنین باعث کاهش وزن نوزاد می شود و بر میزان مرگ ومیر کودکان تاثیر می گذارد.

ابتلای کودکان به سرطان خون نخستین پیامد زندگی در خیابان های پرترافیک تهران است. آلودگی هوا بر پایه نظر متخصصان یکی از علل مرده زایی در تهران است.

هوای آلوده، گذشته از اثرات مخرب جسمی و روحی بر بهداشت و سلامت جامعه، از تاثیرات منفی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی گسترده ای نیز برخوردار است که در جای خود شایسته است تا توسط کارشناسان، بیشتر به آن پرداخته شود.

سالانه ۳میلیون نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند که ۹۰درصد آنان در کشورهای توسعه یافته هستند. دربعضی کشورها تعداد افرادی که در اثر همین عامل جان خود را از دست می دهند بیشتر از قربانیان سوانح رانندگی است. این مرگ ومیر به طور خاص مربوط به آسم، برونشیت، تنگی نفس و حملات قلبی و آلرژی های مختلف تنفسی است.

برخورداری از زندگی سالم، مولد و هدفمند حقی است همگانی که مسئولیت تحقق آن برعهده همه نهادها و لازمه توسعه پایدار است; بر این اساس فراهم کردن شرایط مناسب برای تامین سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی شهروندان از جمله حقوق طبیعی و نیازهای اساسی به شمار رفته و درکتب اسلام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد تاکید قرار گرفته است.

در سند چشم انداز بیست ساله کشور، یکی از ویژگی های جامعه ایرانی، برخورداری از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده به دور از فقر و فساد، تبعیض و بهره مند از محیط زیست مطلوب دانسته شده است.

از آنجایی که امروزه بیش از ۵۰درصد از عوامل موثر بر سلامت را عوامل اجتماعی نظیر سواد، اشتغال، فقر تشکیل می دهد نگاه به حوزه سلامت، رویکردی فرهنگی و اجتماعی نیز هست. شهرهای بزرگ ایران با چالش های متعددی از جمله تراکم جمعیت، مسکن، استقرار صنایع بزرگ، استقرار واحدهای عمده تهیه و توزیع کالا، آلودگی هوا و شرایط زیست محیطی نامناسب، کمبود امکانات و تاسیسات جمع آوری و تصفیه پسماندها، بیکاری، اعتیاد، ترافیک روبه رو هستند که این مسئله ضرورت بازنگری در سیاستگذاری مدیریت کلانشهرها و توجه جدی به سلامت شهری را گوشزد می کند.

منبع: سلامت نیوز