دنیا هنوز گرد است

جهانی شدن مردم, كشورها و بازارها را بیش از همیشه به هم نزدیك كرده است و مرزهای ملی را از میان برداشته است

جهانی شدن مردم، كشورها و بازارها را بیش از همیشه به هم نزدیك كرده است و مرزهای ملی را از میان برداشته ‌است.

این یا خود واقعیت است یا به دلیل اینكه بیش از حد به ما گفته شده اینچنین فكر می‌كنیم.

اما نگاهی عمیق‌تر به آمار و ارقام نشان می‌دهد ما با دنیایی رو به رو هستیم كه تنها بخشی از دنیای منسجم و به هم پیوسته و بدون مرزی است كه تصور می‌كنیم.

در حقیقت بیش از ۹۰درصد از همه مكالمات تلفنی، رفت و آمدهای اینترنتی و سرمایه‌گذاری‌ها محلی و بومی است.

اما موضوع فقط این نیست. حتی همین اندازه كوچك جهانی شدن هم ممكن است از دست برود.

در دنیای جهانی شده امروز، تفكرات زودتر منتشر می‌شود و مرزها را در هم می‌پیوندد.

كشورهای فقیر دسترسی فوری به اطلاعاتی دارند كه زمانی فقط به دنیای صنعتی و پیشرفته محدود می‌شد و نقل و انتقال آن به كندی صورت می‌گرفت.

رای‌دهندگان چیزهایی را می‌دانند كه زمانی تنها چند بروكرات از آن اطلاع داشتند.

شركت‌های كوچك خدماتی را ارائه می‌كنند كه در گذشته تنها غول‌های تجاری می‌توانستند آن را ارائه كنند.

از همه این اتفاقات و روندها می‌توان دریافت كه انقلاب اطلاعات دموكراتیك و با خاصیت آزادسازی عمیق در حال وقوع است و عدم توازن میان بزرگ و كوچك و فقیر و غنی را بر هم می‌زند.

آن رویكرد جهانی كه فرانسیس كرنكراس در كتاب مرگ فاصله‌ها برایمان توصیف می‌كرد اكنون در حال محقق شدن است.

ما اكنون در دنیایی هستیم كه دیگر مجموعه‌ای از كشورهای بومی منزوی شده نیستند كه با دیوار تعرفه‌های بالا و شبكه‌های ضعیف اطلاعاتی و بدبینی دو جانبه از هم جدا افتاده باشند.

دنیایی كه ما اكنون در آن زندگی می‌كنیم به گفته طرفداران جهانی ‌شدن بسیار مسطح است.

این تفكر جالب و جذابی است. اگر روند انتشارات را یك نشانه بگیریم باید گفت كه جهانی شدن چیزی بیش از تنها یك تحول قدرتمند سیاسی اقتصادی است.

جهانی شدن اكنون یك صنعت روستایی رو به رونق است.

براساس آمار و ارقام كتابخانه كنگره آمریكا، در دهه ۱۹۹۰ بیش از ۵۰۰ عنوان كتاب درباره جهانی شدن منتشر شده است.

بین سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۴ بیش از ۴۰۰۰ عنوان كتاب با این موضوع به چاپ رسید.

در حقیقت بین نیمه دهه ۱۹۹۰ و ۲۰۰۳ نرخ افزایش عنوان كتاب‌های مرتبط با موضوع جهانی‌شدن هر ۱۸ ماه بیش از دو برابر شده است.

در این میان بسیاری از كتاب‌ها توجه زیادی را به خود جلب كرده است.

یكی از نویسندگان یكی از این كتاب‌ها در مصاحبه تلویزیونی با این پرسش رو به رو شد كه چرا هنوز فكر می‌كند دنیا همچنان گرد است.

موضوع این مصاحبه در حقیقت كتاب توماس فریدمن، نویسنده روزنامه نیویورك تایمز بود كه با عنوان دنیا مسطح است منتشر شده بود.

فریدمن در آن كتاب نوشته بود، ۱۰ نیرو كه اكثرشان همكاری و ارتباط از دوردست را ممكن می‌كند در حال مسطح كردن دنیا هستند و این دنیا را به زمین بازی بزرگی برای رقابت جهانی تبدیل می‌كنند.

دنیا پیش از این شبیه چنین نیروهایی را ندیده است.

در پی چاپ این كتاب، بعضی منتقدان آن را نمونه‌ای دیگر از مجموعه نگرش‌ها و دیدگاه‌های بزرگنمایی شده‌‌ای خواندند كه می‌توان آن را در ردیف نظریه پایان تاریخ طبقه‌بندی كرد.

بعضی نویسندگان، جهانی شدن را موضوع خوبی می‌دانند كه باعث گریز از اختلافات كهن قبیله‌ای به عنوان عامل ایجاد تفرقه در میان انسان‌ها شده است. بعضی دیگر این روند را روندی فریبكارانه می‌دانند كه در پایان آن یك كالا مانند مك‌دونالد به همه مردم روی زمین فروخته می‌شود.

هر دوی این گروه‌ها بر عوامل مشتركی تاكید دارند. مانند تكنولوژی به عنوان عامل تغییر، آموزش به عنوان ابزاری برای تولید مردمان جدید.

اما وجه مشترك همه آنها یك چیز است و آن اینكه همگی در اشتباه هستند. حقیقت آن است كه دنیا آن طور كه طرفداران دوآتشه جهانی شدن می‌گویند، كاملا مسطح نیست. اكنون ما با بخشی از دنیای جهانی شده واقعی رو‌به‌رو هستیم.

ما تنها با قابلیت‌های بالقوه دنیای در هم تنیده جهانی شده آشنا شده‌ایم. نكته مهم‌تری كه ما از آن غافل مانده‌ایم این است كه آینده جهانی شدن بسیار شكننده‌تر از آن چیزی است كه تصور می‌كنیم.