دست‌کم ۷ جور برف داریم

مقنعه مشکی‌اش را جلوی صورتش باز کرد و اجازه داد دانه‌های برف روی آن بنشینند. از نظر او هیچ چیز در دنیا شبیه‌تر از دانه‌های برف به هم نبود، با این حال معلم سرکلاس گفته بود امکان …

مقنعه مشکی‌اش را جلوی صورتش باز کرد و اجازه داد دانه‌های برف روی آن بنشینند. از نظر او هیچ چیز در دنیا شبیه‌تر از دانه‌های برف به هم نبود، با این حال معلم سرکلاس گفته بود امکان اینکه بتوانیم میلیون‌ها دانه برف را در کنار هم قرار دهیم و دو دانه شبیه به هم پیدا کنیم، است...

دانه‌های برف از نظر شکل و اندازه بسیار با هم متفاوت‌اند و طبق دسته‌بندی سازمان جهانی هواشناسی هفت نوع کریستال برف وجود دارد:

۱) پلاکتی،

۲) ستاره‌ای،

۳) ستونی،

۴) زاویه‌دار،

۵) شاخه‌ای،

۶) دکمه سرآستینی

۷) بی‌شکل

حتی درون این هفت دسته نیز باز هم وزن و حالات دانه‌های برف بسیار متفاوت است اما با وجود تمامی این تفاوت‌ها، تمامی دانه‌های برف یک خصوصیت مشترک دارند. تمامی آنها هرچند کم حالت شش ضلعی خود را حفظ می‌کنند.

دانه برف چطور شکل می‌گیرد؟

جالب است بدانید در هوای تمیز، برف شکل نمی‌گیرد. برای آنکه برف‌ها شکل زیبایی پیدا کنند باید هوا مملو از گرد و غبار باشد. در واقع برف زیبا تنها لباسی سفید بر تن غبار هواست. در کنار غبار باید در هوا به اندازه کافی بخار آب وجود داشته باشد و دمای هوا به اندازه کافی پایین آمده باشد. در صفر درجه سانتی‌گراد، بخار آب باید حداقل پنج گرم در مترمکعب باشد تا دانه برف احتمال شکل گرفتن پیدا کند. وقتی این سه شرط وجود داشته باشد بخار آب معلق در هوا تبدیل به کریستال یخ می‌شود و به شکل دانه برف شش ضلعی در می‌آید.

چرا شش ضلعی؟

دلیل ۶ ضلعی بودن دانه برف به حالت مولکول آب برمی‌گردد. مولکول‌های آب اغلب شکل خود را منظم می‌کنند تا بیشترین تماس را با همسایه‌های خود ایجاد کنند. مولکول آب تقریبا چهاروجهی است و وقتی در شرایط مناسب به کریستال تبدیل می‌شود، سعی می‌کند بر حسب شرایط موجود، فشار اتمسفر، میدان مغناطیسی موجود، میزان وزش باد و درجه هوا... خود را بیشتر گسترش دهد. معمولا در شرایط مناسب قسمت بالایی و پایین یک کریستال برف بیشتر گسترش می‌یابد تا حدی که در درجه ۵ تا ۱۰ درجه زیر صفر حالتی زاویه‌دار پیدا می‌کند. در دمای ۱۰ تا ۱۲ درجه زیر صفر شبیه پلاکت و در دمای ۱۲ تا ۱۸ درجه زیر صفر شبیه ستاره شش ضلع می‌شود.

برف‌ها، انواع و اقسام دارند

هر چه کریستال برف بزرگ‌تر و زیباتر شود، سنگین‌تر شده و سریع‌تر بر زمین می‌افتد. رد شدن کریستال برف از لایه‌های مختلف هوا با درجه‌های گوناگون سبب تغییر کردن طبیعت آن می‌شود. برف می‌تواند سبک مثل پر باشد یا سنگین مثل یک پالتوی خز، می‌تواند مثل یخ سُر یا مثل چسب، چسبناک باشد. کارشناسان برف را به سه نوع طبقه‌بندی کرده‌اند: خشک، تر و چسبناک. برف کوهستان‌ها برف خشک، سبک و پودری شکل است که در فضاهای بسیار سرد شکل می‌گیرد و معمولا نمونه آن را در شهرها نمی‌بینیم.

برف تر در دمای صفر تا پنج درجه زیر صفر تشکیل می‌شود و سنگین و چسبناک است و معمول‌ترین برفی است که آن را می‌توانید در سطح شهرها ببینید. سومین نوع برف خیس است که در دمای صفر تا یک درجه سانتی‌گراد تشکیل می‌شود و حاوی مقدار زیادی آب است. این برف خیلی سریع روی زمین می‌نشیند و اصطلاحا گل و شل می‌شود.