دختران در انتظار سهم بیشتر از تلویزیون

نزدیک به ۴ دهه است که در ادبیات روان شناسی, آموزش مهارت های زندگی آن هم از پایه و سال های قبل از دبستان مورد توجه قرار گرفته است

نزدیک به ۴ دهه است که در ادبیات روان‌شناسی، آموزش مهارت‌های زندگی آن هم از پایه‌ و سال‌های قبل از دبستان مورد توجه قرار گرفته است. از سوی دیگر تلویزیون به عنوان یک مرکز قدرتمند فرهنگی، نظام خویشاوندی، آداب و رسوم، ارزش‌های اجتماعی و اخلاقی، زبان و... را که زیربنای هویت جامعه محسوب می‌شود، تحت تأثیر و نفوذ قرار داده است و با بهره‌گیری از تکنیک‌های ارتباطی بر ایده‌ها و نگرش‌های مردم تأثیرات مثبت و منفی بر جای می‌گذارد.

در این میان کودکان و نوجوانان به عنوان یک قشر پر تعداد در جامعه که اتفاقا به تلویزیون نیز وابسته هستند و برنامه‌های آن را تماشا می‌کنند، به توجه بیشتری از سوی برنامه‌ریزان فرهنگی کشور نیاز دارند. از سوی دیگر در عصر اطلاعاتی جدید، با تکثر رسانه‌ای و تخصصی‌شدن تولیدات رسانه‌ای، مخاطبان می‌توانند برنامه‌های مربوط به خود را انتخاب کنند و به تماشای آن بنشینند. «دختران» نیز به عنوان بخش عظیم تشکیل‌دهنده این قشر و به دلیل شکننده‌بودن و آسیب‌پذیربودن شرایطشان در جامعه نیاز به اختصاص حداقل بخشی از تولیدات تلویزیونی دارند تا با فراغ بال و انگیزه بیشتری به قاب تلویزیون چشم بدوزند.

واقعیت این است که تغییرات عمیقی در شیوه زندگی جوامع امروزی رخ داده است، اما متاسفانه هنوز بسیاری از افراد در مواجهه با ناملایمات و مشکلات زندگی از روش‌های ناکارآمد و سنتی گذشته تربیتی خود استفاده می‌کنند.

اگر بپذیریم که تلویزیون به عنوان یک رسانه تاثیرگذار همزمان و هم راستا با نهاد خانواده در جهت پیشبرد اهداف آموزشی و تربیتی تلاش می‌کند، انتظار می‌رود برای دختران نیز به عنوان افرادی که از ابتدای حضور فعالشان در جامعه زمان زیادی نمی‌گذرد، برنامه‌هایی طراحی شود. البته چندی پیش سهیلا جدلی، تهیه‌کننده تلویزیونی با اعلام خبری مبنی بر این‌که برنامه‌ای به نام «دختر من» برای شبکه ۲ برای کودکان دختر در حال تهیه است در این راه قدم گذاشت و این برنامه را می‌توان به نوعی سرآغازی بر این حرکت دانست.

افراد در طول زندگی و در روند اجتماعی شدن، نقش‌های متفاوتی را فرا می‌گیرند و تلویزیون به عنوان یک رسانه جمعی، عامل مهمی ‌در اجتماعی کردن و ارائه نقش‌های مختلف به انسان‌ها به شمار می‌رود.

امروزه دختران بیش از پیش وارد جامعه شده‌اند و مسوولیت بسیاری از مشاغل را به عهده گرفته‌اند. آنها با در دست گرفتن بخش مهمی ‌از مشاغل اجتماعی توانسته‌اند خودشان را به مرحله ثبات برسانند. آنها نیاز دارند تا با برنامه‌ریزی مسوولان و طی یک برنامه‌ریزی دقیق، مخاطب برنامه‌هایی باشند که در حین این‌که آنها را سرگرم سازد، با مهارت‌های زندگی نیز آشنا کند.

موضوعاتی مثل خودآگاهی، ارتباط موثر، روابط بین فردی موثر، کنترل خشم، مقابله با هیجان‌های منفی، تصمیم‌گیری، تفکر انتقادی‌ و... از یک‌سو و مهارت‌های خاص شامل گروهی از افراد نظیر آموزش پیش و پس از ازدواج، مدیریت بحران، پیشگیری از آسیب‌های روانی ‌و... از جمله دغدغه‌هایی هستند که ممکن است برای دختران به وجود بیاید و ضرروی است که آنها در سنین کودکی با چنین مسائلی آشنا و چگونگی برخورد با آنها را بیاموزند.

این‌که این مسائل با زبانی ساده و صریح و در قالب برنامه‌های جدید و جذاب برای کودکان تعبیه شود جدای از این‌که توجه این قشر را جلب می‌کند، می‌توان در کنار آن بسیاری از این مهارت‌های ضروری را از کودکی به آنها آموخت. استفاده از کارشناسان و روان‌شناسان در تهیه و تولید برنامه‌هایی مناسب دختران با این برچسب که قرار است شاهد برنامه‌ای باشند که مخصوص خود آنهاست موتور حرکت این قشر از افراد را برای ورود به جامعه قوی‌تر می‌کند.

مهراوه فردوسی