شرایط کودکان ـ اگزما

اگزما یکی از بثورات پوستی غیر مسری و شایع در کودکان است. این بثورات، کلاً بین یک ماهگی و دو سالگی و گاهی دیرتر ظاهر می‌شوند. اگزما ممکن است بعد از دو سالگی ناپدید شود و یا اینکه …

اگزما یکی از بثورات پوستی غیر مسری و شایع در کودکان است. این بثورات، کلاً بین یک ماهگی و دو سالگی و گاهی دیرتر ظاهر می‌شوند. اگزما ممکن است بعد از دو سالگی ناپدید شود و یا اینکه به تناوب در جریان کودکی ظاهر و ناپدید شود.

علت اگزما معلوم نیست. ولی معمولاً جنبهٔ ارثی دارد. اگزما یک حالت درماتیت آتوپیک است (درماتیت آتوپیک به حالتی از التهاب پوست می‌گویند که در نتیجهٔ حساسیت به‌وجود می‌آید). اغلب کودکانی که اگزما دارند، بعداً حساسیت‌های دیگری نظیر تب یونجه، آسم و حساسیت‌های چشمی نیز پیدا می‌کنند.

اگزما گاهی به شکل واکنش حساسیتی نسبت به غذاها، نوشابه‌ها و داروها (که گاه می‌‌تواند ویتامین باشد) خودنمائی می‌کند.

اگزما همچنین می‌‌تواند واکنش حساسیتی نسبت به موادی باشد که با پوست تماس پیدا می‌کنند. در بعضی کودکان، شرایط محیطی نظیر گرما و سرما و همچنین شرایط عاطفی نظیر عصبانیت می‌تواند موجب خارش و پوسته پوسته شدن تمام بدن شود.

پوستی که دچار اگزما شده است، می‌‌تواند به‌راحتی عفونی شود. به‌ویژه هنگامی که پوست خراش داده شده است. عوارض شایع اگزما عبارتند از: زرد زخم و عفونت ویروس‌های تب خال و آبله

ـ علائم و نشانه‌ها:

بثورات اگزما، خشک و نسبتاً پوسته پوسته، صورتی و خارش‌دار هستند. بثورات در اثر مالش و خارانیدن قرمز می‌شوند. درد یا علائم دیگری به‌جز هنگامی‌که خارش، عفونت ایجاد می‌کند ندارد. اگزما اغلب روی گونه‌ها و دور دهان شروع می‌شود. همچنین می‌تواند روی باسن یا هر جای دیگری ایجاد شود. شایع‌ترین جای اگزما پشت زانوها و چین‌های آرنج است. اگزما به ندرت تمام بدن را می‌پوشاند. معمولاً به صورت لکه‌ای سکه‌ مانند و گرد که در تمام بدن گسترش می‌یابد، ظاهر می‌شود. هنگامی‌که به صورت گرد و تکه‌ای پدیدار می‌شود، ممکن است با کچلی اشتباه شود. در بسیاری از موارد، اگزما همراه با سبوره (کلاهک گهواره‌ای) روی می‌دهد.

ـ مراقبت خانگی:

درمان خانگی اگزما به‌جز در موارد شدید یا عفونی، اغلب موفقیت‌آمیز است. اولین اقدام درمانی این است که تمام غذاها و نوشابه‌های جدیدی که طی یک ماه گذشته به رژیم غذائی کودک اضافه شده‌اند، قطع کنید (با این حال برای جلوگیری از سوء تغذیه کودک، حتماً با پزشک مشورت کنید.) همچنین از پزشک خود سئوال کنید که آیا داروهائی که کودک جدیداً شروع به مصرف آنها کرده است، می‌توانند حساسیت ایجاد کند یا نه؛ ولی هیچ داروئی را بدون اجازه پزشک قطع نکنید. علاوه بر این، مواد تحریک‌آمیز و آزار دهنده‌‌ای را که احتمالاً می‌توانند به پوست کودک آسیب برسانند، از کودک دور کنید.

ـ غذاهائی که می‌توانند در کودکان زیر یک سال باعث اگزما شوند:

آب و شربت مرکبات (نظیر آب پرتقال)

آجیل

آرد گندم

بادام زمینی

تخم مرغ

دسرها و آب میوه‌های مناطق گرمسیری

شکلات

شیر گاو

صدف

فرآورده‌های لبنی

کره

گوجه‌فرنگی و رب گوجه فرنگی

ماهی

ـ غذاهائی که می‌توانند در کودکان یک ساله و بزرگ‌تر، اگزما ایجاد کنند:

آب و شربت مرکبات (نظیر آب پرتقال)

آب‌نبات

آجیل

ادویه‌جات (به‌جز نمک)

بستنی

تمشک

دسرها و میوه‌های مناطق گرمسیری

ذرت

شکلات

صدف

کره بادام زمینی

گوجه‌فرنگی و رب گوجه‌فرنگی

ـ موادی که می‌توانند اگزما ایجاد کنند:

الیاف مصنوعی

الیاف پنبه‌ای کشی

پشم

پلاستیک

رنگ‌های پارچه (به‌ویژه قرمز و آبی)

سختی‌ گیرهای آب (Water softeners)

صابون

فلزات

مواد پاک‌کننده

مواد آرایشی

نرم‌کننده‌های پارچه

اگر قطع مصرف مواد یاد شده باعث رفع بثورات چهار تا هفت روز (در کودک زیر یک سال) نشد. از پزشک خود بپرسید که آیا باید تمام غذاها و نوشابه‌هائی که می‌‌توانند منجر به اگزما شوند، قطع کرد یا نه.

پمادهائی که ترکیبات قطران زغال‌سنگ دارند، برای استفاده مناسب‌ هستند، ولی استفاده از آنها می‌تواند ارزیابی اولیهٔ پزشک را مختل کند. برای جلوگیری از خشک شدن بیشتر پوست از یک مرطوب‌کنندهٔ هوا (بخور) استفاده کنید. (در عین حال پوست را بسیار تمیز نگاه دارید. زیرا در غیر این‌ صورت ممکن است به علت وجود میکرو ارگانیسم‌ها در آن، خودش به صورت یک منبع عفونت در بیاید).

اگر روش بالا باعث برطرف شدن اگزما شد، به تدریج سعی کنید غذاهای قطع شده را مجدداً به رژیم غذائی کودک اضافه کنید. با افزودن هفته‌ای یک غذا می‌توانید بفهمید که کدام غذا واکنش ایجاد می‌کند و در نتیجه، از مصرف آن غذاها اجتناب کنید.

ـ موارد احتیاط:

۱. اگر غذاهای جدید به رژیم غذائی کودک اضافه شدند، دقیقاً مراقب علائم جدید بثورات باشید.

۲. اگر کودک، هم به غذای کمکی تهیه شده از سویا و هم به شیر گاو حساس باشد، پزشک یک غذای کمکی مخصوص تجویز خواهد کرد.

۳. ترکیبات قطران زغال‌سنگ حساسیت نسبت به اشعهٔ آفتاب را زیاد می‌کنند. هنگامی‌که از این پمادها استفاده می‌کنید، تا حد امکان کودک را از معرض آفتاب دور نگه دارید.

ـ درمان پزشکی:

پیدا کردن علت اگزما بهترین درمان خانگی است و به این ترتیب می‌‌توانید به پزشک کمک کنید. اگر موارد مشابه در فرزندان بزرگتر شما نیز اتفاق افتاد، به پزشک اطلاع دهید. پزشک کرم‌های استروئیدی‌ و پماد یا لوسیون‌هائی تجویز خواهد کرد که بثورات را از بین می‌برند. استروئید و کورتون‌های خوارکی تا هنگامی‌که اگزما خیلی شدید نشده است، تجویز خواهند شد. اگر اگزما عفونی شود، از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی استفاده خواهد شد.

ـ عناوین مرتبط:

آسم، حساسیت‌های غذائی، تب یونجه و حساسیت‌های دیگر، تب‌خال، زرد زخم، بثورات (ضایعات پوستی)، کچلی پوست