پوشاک مردم کرمان

پوشاک در بین مردم کرمان به سه دسته کلی تقسیم میشود ۱ محلی ۲ بلوچی ۳ – زرتشتی آنچه در ذیل میآید گذری است اجمالی بر آشنایی با پوشاک کرمان که که توسط میراث فرهنگی کرمان منتشر شده است راگ آرت

پوشاك محلی زنانه

سرپوشها:

چارقد (c?rqad): پارچه ایست چهارگوش که آن را به صورت سه گوش تا کرده و بوسیله سنجاق قفلی زیر گلو محکم می شود. افراد غنی به سنجاق قفلی گویهای طلایی یا سنجاق طلا آویزان می کردند.

چادر عبایی: تا زمان کشف حجاب زنان چادر عبایی که به صورت چادر عربی به سر می کردند که از کنار ابروها درز داشته و دستها از آستینهای آن بیرون می آمدند. به وسیلة پارچه سفید تورمانندی که به صورت افقی به اندازة cm۴-۳ دوخته می شده و روی صورت قرار می گرفته که به آن جوم "jum" می گفتند.

پیچه (pi۲۶۹;e): پیچه نقاب مانند بوده و از یال و دم اسب تهیه می شده است. پیچه را بوسیلة روبانی که در بالای آن وصل می شده روی پیشانی قرار می دادند و بند آن را پشت سر گره می زدند ، آنگاه چادر مشکی را روی آن می انداختند.

چادر دلاغ (۲۶۹;?dordol?q): همان چاقچور یا چاقشور است. جورابی است از نوک انگشت پا تا کمر که پاچه آن تنگ و بالای آن گشاد و شلوار مانند است که زنها به پا می کردند. چادردلاغ به صورت چادر عربی اما بدون آستین بوده و شلوار مشکی زیر آن می پوشیدند.

تن پوشهای زنانه

. شلیته (selite): دامن کوتاه و پرچینی بوده که روی شلوار به تن می کردند و کمر آن مانند شلوار دارای لیفه بوده که با نخی به کمر محکم می شده است.

. پیراهن فانوسی: این پیراهن دارای یقة گرد ، آستین بلند که در قسمت کمر آن چین ریز زیادی می خورده است.

. پیرن: پیراهن چین دار یقه گرد و دارای آستین لوله ای یا پفی بوده است.

. پیراهن شش ترک: قسمت کمر این پیراهن تنگ دوخته می شد و پائین تنه دو برابر گشاد بوده است. آستین ها بلند و سرشانه چین میخورده است.

. یل (yal): نوعی تن پوش (کت) که زنان و دختران در فصل سرما تن می کردند. قد آن تا روی باسن بوده است.

. پیراهن چین پیله ای: از جنس کتان دارای یقه گرد و آستینهای بلند بوده است. دارای مچ پیچ بوده پایین تنه را مانند دامن چین پیله ای می دادند.

پای پوشها

ساغری ، قندره ، کفشهای گیوه ای ، گالش

پوشاك:محلی:مردانه

سرپوشها

کلاه گرد نمدی ، کلاه دوره ای (شاپو s?pu) ، کلاه پهلوی ، عمامه ، کلاه بافتنی (کاموایی)

تن پوشها

تن پوشهای مردانه: پیراهن ، قبا ، سرداری ، جلیقه ، شال کمر

. پیراهن: نسبتاً بلند یا بالای زانو که از دوطرف پهلو به اندازة cm ۱۵-۱۰ چاک می خورد. یقة آن گرد و ساده که از سرشانه یا جلو دکمه می خورد. آستینها گشاد و بلند و در قسمت مچ یک چاک کوچک داشته که روی شلوار می افتاده است. هنگام کار آن را در شلوار می نمودند. اشراف و اعیان جامعه در قسمتهای یقه ، سرآستینها و انتهای پیراهن را با نخهای رنگی روشن نقده دوزی می کردند و با نوارهای تزئینی آن را پراقدوزی می نمودند.

. قبا: کتی بلند و بدون یقه بود بطوریکه وقتی آن را به تن می کردند یقة آن به شکل هفت یا مایل درمی آمده است. جلو آن باز که بوسیلة چند دکمه و بندیک دوطرف قبا به همدیگر وصل می شد یا کلاً دکمه نداشته که در پهلو به همدیگر پیوند می خوردند.

پاپوشه

ا پاپوشهای مردانه: گیوه ، ساغری ، ارسی ، زنگال ، قندر (qondere) ، شاپسند

. گیوه: این کفش از دو قسمت روار (ravar) که از نخهای پنبه ای و تخت که از نوارهای پارچه ای اصطلاحاً لته (late) تهیه می شده است. تخت آن توسط تخت کشها از پارچه های کهنه که اغلب کرباس بوده با چسب سریش و یک بند چرمی درست می شده است. رویة آنها توسط زنان با نخهای نازک پنبه ای و با سوزن بافته می شده و درنهایت توسط کفش دوز رویه و تخت بهم وصل می شده است.

. ملکی: نوع دیگری گیوه بوده با این تفاوت که ظریفتر و گرانقیمت تر بوده است. دورتادورشان با دو لایة چرم و تیماج دوخته می شده و برای تزئین روی تیماج از نخهای موم زده استفاده می کردند که به آن خاک اندازی می گفته اند.

---