درخشش صنایع دستی در استان مرکزی

آثار و شواهد به دست آمده از دوره‌های قبل از تاریخ و دوران اسلامی در تپه‌های باستانی استان مرکزی، نشانگر آن است که منطقه استان مرکزی یکی از سکونتگاه‌های اقوام مختلف بوده و مردمان …

آثار و شواهد به دست آمده از دوره‌های قبل از تاریخ و دوران اسلامی در تپه‌های باستانی استان مرکزی، نشانگر آن است که منطقه استان مرکزی یکی از سکونتگاه‌های اقوام مختلف بوده و مردمان آن باروح لطیف از دیرباز با ذوق و قریحه هنری آشنا بوده‌اند.

این استان از گذشته‌های دور به عنوان یکی از مراکز تولید مصنوعات دستی و قطب تولید زیراندازها و فرش مطرح بوده و قالی دستباف آن با نام تجاری قالی ساروق و لیلیان شهره جهانی دارد. هنرمندان قالیباف استان مرکزی با نقوش بته میر، گل حنا، لیلیان، مشک‌آباد، بند ریحان، بازرجان، شاه‌عباسی، گلدانی، محرابی، زیرخاکی، مستوفی و ماهی درهم همواره درک بالای خود را از هنر، زیبایی‌شناسی در فرش به اثبات رسانده‌اند.

گلیم ساوه از دوران صفوی با سابقه درخشان تولید می‌شده و هم‌اکنون نیز در این منطقه رواج دارد. از گذشته‌های دور مناطق شازند و خمین مهد جاجیم‌بافی بوده و در حال حاضر نیز چند کارگاه از این هنر اصیل در اراک و خمین مشغول به کار است و می‌طلبد که با توسعه این رشته صنایع دستی از فراموشی آن جلوگیری شود. به گزارش ایرنا، مجموعه تاریخی بازار اراک و حجره‌های بازار قدیمی تفرش هنوز ضرباهنگ‌های چکش مسگران را در خاطر دارد و روزگار رونق این صنعت دستی را فراموش نکرده و زنده ماندن این رشته در اراک و تفرش به صورت موروثی بیانگر ریشه‌داری این هنر در استان مرکزی است.

گیوه از پاپوش‌های راحت و پرطرفدار بین ایرانیان است که تولید آن از دیرباز به صورت سنتی در سنجان اراک، محلات، وفس و ساوه جریان داشته و در دو رشته کف‌آجیده و کف چرم تولید می‌شده است. هنرهای چوبی استان مرکزی نیز منبت، کنده‌کاری و قلمزنی روی چوب، معرق، مشبک، معرق، ساخت سازهای سنتی، خراطی، حجم‌سازی و پیکرتراشی را شامل می‌شود و آثار چوبی به جا مانده از هنر گذشتگان این منطقه را می‌توان در پنجره‌های گره‌چینی، درهای منبت‌کاری، منبر و ضریح امامزاده سهل بن علی در آستانه، خانه‌های اربابی در تفرش، خمین و آشتیان مشاهده کرد. سابقه هنر صنعت سفالگری در اراک، شازند و آستانه به قرون ۷ و ۸ هجری باز می‌گردد و سفالگران سلطان‌آباد سفال‌های دارای لعاب صدفی، لاجوردی و نوع به خصوصی سفال منقوش زیر لعاب را پدید آوردند و متاسفانه امروز با کهولت و بیماری آخرین استادکار بازمانده سفالگری استان مرکزی در آستانه نگرانی از فراموشی این هنرصنعت وجود دارد.