جمعه, ۲۹ تیر, ۱۴۰۳ / 19 July, 2024
حقوق جزا
![حقوق جزا](/web/imgs/16/151/ip37z1.jpeg)
از گرایشهای مهم علم قانون، حقوق جزا و فقهجزایی اسلام است و به طور كلی در علم حقوقجزا، دو بخش كلی جزای عمومی و جزایاختصاصی پژوهش و تحقیق میشود. مباحثجزای عمومی شامل جرم و مجرم و مسولیتجزایی او، مجازاتها و مباحث و جزایاختصاصی شامل جرایم علیه اشخاص وجرایم علیه اموال و جرایم علیه امنیت و آسایشعمومی است. این تقسیم مطالب در فقه جزاییامامیه وارد نشده است اما مطالب فقه جزایی بهطور كلی شامل حدود ـ قصاص دیات و در بعضیاز موارد به تعزیرات تبویب شده است. مجموعهقوانین مجازات اسلامی تقریبا براساس فقه جزاییاسلام در كتاب اول به پیروی از حقوق جزا بهمباحث جرم و مجازات مجرم و مسولیت جزاییاو پرداخته شده است و در كتابهای بعدی مباحثحدود، قصاص، دیات، تعزیرات و مجازاتهایبازدارنده تدوین شده است.
تنظیم كلاسیكمباحث جزایی در علم حقوق جزا رهآورد نویندانش حقوق جزا است كه در كنار مباحثجرمشناسی و پلیس علمی و سایر گرایشهای حقوقجزا شكل و تكامل پیدا كرده است. در بسیاری ازمباحث جزایی در اسلام مانند تعریف جرم واصول قانونی بودن جرم و مجازات و شرایطمعاونت و شركت در جرم و... هیچ تفاوت یاتبعیضی بین زن و مرد نیست و از این جهت فصلوسیعی از حقوق و فقه جزایی اسلام به زن و مردبه طور مشترك اختصاص یافته است و اساساتفاوتی در بسیاری از موارد بین زن و مرد نیست تااز آن به عنوان تبعیض علیه زن نام برد اما در نقطهمقابل مواردی از قبیل ادله اثبات جرم ومجازاتهای مالی و غیرمالی نیز دیده میشود كهبین زن و مرد مسلمان تفاوت وجود دارد و همینموارد موجب شده است تا بسیاری از منتقدان بهویژه حقوقدانهای غیر مسلمان یا لائیك آنها رامورد نقد و اعتراض قرار دهند و از این جهتخردهای بر فقه جزایی اسلام گرفتند.
بنابراین تمام مباحث مقایسه حقوق جزا بینزن و مرد از دو جهت ادله اثبات جرم و مسولیتكیفری (ترتیب مجازات) قابل بررسی است زیرادر هر دو مورد تفاوت بین مرد و زن به چشممیخورد.
● نظر كنوانسیون
كنوانسیون محو كلیه اشكال تبعیض علیه زنانمصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تاریخ/۲۷ آذر/ ۵۸ (۸ /دسامبر/ ۱۹۷۹) در بند «الف» ماده كنوانسیون آمده است«گنجاندن اصل مساوات میان زنان و مردان درقانون یا سایر قوانین مربوطه هر كشور، چنانچهتاكنون مقطور نشده باشد...»
مطابق اطلاق این بند، وضع زن و مرد از جهتاثبات جرم باید یكسان باشد در حالیكه دربسیاری از موارد كیفری اینگونه نیست و شهادتزنان همسان شهادت مردان نیست. همچنین دربند «ز» ماده ۲ كنوانسیون آمده است «فسخ كلیهمقررات كیفری ملی كه موجب تبعیض نسبت بهزنان میشود»
در حالیكه بسیاری از كیفرها خواه مالی یا غیرمالی در حقوق جزای اسلام بین زن و مرد تفاوتوجود دارد و شماری از نویسندگان چنینتفاوتهایی را تبعیض علیه زنان تفسیر كردهاند درنتیجه بین بند «ز» ماده ۲ كنوانسیون با شمارزیادی از مجازاتهای حقوق جزای اسلام بهتعارض رسیدند.
به طور كلی كنوانسیون به لحاظ یكسان نگریزن و مرد در تمام زمینههای شخصی و اجتماعیسعی دارد زن و مرد را از جهت اینكه شهادت آنهادر شمار ادله اثبات جرم قرار گیرد و یا اینكه كیفرمجازات علیه مجرمین زن و مرد یا علیه مرتكبینجرم علیه آنان وضع گردد و یكسان و مشابه باشد.
این در حالی است كه در فقه امامیه به لحاظتفاوتهای شخصی و اجتماعی زن و مرد، احكامكیفری متفاوت وضع شده و در خصوص هر دوزمینه جزایی ادله اثبات جرم و مجازاتها، تفاوتهایزیادی به چشم میخورد.
● تعبد الهی و نظم عمومی
در فقه امامیه پذیرش احكام پنجگانه وجوب،حرمت، مستحب، مكروه و حلال بر پایه عبودیتانسان به خدا است گرچه درك تمام دین در عصرغیبت و مطلق نگری آن درست نیست اما تلاش وسعی فقها عظام همواره در طول تاریخ فقه اینبوده است كه مبانی فقه را بر پایه دیدگاه وحیانی وعلم الهی رسول اكرم (ص) و خانواده علمیایشان تدوین كرده و توسعه دهند. تحولها وترقیهای فقه بر پایه مبانی و اصول مدون و موردتایید اهل بیت (ع) بوده است بنابراین احكامفقهی در نهایت و آخرین نقطه به این استدلالپذیرفته میشود كه تعبد، الهی است و خداوند ازانسان بهتر درك مصلحت و مفسده مخلوق خود رامیكند و در نقطه مقابل حقوق موضوعه یكسری ازقوانین خود بر پایه نظم عمومی تدوین میكند كههیچگونه تغییری در آن امكانپذیر نیست. تعریفنظم عمومی و خواستگاه آن در بافت اجتماعی وفرهنگی جامعهای است كه در آن قانون وضعمیشود، بنابراین ممكن است نظم عمومی یكجامعه با جامعه دیگر تفاوت داشته و در نتیجهقوانین امری آن جامعه نیز با قوانین امری جامعهدیگر متفاوت است. قوانین امر در كنار قوانینتكمیلی قرار دارند كه هرگز توافقی برای تغییر آندر جامعه توسط شهروندان ممكن نیست.
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
مسعود پزشکیان ایران دولت چهاردهم پزشکیان محمدجواد ظریف دولت دولت سیزدهم علیرضا زاکانی انتخابات علی باقری رهبر انقلاب رئیس جمهور
هواپیما هواشناسی تهران پلیس پلیس فتا آلودگی هوا قتل شهرداری تهران پشه آئدس تیراندازی زلزله عزاداری محرم
واردات خودرو خودرو حقوق بازنشستگان قیمت خودرو قیمت طلا قیمت دلار بازنشستگان بازار خودرو اربعین دلار مالیات قیمت سکه
تلویزیون سینما اوشین فضای مجازی سریال سینمای ایران امام حسین فرهاد مشیری فیلم لیلی رشیدی بازیگر وزارت ارشاد
مغز محصولات کشاورزی دانشگاه تهران ماه آزمون سراسری
جو بایدن آمریکا دونالد ترامپ رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه روسیه فلسطین جنگ غزه چین طوفان الاقصی انتخابات آمریکا
فوتبال پرسپولیس استقلال علی علیپور سپاهان باشگاه پرسپولیس تراکتور علیرضا بیرانوند نقل و انتقالات رئال مادرید لیگ برتر ایران مهدی طارمی
اینترنت گوشی هوش مصنوعی عیسی زارع پور روزنامه ناسا اپل وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
خیار گرمازدگی کاهش وزن سرطان لاغری افسردگی صبحانه