به دنبال زمان

در فلسفه اصول بحث «حجیت» مطرح می‌شود. موضوع اصول، تفقه است؛ یعنی روش تفقه. لذا اصول فقه به دنبال این است که چگونه می‌توان مفاهیم را به صورت قاعده‌مند از منابع دینی استخراج کرد. …

در فلسفه اصول بحث «حجیت» مطرح می‌شود. موضوع اصول، تفقه است؛ یعنی روش تفقه. لذا اصول فقه به دنبال این است که چگونه می‌توان مفاهیم را به صورت قاعده‌مند از منابع دینی استخراج کرد. بحث مفصل «مستندات» و «روش اسناد»،و این که چگونه می‌توان به این مستندات اسناد کرد در اصول فقه مطرح می‌شود. نتایجی که از این استناد‌ها به دست می‌آید قواعد فقهی نامیده می شود.

بر قواعد اصولی یک سری مبانی حاکم است که این مبانی را فلسفه اصول می نامیم. بحث «قلمرو دین» در این جا قرار می‌گیرد: دین‌داری تا کجا به عقل بشر و تا کجا به دین واگذار می‌شود؟ عقلانیت دینی تا کجاست و چگونه قاعده‌مند می‌شود؟

بحث‌های دیگر در فلسفه اصول، شناسایی و طبقه‌بندی موضوعات است. موضوعاتی که عقل متکفلش است را بررسی می‌کند. چرا که دسته‌ای از موضوعات هستند که عقلا متکفلشان هستند و دسته‌ای دیگر عرف متکفلش است، بنابراین ۳پایه اصول را عقل و عقلا و عرف تشکیل می‌دهد و دیدگاه‌های مختلف راجع به هریک از این ۳ پایه مورد بررسی قرار می‌گیرد و ‌ارتباط با این مفاهیم و این که چگونه این‌ها می‌توانند حجت برای استناد باشند مورد تأمل قرار می‌گیرد.

ما الآن مورد خطاب شارع نیستیم که آیات متناسب با شرایط کنونی ما، نازل شده باشد گرچه قرآن برای تمامی قرون است، اما باید دید چگونه می‌توان برداشت صحیحی از آیات داشته باشیم. نقش عرف و عقلا در این برداشت چیست؟ آیا می‌توان این‌ها را ارتقا داد و با توجه به شرایط جامعه به آن پرداخت؟

حسینیان