بانکداری الکترونیک و تقویت و حفظ سلامت نظام پولی

قصد داریم شما را با نقش نظام بانکداری الکترونیک در حفظ سلامت مالی و پولی آشنا کنیم. تردیدی وجود ندارد که افزایش دقت و سلامت کاری را می‌توان از ویژگی‌های بانکداری الکترونیکی …

قصد داریم شما را با نقش نظام بانکداری الکترونیک در حفظ سلامت مالی و پولی آشنا کنیم. تردیدی وجود ندارد که افزایش دقت و سلامت کاری را می‌توان از ویژگی‌های بانکداری الکترونیکی برشمرد و جلوگیری از اختلاس یکی از پدیده‌‏هایی است که با استفاده از این سیستم راحت‌تر انجام خواهد شد. تمامی کارشناسان بر این باورند بانکداری الکترونیکی پدیده‌‏ای است که به کارگیری آن برای همه منفعت دارد و می‌‏تواند در جهت کاهش هزینه‌‏های دولت قدم‌‏های موثری بردارد. برای مثال، هزینه‌‏های فراوان چاپ اسکناس با وجود بانکداری الکترونیکی کاهش می‌‏یابد. این در حالی است که پرداخت قبوض آب، برق،‌‏ تلفن و گاز به‌‌رغم توسعه سیستم تلفن بانک و خودپردازهای بانکی همچنان با مراجعه مردم به بانک‌‏ها با مشکلاتی مواجه است که با وجود بانکداری الکترونیکی برطرف می‌‏شود. بدیهی است که حل این مشکل به فرهنگ‌سازی نیاز دارد. باید توجه داشت که کاهش نقل و انتقال اسکناس به شکل مستقیم به ارتقای بهداشت عمومی نیز کمک می‌کند و طبق آمار به دست آمده، در ایران سالانه ۳/۷ میلیارد برگ اسکناس در جریان است. با توجه به جمعیت ۷۰ میلیونی در کشور، سرانه هر نفر شهروند معادل ۱۰۰ برگ اسکناس در نظر گرفته شده و این رقم در بین کشورهای صنعتی برای هر نفر ۱۲ تا ۱۶ برگ اسکناس و در کشورهایی مانند هند و پاکستان بین ۴۰ تا ۵۰ برگ اسکناس است. وجود تعداد برگ‌‏های زیاد اسکناس در کشور نشان‌دهنده نبود بانکداری الکترونیک است و باید این پدیده جدی گرفته شود.

باید توجه داشت که سالانه حدود ۱۲۰ میلیارد ریال بابت تفکیک و جمع‌آوری این اسکناس‌‏ها در کشور هزینه می‌‏شود که اگر بخشی از آن صرف توسعه بانکداری الکترونیک شود بسیاری از مشکلات رفع خواهد شد. منافع بانکداری الکترونیکی تنها مربوط به دولت‌ها نیست و بانک‌‏ها نیز با کاهش مراجعان، کاهش هزینه‌های سربار، اداری و کاهش عملیات بانکی می‌‏توانند در سرویس‌‏دهی مناسب به مشتریان قدم‌‏های بسیاری بردارند و در عین حال از مشکلات خود نیز بکاهند.

افزایش دقت و سلامت کاری از دیگر ویژگی‌های بانکداری الکترونیکی محسوب می‌شود و جلوگیری از اختلاس یکی از پدیده‌‏هایی است که با این سیستم حل خواهد شد. ایجاد بانکداری الکترونیکی یکی از مسائلی است که در کاهش هزینه‌‏ها و سرعت عمل رسیدگی به ارباب رجوع موثر واقع می‌شود و ارتقای فرهنگ بانکداری الکترونیکی با استفاده از ابزارهای اطلاع‌رسانی و آموزشی جهت شناسایی سیستم‌های نوین بانکی می‌‏تواند در این میان بسیار تاثیرگذار باشد.

وجود قوانین و مقررات حقوقی نیز در پیشبرد بانکداری الکترونیک ضروری است و باید با جدی گرفتن امضای دیجیتالی به منظور رسیدگی به شکایت‌ها و تخلف‌های الکترونیکی، تدابیری اتخاذ شود تا امنیت لازم در این سیستم‌‏ها به وجود آید. آموزش و اتخاذ شیوه‌‏هایی که منجر به تامین نرم‌افزارهای لازم شود نیز باید مورد توجه قرار گیرد و علاوه بر این ضروری است زیرساخت‌‏های مخابراتی با همکاری وزارت ICT متناسب با نیاز جامعه توسعه یابد.

تربیت نیروی متخصص و اختصاص بودجه مناسب توسط دولت برای توسعه سیستم بانکی امر مهم دیگری است که به توسعه بانکداری الکترونیک کمک می‌کند. بر طبق برنامه‌ریزی انجام شده و بر اساس برنامه چهارم توسعه تا پایان سال ۸۸ تعداد دستگاه‌‏های خودپرداز کشور به ۳۰ هزار عدد خواهد رسید و این مسئله به گسترش بانکداری الکترونیک کمک زیادی خواهد کرد.

بر اساس آنچه گفته شد پدیده بانکداری الکترونیک ضرورتی است که بانک‌‏های دولتی و خصوصی باید در جهت تقویت و گسترش آن بکوشند.

اگرچه در سال‌های آغازین دهه ۸۰ بانک‌های خصوصی کشور در این زمینه فعال‌تر از بانک‌های دولتی بودند، اما به تدریج بانک‌های دولتی نیز در این زمینه فعال شدند و اکنون شاهد بهبود خدمات بانکداری الکترونیک آن‌ها نیز هستیم.

مریم عمادی