خشت اول چاقی

بسیاری از مادران فكر می كنند كه كودك سالم یعنی كودك چاق و به طور دایم سعی دارند به كودك خود غذا بخورانند نظر شما چیست به نظر شما هم كودك سالم یعنی كودك تپل

بسیاری از مادران فكر می‌‌كنند كه كودك سالم یعنی كودك چاق! و به طور دایم سعی دارند به كودك خود غذا بخورانند. نظر شما چیست؟ به نظر شما هم كودك سالم یعنی كودك تپل؟

چاقی در هر سنی به سلامت فرد لطمه وارد كرده همچنین بار سنگین مالی برای درمان بیماری‌های مرتبط با چاقی بر دوش جامعه تحمیل می‌‌كند. امروزه افزایش روند چاقی در تمام سنین به ویژه كودكان بسیار نگران كننده است. طی دهه اخیر روند چاقی در تمامی‌‌كشور‌ها افزایش داشته است. شیوع چاقی دو سه برابر در آمریكا افزایش داشته است. در‌ایران نیز با افزایش تعداد كودكان چاق روبه‌رو‌ هستیم. مطالعات از شیوع ۱۶ درصدی چاقی در دختران سنین ۸ تا ۱۰ سال تهرانی و دیگر شهر‌ها خبر می‌‌دهد.

● عوارض خطرناك چاقی

بیماری‌های بسیاری ناشی از عوارض مستقیم و غیرمستقیم چاقی است كه می‌توان از دیابت، بیماری‌های قلبی‌عروقی، فشار خون بالا، چربی‌خون بالا و حتی افزایش ریسك ابتلا به سرطان نام برد.

اختلالات تنفسی مثل آسم و نیز عوارض عصبی، روانی اجتماعی مثل عدم اعتماد به نفس وافسردگی افراد چاق را تهدید می‌كند. همان‌طور كه می‌‌دانیم افسردگی خود پایه بسیاری از بیماری‌های روانی خواهد بود. امروزه در دنیای علم تغذیه هر روز با نتایج پژوهشی روبه‌رو‌ می‌‌شویم كه ارتباط چاقی با یك بیماری خاصی را اثبات كرده است. به راستی چاقی به عنوان مادر امراض شناخته می‌‌شود.

● چرا باید نگران چاقی كودكان بود؟

علایق و عادات غذایی و نیز شیوه زندگی هر فردی در دوران كودكی او شكل می‌‌گیرد. همچنین تقسیم و تكثیر سلول‌های بافت چربی‌در دوران كودكی انجام می‌‌شود. كودكان چاق نسبت به بقیه كودكان تقسیم و تكثیر سلول‌های چربی‌بیشتری خواهند داشت در نتیجه درآینده‌ بزرگسالانی چاق خواهند بود كه به سختی می‌‌توانند وزن خود را به محدوده وزن طبیعی نزدیك كنند. با ‌این روند سن بروز بیماری‌های مزمن كاهش یافته و‌این افراد در سنین جوانی و بزرگسالی با بیماری‌های مزمن روبه‌رو‌ خواهند شد. ‌این موضوع نشان دهنده لزوم توجه به مساله چاقی كودكان است.

● دلایل چاقی در كودكان

ابتدا در مورد عوامل‌ایجاد كننده چاقی كودكان صحبت می‌‌كنیم و سپس راه‌های پیشگیری و درمان چاقی كودكان مورد بحث قرار می‌‌گیرد.

مطالعات متعدد نشان داده است كه در برخی خانواده‌ها احتمال ابتلا به چاقی بیشتر از سایرین است درواقع همانند بسیاری از موارد دیگر، چاقی هم زمینه‌ ژنتیكی دارد البته‌این موضوع به‌این معنا نیست كه‌این بیماری قابل كنترل نیست‌. زمینه‌ ژنتیكی فرد را مستعد می‌‌كند تا در صورت دریافت بیش از حد انرژی و فعالیت بدنی كم دچار اضافه وزن شود البته عوامل محیطی هم در‌این موضوع پراهمیت هستند.

كم‌تحركی فیزیكی كودكان یكی از مهم‌ترین عوامل موثر در چاقی كودكان است. مطالعات جهانی نشان می‌‌دهد كه با پیشرفت تكنولوژی بازی‌های كودكانه به سمت بازی‌های كامپیوتری و تماشای تلویزیون تغییر كرده است. تغییر بازی‌های كودكان به بازی‌های كم تحرك كامپیوتری با افزایش چاقی كودكان همراه بوده است. به‌این‌ترتیب كودكان به حد كافی فعالیت بدنی برای مصرف انرژی دریافت شده و سوخت و ساز مناسب نخواهند داشت. از سوی دیگر چاقی با افزایش مصرف غذا‌های پرچربی، نوشیدنی‌های شیرین شده و تنقلات پرانرژی مرتبط است. امروزه ما در كشورمان با تغییر الگوی غذایی كودكان و نوجوانان به سمت افزایش مصرف غذا‌های پر كالری مثل فست‌فودها و نیز مصرف تنقلاتی مثل چیپس و پفك روبه‌رو‌ هستیم. ‌این مواد در عین حال كه ارزش غذایی كمی ‌‌دارند انرژی زیادی به كودك می‌رسانند.

جالب است بدانید كه چاقی والدین، الگوی غذایی و نگرش والدین نسبت به غذا و تغذیه نیز در‌ایجاد چاقی كودكان موثر است. به‌این صورت كه والدین چاق به طور معمول حجم غذای بیشتری به كودك‌شان می‌دهند و به طور دایم كودك‌شان را به خوردن تشویق می‌‌كنند، همچنین والدین نقش بسیار مهمی‌‌ در شكل‌گیری علایق غذایی او دارند در نتیجه دانش غذایی والدین و غذا‌ها و میان‌وعده‌هایی كه فراهم می‌‌كنند در شكل‌گیری عادات غذایی سالم یا ناسالم كودك موثر است.

از لحظه تولد كودك تغذیه او می‌‌تو‌اند در ‌ایجاد چاقی او در سنین بعد موثر باشد.

تحقیقات نشان داده است نوع شیری كه كودك در دوران شیرخوارگی با آن تغذیه شده و سن شروع تغذیه تكمیلی یكی دیگر از عوامل موثر در ایجاد چاقی است. شروع زودهنگام تغذیه تكمیلی یعنی كمتر از ۶ ماهگی می‌‌تو‌اند موجب بروز چاقی در كودك شود. همچنین كودكانی كه با شیر خشك تغذیه می‌‌شوند بیشتر در معرض چاقی قرار د‌ارند. در واقع‌تركیب شیر مادر به گونه‌ای است كه گذشته از تمام مزایای آن از چاق شدن كودك پیشگیری می‌كند.

و در آخر برخی بیماری‌ها مثل كم كاری تیرویید و بعضی از دارو‌ها از جمله ضد تشنج‌ها می‌‌توانند موجب بروز چاقی در كودك شوند كه در صورت لزوم با آزمایش‌‌های پزشكی وجود یا عدم وجود ‌این مشكلات پزشكی بررسی می‌‌شوند. متخصص تغذیه نیز با بررسی وضعیت تغذیه كودك، سطح فعالیت بدنی، شدت چاقی و گردآوری اطلاعات لازم مشكل كودك را شناسایی و راهكار ارایه می‌‌كند.

● راهكار‌های توصیه شده برای كنترل چاقی

اجرای برنامه كنترل چاقی فقط با همكاری خانواده انجام پذیر است. برنامه درمانی باید كل خانواده را درگیرسازد تا روی دریافت و انتخاب‌های غذایی و نیز سطح فعالیت بدنی كودك تاثیرگذار باشد.

در واقع زمانی كه عادات غذایی و شیوه زندگی كل خانواده اصلاح می‌‌شود رفتار‌های غذایی و سطح فعالیت بدنی كودك تغییر می‌‌كند و وزن كاهش یافته حفظ می‌‌شود.

نمی‌‌توان انتظار داشت تا زمانی كه سفره غذای خانواده به سمت غذا‌های سالم‌تر تغییر نكرده كودك بتو‌اند برنامه غذایی توصیه شده را حفظ كند. باید كودك را به افزایش فعالیت بدنی‌ ترغیب كرد. افزایش بازی كودك با دوستانش، ثبت نام در كلاس‌های ورزشی و محدود كردن تماشای تلویزیون به یك تا دو ساعت در روز بسیار مفید است.

● هشدار

خانواده نباید به هیچ عنوان خودسرانه به كودك رژیم غذایی دهد و یا غذایی را از برنامه غذایی او حذف كند. ‌این مساله می‌‌تو‌اند رشد مناسب كودك را به خطر‌‌اندازد. خانواده فقط ‌باید در انتخاب‌های غذایی مناسب، حذف تنقلات پركالری و در عین حال بی‌ارزش مثل چیپس و تنقلات مشابه و جایگزینی آنها با تنقلات كم‌كالری‌تر و پرخاصیت‌تر، كاهش مصرف غذا‌های سرخ شده، نوشابه و شیرینی در منزل،‌ترغیب كودك به مصرف بیشتر میوه‌ و سبزی، فراهم كردن محیط خانوادگی آرام و درك نیاز‌های روانی كودك و به طور كلی شیوه زندگی سالم‌تر كودك خود را همراهی كند.