جمعه, ۲۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 17 May, 2024
مجله ویستا

انواع کتب خطی


انواع کتب خطی

هر کتابخانه گنجینه ای دارد که گنج آن کتابخانه و قلب آن محسوب می شود؛ پس پنهان است و آشنایی با آن برای بسیاری غیر ممکن. در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان نیز ، بخشی …

هر کتابخانه گنجینه ای دارد که گنج آن کتابخانه و قلب آن محسوب می شود؛ پس پنهان است و آشنایی با آن برای بسیاری غیر ممکن. در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان نیز ، بخشی است که درب آهنی گاوصندق آن نشان از قدمت و ارجمندی محتویات آن دارد. در‌ آنجا چند دسته کتاب به عزت و احترام نگهداری می شود.

کتب خطی

یک دسته کتاب های خطی است . حدود ۱۲۰۰ نسخه کتاب خطی در اینجا هم دوش هم نشسته اند . از چهل سال پیش که محمدباقر الفت اصفهانی در حدود ۲۵۰ جلد کتاب خطی خود را به کتابخانهٔ دانشکدهٔ ادبیات وقف کرد گنجینهٔ کتب خطی دانشگاه اصفهان بنیان نهاده شد. پس از وی محمد صدرهاشمی چنین کرد . بیش از ۵۰ جلد کتاب خطی او نیز به این گنجینه افزوده گشت. در سال ۱۳۵۰ حدود بیست جلد کتاب خطی از کتابخانه شهرداری اصفهان به کتابخانه مرکزی دانشگاه منتقل شد . مجموعه کتب خطی دکتر عبدالحسین سپنتا نیز راهی کتابخانه مرکزی شدند . در این چهل سال به مرور این بخش توسعه یافت تا به امروز که نشان ارجمندی دانشگاه به حساب می آید.

هم اکنون گنجینهٔ کتب خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه اصفهان حاوی یک هزار و دویست نسخه می باشد که بعضی از آنها در نوع خود منحصر به فرد و بی نظیر می باشند. محدودهٔ زمانی نگارش این کتب مطابق نظر کارشناسان از قرن سوم و چهارم هجری آغاز شده و به قرون اخیر منتهی می شود.

شاید تاکنون کتابی که از این گنجینه فرصت معرفی و اشتهار یافته «بیاض تاج الدین احمد وزیر» باشد که در سال ۱۳۵۳ به زیور چاپ عکسی در آمد و بسیاری محققین، مورخین و ادیبان از آن فایده بردند . گفتنی است بیاض مزبور به سال ۷۸۲ هـ ق گرد آوری شده است. از آن بعد کتاب ارجمند « سفینهٔ صائب » می باشد ؛ مجموعه ای از اشعار قدما و معاصرین که شاعر آشنای عصر صفوی ، صائب تبریزی ، به خط زیبای خود گرد آورده است . این کتاب نیز به شکلی نفیس در ۶۰۰ صفحه توسط دانشگاه اصفهان اجازه چاپ یافت و واپسین مراحل طبع آن در حال انجام است. خوب است یادی کنیم از کلام شریف خداوند ، که چندتایی با ترجمه و برخی به صورت متن عربی در گنجینهٔ کتب خطی دانشگاه موجود است و راهیان را راهنمایند. ازآن میان یکی قرآنی است که به خط نسخ زیبای میرزا ابراهیم قمی و به سال ۱۰۶۰ هـ ق به نگارش ‌آمده است . نفاست و تذهیب قرآن مذکور هر چشمی را به خود خیره می کند. دانشگاه اصفهان امیدوار است در آینده به چاپ و نشر قرآن مذکور توفیق یابد. طالبان علم و جویندگان نسخ خطی را بشارت می دهیم که در آینده نزدیک «فهرست کتب خطی دانشگاه اصفهان» در سه جلد توسط انتشارات همین دانشگاه منتشر خواهد شد.

علاوه بر مجموعه کتاب های خطی، تعداد زیادی نیز نامه و اسناد از فرمان های حکومتی گرفته تا عقدنامه ها ، نکاحیه ها و وقف نامه ها در این گنجینه در پس موج سنگین گذر زمان برجای مانده است.