داشته های هوایی کشور از ناوگان تا فرودگاه

داشته های هوایی هر کشور بخش های مختلف و متنوعی دارد, اما مهم ترین آن را می توان در سه بخش ناوگان, فرودگاه و شرکت های حمل و نقل هوایی خلاصه کرد

داشته‌های هوایی هر کشور بخش‌های مختلف و متنوعی دارد، اما مهم‌ترین آن‌را می‌توان در سه بخش ناوگان، فرودگاه و شرکت‌های حمل و نقل هوایی خلاصه کرد.

هرچند زیربخش های فنی و خدماتی گسترده ای در صنعت حمل و نقل هوایی وجود دارد، اما مردم آنچه می بینند و با آن ارتباط مستقیم دارند را می توان در این بخش ها خلاصه کرد.

براساس آمار سازمان هواپیمایی کشوری اکنون در کشور ۵۴ فرودگاه غیرنظامی وجود دارد که سالانه ظرفیت جابه جایی ۸۵ ،میلیون مسافر را دارند، اما در سال گذشته بیش از ۴۳ میلیون مسافر در فرودگاه های کشور جا به جا شدند.

در بخش حمل و نقل هوایی ایران ۱۹ شرکت هواپیمایی خارجی و ۲۹ شرکت هواپیمایی داخلی وجود دارد؛ البته سازمان هواپیمایی کشوری پروانه بهره برداری ۱۳ شرکت هواپیمایی غیر فعال را لغو کرد که اکنون ۱۶ ایرلاین ایرانی فعال هستند.

اکنون بیش از ۲۳۱ فروند هواپیما با عمر متوسط ۲۲ سال در کشور وجود دارد که نزدیک به ۴۰ هزار صندلی در ناوگان هوایی کشور ایجاد کرده است.

طبق آخرین تصمیم سازمان هواپیمایی کشوری را هواپیماهایی اجازه ورود به کشور را دارند که حداقل سال ساخت آنها ۲۰۰۲ باشد، یعنی هواپیماهای ده سال به بالا حق ورود به کشور را ندارند. اساسا سیاست سازمان هواپیمایی کشوری، نوسازی ناوگان و ممانعت از پرواز هواپیماهای فرسوده است. بر این اساس عمر ناوگان باید کاهش یابد و هواپیماهایی که سن بالایی دارند بتدریج از چرخه پرواز خارج و هواپیماهای جوان تر جایگزین آنها شوند تا به افق ترسیمی ۱۴۰۴ که به پرواز درآمدن ۵۵۰ فروند هواپیماست، دست یابیم.

● هواپیماهایی که داریم...

می دانید در ناوگان هوایی مسافری کشور چه هواپیماهایی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد؟ می دانید هر شرکت هواپیمایی چند هواپیمای مسافری و از چه نوعی در اختیار دارد؟ می دانید چقدر هواپیمای فعال در کشور وجود دارد؟ می دانید برترین شرکت های هوایی مسافری از نظر دارا بودن هواپیما چه شرکت هایی است؟... اگر نمی دانید این گزارش حاوی اطلاعات جالبی است که حتما به دردتان می خورد.

● یکه تازی ایرباس و بوئینگ

به ترتیب سهم و نقش هواپیماها، ایرباس به لحاظ تعداد فروند و تعداد مدل در صنعت هوایی ایران یکه تاز است. در مجموع ۶۶ فروند ایرباس در شش مدل مختلف در کشور وجود دارد. مدل های متنوعی ازA-۳۰۰ گرفته تا A-۳۴۰. شرکت ماهان نزدیک به نصف این ایرباس ها یعنی ۳۲ فروند را در اختیار دارد و پس از آن هما با ۲۴ فروند قرار دارد، بنابراین هما در این بخش قافیه را باخته است، ضمن این که قدیمی ترین شرکت هواپیمایی ایران ایرباس مدل جدید A-۳۴۰ را نیز در اختیار ندارد. بقیه ناوگان ایرباس نیز به تناسب در اختیار دیگر شرکت های هواپیمایی کوچک تر قرار دارد.

● بوئینگ ها

پس از ایرباس نوبت به بوئینگ می رسد. در مجموع ۳۰ فروند بوئینگ در چهار مدل ۷۰۷ تا جمبوجت ۷۴۷ در ناوگان هوایی کشور وجود دارد.

اما درباره ناوگان بوئینگ، ماهان قافیه را به هما باخته است. ایران ایر ۱۳ فروند و ماهان پنج فروند از مدل های مختلف بوئینگ را در اختیار دارند.

بقیه ناوگان بوئینگ هم فقط در اختیار سه شرکت آسمان، ساها و معراج است که البته هیچ کدام از این شرکت ها دارای جمبوجت ۷۴۷ نیست.

● آنچه داریم

طبق آخرین آمار سازمان هواپیمایی کشوری، هم اکنون در ایران ۲۱۹ فروند هواپیمای فعال وجود دارد؛ یعنی هواپیمایی که در چرخه پروازی کشور پرواز می کند. در مجموع ۹۱ فروند هواپیما نیز غیرفعال است. در میان ناوگان هوایی کشور، هواپیماهای غربی نظیر ایرباس، بوئینگ، فوکر و ام دی نقش پررنگی دارد؛ به طوری که سهم هواپیماهای شرقی در این ناوگان (در بخش تجاری و مسافری غیرنظامی) بسیار به صفر نزدیک است.

● فوکر در رتبه سوم

پس ازاین دو هواپیما، پرنده هلندی فوکر در رتبه سوم قرار می گیرد. در ناوگان کشور ۵۳ فروند فوکر وجود دارد که بیشترین آن متعلق به هماست. حال آن که رقیب این شرکت یعنی ماهان فاقد این هواپیماست.

● بازار هوایی کشور

نگاهی کلی به بازار هوایی کشور نشان می دهد ایران ایر و ماهان رقابت تنگاتنگی با هم دارند، اما بازهم سابقه هما باعث شده که این شرکت از ماهان پیشی بگیرد.

براساس آمار سازمان هواپیمایی کشوری، میزان پروازهای داخلی و خارجی مولد درآمد هما از ماهان بیشتر بوده است.

در بخش پروازهای داخلی تا اول امسال، ایران ایر ۲۹هزار و ۱۹۵ پرواز و ماهان ۲۱ هزار و ۵۳۲ پرواز انجام داده است. در بخش پروازهای بین المللی نیز هما ۱۱ هزار و ۶۵۹ پرواز و ماهان ده هزار و ۶۶ پرواز انجام داده است. با این حال نگاهی به ارقام، تفاوت چندانی را نشان نمی دهد و این دو رقیب تقریبا شانه به شانه یکدیگر در حال حرکت هستند. ضمن این که هما در بازار پروازهای داخلی با رقبای قدرتمندی چون آسمان و ایران ایر تور نیز مواجه است که هرچند پرواز بین المللی ندارند و از این حیث از کل سهم بازار هما عقب هستند، اما در بازار داخلی برای خود وزنه ای قابل محاسبه محسوب می شوند.