قوانین بین المللی در باره حق غذا

انسان روزانه به کالری های متناسب و مقتضی نیاز مند است گرسنگی, سوء تغذیه و رنج گرسنگی از مسایل بغرنج جهانی برای افرادی است که دسترسی به غذای کافی را ندارند سوء تغذیه از گرسنگی پدید می آید و غذای با کیفیت پایین ناتوانی به همراه دارد سوء تغذیه می تواند با عث امراض اضافی شود , امراض خاصی وجود دارند که علت آنها سوء تغذیه می باشد

● مقدمه:

غذا و آب از عوامل اصلی هستند که تمامی نوع بشر برای زندگی باید به آن دسترسی داشته باشند." دسترسی به حداقل غذای اساسی کافی و تثبیت تغذیه ای کافی و سالم " کافی و سالم قابل قبول" و آب کافی قابل دسترس ( از نظر فیزیکی ) از نظر حقوق بشر مورد توجه قرار گرفته است. .

انسان روزانه به کالری های متناسب و مقتضی نیاز مند است.گرسنگی، سوء تغذیه و رنج گرسنگی از مسایل بغرنج جهانی برای افرادی است که دسترسی به غذای کافی را ندارند. سوء تغذیه از گرسنگی پدید می آید و غذای با کیفیت پایین ناتوانی به همراه دارد . سوء تغذیه می تواند با عث امراض اضافی شود ، امراض خاصی وجود دارند که علت آنها سوء تغذیه می باشد.

تشخیص حق دستیابی به غذای کافی به معنی از بین بردن گرسنگی ، تغذیه بد و رنج گرسنگی است . دولتها مسئول تامین غذای انسانها و از بین بردن گرسنگی و تغذیه بد و رنج گرسنگی هستند.

در خصوص حق غذا در کنوانسیون بین المللی حقوق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در سال ۱۹۶۶ اشاره شده است. در ماده ۱۱ کنوانسیون حقوق اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی بین المللی تشخیص حق هر کسی" با توجه به استاندارد سطح زندگی خودش و خانواده اش شامل تامین غذای کافی و تداوم بهینه سازی شرایط زندگی " امری الزامی معرفی شده است .دولتها باید مطمئن شوند که شهر وندان از قابلیت دسترسی به غذا و آب کافی برخوردار هستند. این امر شامل منابع آبی نیز می شود.[۱]

"قابلیت دسترسی"[۲] به معنای توانایی مردم برای بدست آوردن حقیقی غذای موجود و منابع آن است. در بیشتر کشورها قابلیت دسترسی به غذا مهمتر از موجود بودن غذا است. تامین غذا به معنی اینستکه غذا و آب همیشه موجود بوده و هم برای نسل های حال و هم نسل های آینده برای مردم قابل دسترسی است.

● بند اول - علت های اصلی کمبود غذا و سوءتغذیه:

مردمی که در فقر زندگی می کنند دسترسی محدودی به غذا دارند و بیشتر سوء تغذیه ها در نتیجه وضع مالی نامناسب برای خرید غذای کافی است . آنهایی که در فقر زندگی می کنند ممکن است به زمینی دسترسی نداشته باشند که بتوانند در آنها غذای خود را تولید کنند. در میان خانواده هایی که در فقر زندگی می کنند زنها و کودکان نسبت به مردان کمتر دسترسی به غذا دارند. کمبود تولیدات غذایی یا توزیع آن از عوامل عمده گرسنگی و سوء تغذیه است. حوادث طبیعی مثل خشکسالی و سیل ها یا طو فانها ممکن است باعث جلوگیری از تولید غذا شده و سبب از بین بردن محصولات غذایی شوند. مشکلات حمل با کشتی و دخالت در بازار یابی هم ازعوامل کمبود غذا هستند.

وقایعی از قبیل جنگها که بدست انسان ایجاد می شوند، از آنجا که مانع انتقال و توزیع مناسب غذا می شوند، قابلیت دسترسی به غذا را محدود می کنند.

در حین کشمکش ها و جنگ ها غذا می تواند بعنوان یک اسلحه مورد استفاده قرار گیرد. توزیع نامناسب غذا در جوامع شهری سبب بروز مشکلات گرسنگی می شود .

● حقوق بشر در مورد غذای کافی چیست؟

حقوقی که مانع سوء تغذیه شود و از گرسنگی جلوگیری کند از اساسی ترین حقوق بشر است. این حقوق برای زنان و مردان و کودکان و نوجوانان تامین شده و تمام مفاد حقوقی امنیت غذایی را در بر می گیرد وبه عنوان بخشی از اهدافی است که برای رسیدن به توسعه اقتصادی اجتماعی و پیشرفت جامعه و مردم توسط دولت مطرح شده اند. این حقوق در کنفرانس ریو و وین و قاهره و بی جینگ و استانبول و جاهای دیگر برای غذای کافی مورد تاکید بوده و تحت شرایط قانونی قوانین حقوق بشر بین المللی است و شامل اعلامیه جهانی حقوق بشر می باشد. این حقوق بر اصول اجتماعی و اقتصادی و فر هنگی تکیه دارد و مخصوصا برروی حقوق زنها وهمینطور روی حقوق کودکان تاکید می نماید. این حقوق عبارتند از :

دوری از گرسنگی ، دسترسی به آب سالم نوشیدنی ، دسترسی به مایحتاج پخت و پز و دسترسی و برخورداری از کلیه امور رفاهی در حد استاندارد از نظر فیزیکی و بهداشت فردی . دنیا تشخیص داده که حقوق بشرامری جهانی مرتبط به هم بوده و در یکدیگر تاثیر دارند. سایر مواد حقوق بشر بدین شرح است :

- حق کار و در یافت مزد به اندازه ای که هزینه زندگی فرد را در محیط سالم وآزادو به دورازتبعیض تامین نماید.

- حقوق بشر برای برابری بین زن و مرد

حقوق بشربرای کودکان و ایجاد شرایط خوب برای توسعه فیزیکی بدنی و مغزی آنها

- حقوق مربوط به کسب دانش و کسب اطلاعات

- حقوق بشر در مورد تامین اجتماعی و تامین پیشرفت و ایجاد صلح و ایجاد محیطی که افراد براحتی بتوانند از پیشرفت های علمی بهره مند شوند.[۳]

● بند دوم - اثرات نسل دوم حقوق بشر

در زنانی كه از مزایای اجتماعی محروم هستند ، سوء تغذیه می تواند روی وظایف تولید مثل آنها اثر بگذارد و به یک چرخه مخرب تبدیل گردد .خطر سو تغذیه بسیاری از دختران جوان را در جوامع در حال رشد و عقب مانده تهدید میکند.این دختران در آینده از جمله مادرانی خواهندشد که از همان دوران اول حاملگی به سو تغذیه مبتلا هستندو كودكانی بدنیا میاورند كه وزنشان كم است .تغذیه ناكافی کودكان و نوجوانان سبب مستعد شدن آنها به انواع مختلف بیماری های عفونی شده واین عوامل روی توسعه فعالیت های حیاتی مغزی بشری در سالهای حساس رشد تأثیر نامناسبی می گذارد . بنابر این سو تغذیه و نداشتن مراقبت های پزشكی برای مادران و فر زندان آنها با اثرات ناخوشایندی در سیستم بیولوژیكی آنها همراه است . ما باید بخوبی بدانیم كه ریشه این مسائل در بطن جامعه قرار دارند كه بعضی اوقات منطبق با شرایط اقتصادی جامعه بوده و وقتی كه این نكات مورد شنا سایی قرار می گیرند ممكن است بسیار دیر شده باشد .یکی از موضوعات خاص در این رابطه موقعیت زنان دردوران شیردهی به نوزادشان است که در دستورالعمل کنونی اعلامیه حقوق بشر، تأمین غذای نوزادان حد اقل برای مدت ۶-۵ ماه درمدت شیر خوارگی مد نظر است . دولتها باید متعهد شود كه به حقوق زنان احترام بگذارند و غذای مورد نیاز در دوران شیر خوارگی نوزادان را تأمین نموده و شرایط آسانی برای آنها بوجود آورند تا شیر دهی را برای مدت حد اقل ۵-۶ ماه ادامه دهند .اجرای این دستورالعمل جهانی نیاز به قوانین حمایتی دارد تاازمادران درجهت تأمین غذای مورد نیاز آنها به نحو شایسته ای حمایت شودو حد اقل تا فبل ازاینكه بچه‌ها ازنظرفیزیولوژی به سنی رسیده باشند كه بتوانند بجای شیر مادرشان از انواع شیر غیر انسانی استفاده كنند باید از این تسهیلات اسفاده نمایند.

واضح است آنچه كه در باره چرخه زندگی گفته شد و واقعیت های موجود از گرسنگی و سوء تغذیه و بیماری های مرتبط با آنها حاصل می شوند .

بیماریهای زیادی در كشورهای در حال توسعه یافت شده اند که بسیاری از آنها از نوع بیماریهای عفونی هستند كه در اثر تغذیه بد بوجود آمده و در موارد مزمن منجر به صعف رشد و ناتوانی ذهنی و نهایتا مرگ میگردند.نمونه ای از این موارد ناشی از وضع نامناسب اقتصادی خانواده ها است خصوصا در میان آنهاكودكانی وجود دارند که سعی می كنند برای خرید یك عروسك از غذایشان بکاهند و باین ترتیب امراض جدیدی مثل انواع ناتوانی ها و سایر بیماریها دیگر نیزبه بیماری های قبلی افزوده می شوند . امروزه در بسیاری ازکشورهای فقیر افریقایی ،خانواده بیش ازپیش درگیر مشکلات اقتصادی خود بوده و ازاین رو وظیفه مراقبت از کو دکان خویش رارها می کنند که پی آمد این امر ابتلای غیر منتظره به بیماری شایع ایدز دراین مناطق است .

امروزه روشهای گوناگونی از لحاظ پزشکی برای تشخیص عوامل ناشی از سوتغذیه در میان زنها و كودكان جوان مطرح شده اند .[۴] در بیشتر نمونه ها مقایسه هایی در جوامع جنوب آسیا با كناره های صحرای آفریقا انجام شده اند .تحقیقات نشان داده اند که وضع تغذیه زنان و نو جوانان در جنوب آسیا بد تر از مردم افریقا است .

تئوریهای زیادی در برابرمان مطرح شده اندكه باید آنها راتوضیح دهیم .درسی كه میتوان از این تئوریها گرفت درخصوص دسترسی به تغذیه و وضعیت جوامع است . موارد مخصوصی وجود دارد كه پیچیده تر از موارد ساده قبلی است مانند فقدان غذای كلی . با وجود این روند تغذیه ، لازم است كه تولید غذا افزایش یابد. برای نبرد با سوء تغذیه لازم است كه به قانون حقوق بشر احترام بگذاریم . در شرایط اقتصادی فعلی، نوع تغذیه قوی ترین اثر را روی سلامتی افراد ایفا میکند. جیمز سووِلاك[۵] مدیر شبکه بهداشت ، تغذیه و جمعیت بانك جهانی[۶] می گوید كه متفكرین توسعه و برنامه ریزها و محققان ، مدتهای زیادی روی این مسأله كه سوء تغذیه با چه اثرات مخربی بر روی نسلهاداشته و با بروز فقرهمراه است تأكید داشته اند واعلام نمودند که تغذیه نامناسب كودكان و زنان باعث عقب ماندگی ذهنی و سرخوردگی کو دکان می شود . تغذیه باید در درجه اول اهمیت قرار گیرد تا با رشد جمعیت مخصوصا جوانان هماهنگ شود . [۷]

ایشان همچنین در ادامه بحث بیان می كند كه چگونه ما می توانیم مسائل سوء تغذیه را حل نموده و بدقت از وسائل لازم استفاده نماییم و فقط روی حقوق بشر تحقیق نكنیم بلكه روی موارد اقتصادی نیز كار كنیم . دولتها و جوامع بین المللی نمی توانند از این كار شانه خالی كنند . زیرا سوء تغذیه برای جامعه بسیار گران تمام می شود .

بحث در خصوص حقوق بشر و اقتصاد در رابطه با بهینه سازی غذا و تغذیه باهم دارای اهمیت اند و می توانند در كنار هم ونه در مقابل یكدیگر باشند . نكته مهم این است كه منطقی را كه می گوید برای رفاه انسان باید از غذای خوب استفاده شود نباید به فراموشی سپرد ، و این امر باید از جنبه اقتصادی مورد توجه قرار گیرد . توجه به حقوق بشر از نظر اقتصادی وطراحی یك اقتصاد موفق با بكار گیری ابزار لازم باعث موفقیت در كار می شود . اینها دو روی یك سكه اند و هردو باید بازسازی شوند .

[۱]- International Convent on Economic, Social and Culture Right ۱۹۶۶.

[۲] Accessibility

[۳] = World health Organization – year book report -۲۰۰۴- pp۳۲۳-۴

[۴] WHO guideline,۲۰۰۱- year book report – pp۲۱۵-۲۱۷

[۵] = James Soveluck

[۶]health, Nutrition and Population Network of the World Bank

[۷] .WHO medical report,۲۰۰۳

[۸] = NGOs= Non-Governmental Organizations

[۹] =WFP =World food Production Organization

[۱۰] Section ۲۷ of the Constitution of the republic of South Africa, Act No.۱۰۸ of ۱۹۹۶

بخش ۲۷ از قانون اساسی جمهوری آفریقای جنوبی ماده ۱۰۸مربوط به سال ۱۹۹۶ می گوید : هركسی حق دارد که دسترسی کافی به بهداشت و مراقبت پزشكی و غذاو آب کافی داشته باشد و تحت تأمین اجتماعی باشد .این امر شامل خدمات دولتی نیز می شود . دولت باید قوانینی را برای تضمین این موارد وضع كند تا این حقوق را تأمین نماید . در كمیسیون عمومی ، اقتصادی و اجتماعی و حقوق فرهنگی در ماده ۱۲ و حقوق غذای كافی در ماده ۱۱ (۷۸) ذكر شده : قانون حقوق بشر در مورد غذای كافی درسپتامبر ۲۰۰۲ ( para ۸۸ ) آمده است .

[۱۱] = United Nation International Amendment

[۱۲]= International Covenant on Economic Social and Cultural Rights(ICESCR)

[۱۳] = .Ibid, Article ۱۱(۲)

[۱۴] .Universal Declarations On The Eradication Of Hunger and Malnutrition,۱۹۷۴

[۱۵] . Ibid

[۱۶] Cheadle M.H, Davis M,D and Haysom Nr.L,South African constitutional Law: The Bill of Right ,Butterworths,۲۰۰۲,p.۴۹۸.

[۱۷] Food Security

[۱۸] استخراج از اعلامیه حقوق بشر ، حقوق کودکان در کنوانسیون حقوق بشر در موارد اجتماعی ، اقتصادی و فر هنگی

[۱۹] World Health Organization-WHO

[۲۰] - Convention on the Rights of the Child ۱۹۸۹ -

[۲۱]=Universal declanation of human rights – Art۲۵, ph.۱

[۲۲] - United National General Comment-۲۰۰۳-pp۱۲-۱۳

[۲۳] - General Comment ۱۵, International Convent on Economic , Social and Cultural Rights

[۲۴] .Right to Adequate Food as a Human Right.Human Right Study Series ,No ۱,United Nation publication (sales No.E.۸۹.XIV.۲),United Nations,New York,۱۹۸۹.

[۲۵] World Summit for Children in ۱۹۹۰

[۲۶] The United nation Conference on Environment and Development(the Rio Conference)-۱۹۹۲

[۲۷] .The International Conference on Nutrition -۱۹۹۲

[۲۸] the world conference on Human rights-۱۹۹۳

[۲۹] .The International conference on Population and development -۱۹۹۴

[۳۰] .The World Summit for development -۱۹۹۵

[۳۱] The forth World Conference on Women -۱۹۹۵

[۳۲] .The second United nation Conference on Human Settlement(Habitat II)-۱۹۹۶

[۳۳] Children Right Convention

[۳۴] .International Convenant on Economic ,social and CulturalRights,Art.۱۱.۱

---