دغدغه دوران سالمندی

ضرورت پس انداز برای دوران بازنشستگی

یکی از دغدغه‌های دوران بازنشستگی، امنیت مالی و رفاه است؛ دغدغه‌ای که ریشه در شکل و شیوه زندگی اقتصادی امروز دارد. معروف است که می‌گویند: «چگونه پول درآوردن آدم‌ها را پولدار نمی‌کند بلکه چگونه خرج کردن است که آدم را پولدار می‌کند.» این مساله را می‌توان به دوران بازنشستگی هم تعمیم داد، یعنی نوع نگاه فرد به درآمدها، هزینه‌ها و برنامه‌ریزی مالی است که آینده اقتصادی‌ او را در دوره بازنشستگی تعیین می‌کند...

۷۰ سال دارد و بازنشسته یک شرکت است. به دنبال کاری است حتی نیمه‌وقت تا بتواند مخارج خانه را تامین کند. فکرش را که می‌کنی، می‌بینی دوست داری در این سن روی صندلی بنشینی، کتاب بخوانی یا جدول حل کنی و دیگر دغدغه مالی نداشته باشی اما در جامعه ما گویی باید پس از رسیدن به بازنشستگی هم تازه به دنبال کار دیگری بود تا امور زندگی بگذرد. کمی آن‌طرف‌تر، در جوامع توسعه‌یافته، برنامه‌ریزی‌ها به‌گونه‌ای است که فرد با فراغ‌بال به پیشواز بازنشستگی می‌رود تا در این دوران بتواند فرصتی برای تفریح، گردش و سفر داشته باشد.

برخی سالمندان می‌گویند ای کاش برای امروز خود برنامه‌ریزی کرده و به فکر امروز بودیم ولی متاسفانه بیشتر این افراد با این تفکر اشتباه زندگی کرده‌اند که «تا فردا کی زنده است و کی مرده؟!»

هر کس در هر سنی که شروع به کار می‌کند، باید با دریافت اولین درآمد خود، شروع به پس‌انداز کند تا در دوران بازنشستگی و از کار افتادگی‌، فرصتی برای آرامش و استراحت داشته باشد. برخلاف تصور، پس‌انداز برای دوران سالمندی، فقط به معنای اندوختن سکه و پول نیست بلکه می‌تواند سرمایه‌گذاری در یک زمینه و حوزه کاری باشد. درواقع باید بذری را کاشت و آن را آبیاری کرد تا به درخت تنومندی تبدیل شود و پس از سال‌ها هنگامی که فرد بازنشسته شد، زیر سایه درخت تنومند تدبیر و ژرف‌اندیشی خود استراحت کند.

درست است که زن و مرد در مفهوم و قالب «یک» خانواده زندگی می‌کنند اما هر کدام برای دوران بازنشستگی هدف و برنامه خود را دارند. ممکن است مرد بخواهد جهانگردی کند اما زن دوست داشته باشد به کارهای خیریه بپردازد. برای اینکه در این مرحله دچار تناقض و سردرگمی نشوید، بهتر است قبل از اینکه بازنشسته شوید، سه سبد پس‌انداز داشته باشید؛ برای خانواده، برای خود و برای همسرتان. هر کدام از شما حق دارید برای دوران پیری خود سرمایه‌گذاری کنید. اهمیت این موضوع زمانی خود را نشان می‌دهد که مثلا خانمی پس از فوت همسرش هنگام تقسیم ارث سرپناه خود را از دست می‌دهد و سرگردان می‌شود، آن هم در دوره‌ای که نیاز به امنیت روانی و مالی دارد. به هر حال قانون را که نمی‌شود تغییر داد اما با عقل و اندیشه می‌توان به فکر بود. اگر زن و مرد پس‌اندازی برای این دوره داشته باشند، اگر چنین اتفاقی هم بیفتد، نگران نمی‌شوند و با فراغ خاطر زندگی را سپری خواهند کرد.

از مشاور مالی کمک بگیرید

بیشتر سالمندان این نکته را فراموش کرده‌اند که همه کارها را نمی‌توان به دقیقه ۹۰ سپرد زیرا انجام برخی کارها در آخرین ثانیه‌ها، نه‌تنها سودآور نیست بلکه می‌تواند زیان‌آور هم باشد. مثلا خطرناک‌ترین زمان برای برنامه‌ریزی مالی دوران بازنشستگی زمانی است که بازنشسته شده‌ایم! متاسفانه آنچه در فرهنگ ما هنوز جا نیفتاده، کمک‌گرفتن از مشاور مالی در زمینه سرمایه‌گذاری است، برای اینکه بدانیم چطور، چقدر و کجا باید سرمایه‌گذاری کنیم. به همین علت بعضی افراد با وجود اینکه درآمد خوبی دارند، پس از رسیدن به بازنشستگی و تمام شدن عمر کاری‌شان، توان مالی خود را هم از دست می‌دهند.

دکتر علی شاه حسینی

مشاور کسب و کار و اقتصاد خانواده