یکشنبه, ۲۷ خرداد, ۱۴۰۳ / 16 June, 2024
جنگ و صلح
وقتی كه صحبت جنگ و صلح می شود مردم شناسان و مورخان به ما می گویند كه در بیشتر دوران های تاریخ، آدمیان مشغول جنگیدن با یكدیگر بوده اند و دوره های صلح معمولاً بسیار كوتاه بوده است. مردم شناسان از این نتیجه مشخصی می گیرند: به سختی می توان گفت كه «انسان نهادی صلح طلب دارد». خوب این اصلاً نتیجه خوبی نیست! اما زیاد هم نباید عجله كرد؛ آیا این به معنای آن است كه «انسان نهادی جنگ طلب دارد؟» خیلی ها به این پرسش هم پاسخ منفی می دهند. دلایل شان هم متعدد است.
برخی از آنها می گویند كه چنین نوع برداشت هایی از تاریخ كار درستی نیست؛ یعنی این كه بگردیم در تاریخ و دوره های غالب و حوادث پرتكرار را پیدا كنیم و آن را به «نهاد» یا «ذات»ی در انسان منتسب كنیم كار درستی نیست، به دو دلیل:
اول این كه صرف تكرار چیزی یا غالب بودن صفتی در تاریخ ثبت شده بشری نشانه این نیست كه علتی در ذات بشر موجب آنها شده است؛ دوم این كه، و این می تواند مهمتر باشد، این كه اصلاً بشر چیزی به عنوان ذات یا نهاد داشته باشد كلاً مورد تردید است.
به این ترتیب دو اشكال پیش روی این استنتاج هست؛ یكی این كه سرنوشت از این به بعد تاریخ معلوم نیست كه ما بتوانیم بر اساس آن در مورد نهاد بشر در طول تاریخش رای بدهیم.
دوم این كه اصولاً فرض این كه آدمیان ذات مشتركی دارند كه در همه آنها به طور مشترك ظهور می یابد و رفتارهایشان را متعین می كند مشكوك و دست كم اثبات نشده است (اصلاً چه چیزی اثبات شده هست؟).
اما بالاخره تكلیف ما با جنگ چه می شود؟ انسان ها جنگ طلب هستند یا نه؟ شاید این از اصل راه درستی برای این كه تكلیف خودمان را با مسئله جنگ مشخص كنیم نبوده است. یعنی این كه گیرم بفهمیم كه در «ذات» انسان (كه معلوم هم نیست به درستی چیست) عاملی باشد (یا نباشد) كه انسان ها را جنگ طلب بكند (یا نكند). یافتن چنین عاملی، در نظر ما درباره «جنگ های در شرف وقوع» چه تغییری می دهد؟ آیا اگر ما بدانیم كه كسانی درصدد به راه انداختن جنگی علیه ما باشند، می گوییم كه «ای داد بی داد! دوباره ذات انسانی كار دست مان داد و مجبوریم در جنگ كشته بشویم!». گمان نكنم كه هیچ یك از ما چنین برخوردی داشته باشیم. ما به احتمال بیشتر به دنبال نظریه هایی خواهیم گشت كه در عین توضیح وضعیت بتوانند به ما بگویند كه «چه می شود كرد كه دست كم نابود نشویم». كار فلسفه و نظریه سیاسی كم و بیش از همین قسم است؛ توضیح وضعیت و نشان دادن راه های عمل.
علی معظمی
انتخابات ریاست جمهوری انتخابات انتخابات ریاست جمهوری 1403 مسعود پزشکیان ایران سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم قالیباف حمید نوری علیرضا زاکانی محمدباقر قالیباف ریاست جمهوری
تهران هواشناسی شهرداری تهران سیل وزارت بهداشت قتل جاده چالوس آموزش و پرورش سازمان هواشناسی سیلاب چالوس سلامت
قیمت دلار دولت سیزدهم قیمت طلا خودرو همستر کامبت بورس ایران خودرو قیمت خودرو قیمت سکه یارانه مسکن چین
روز عرفه کربلا سینمای ایران تلویزیون رسانه ملی موسیقی دفاع مقدس سینما بازیگر سریال جواد عزتی تئاتر
وزارت علوم ایکس دانش بنیان جهاد دانشگاهی فناوری
روسیه رژیم صهیونیستی اسرائیل عید قربان غزه فلسطین جنگ غزه آمریکا اوکراین حزب الله لبنان جنگ اوکراین حماس
فوتبال پرسپولیس یورو 2024 استقلال سپاهان مس رفسنجان باشگاه پرسپولیس جام حذفی جام ملت های اروپا لیگ برتر فدراسیون فوتبال جواد نکونام
هوش مصنوعی اینترنت رسانه رشد مهاجرت ایلان ماسک ناسا گوگل مایکروسافت اپل سامسونگ پهپاد
سازمان غذا و دارو دیابت ویتامین کاهش وزن سنگ کلیه چاقی فشار خون پیری