تاثیـر سالمنـدی بر عضـلات و استخـوان ها

توده عضلانی بدن در زنان و مردانی که در آستانه ۶۰ سالگی هستند, کاهش پیدا می کند

توده عضلانی بدن در زنان و مردانی که در آستانه ۶۰ سالگی هستند، کاهش پیدا می‌کند. اما رژیم غذایی مناسب و تمرین‌های ورزشی مناسب به ویژه تمرین‌های کششی و قدرتی در حد تحمل عضلانی و استخوانی، راه پیشگیری و کنترل‌ این کاهش بافت عضلانی سالمندان است...

بسیاری از سالمندان به دلایل مختلف از جمله به دلیل وضعیت اقتصادی نامطلوب و به دلیل اینکه در خانواده‌ای هستند که وضعیت اقتصادی خوبی ندارند یا به دلیل مشکلات روحی و روانی یا سایر بیماری‌های مزمن و ضعف و ناتوانی به دلیل بستری بودن طولانی در بیمارستان یا بیماری دچار بی‌اشتهایی می‌شوند.

بنابراین ۲ عامل مهم بی‌اشتهایی و عدم توجه کافی در رعایت تغذیه مناسب در کاهش توده عضلانی سالمندان تاثیر دارد. از سوی دیگر در سالمندانی که کمتر به ورزش و فعالیت ورزشی می‌پردازند و فعالیت روزانه‌شان کمتر است، حجم بافت عضلانی کم می‌شود و این مساله آنها را به در درازمدت به ضعف عضلانی دچار خواهد کرد. نوع شغل افراد هم در قدرت عضلانی‌شان مهم است. افراد سالمندی که در دوران میانسالی یا جوانی دارای مشاغلی بودند که با کارهای عضلانی ارتباط داشتند، این قدرت عضلانی جوانی و میانسالی به آنها کمک می‌کند تا در سالمندی دیرتر قدرت و قوام عضلات را از دست بدهند.

پدیده از دست دادن قدرت عضلانی قبل از ۶۰ سالگی تدریجی است، اما بعد از ۶۰ سالگی شدت پیدا کرده و عضلات با شدت بیشتری تحلیل می‌روند. بنابراین با انجام ورزش‌های کششی و مقاومتی می‌توان از این تحلیل عضلانی پیشگیری کرد.

از طرف دیگر یکی از فواید انجام تمرین‌های منظم ورزشی و کششی این است که قدرت و نشاط و شادابی را در سالمندان افزایش و انزواطلبی و گوشه‌گیری و عدم فعالیت اجتماعی را در آنها کاهش می‌دهد و نشاط روحی و روانی را برای آنها فراهم می‌کند.

یکی دیگر از موضوعات مهم در مورد دستگاه اسکلتی و عضلانی سالمندان، تغییراتی است که در قامت سالمندان ایجاد می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهد معمولا بعد از سن ۴۰ سالگی به طور متوسط در هر دهه از عمر افراد (۶۰ تا ۷۰ ساله) حدود یک سانتی‌متر از قد افراد کاهش پیدا می‌کند. دلایل متفاوتی برای این کاهش قد وجود دارد. صاف‌شدن قوس پا، افزایش قوس ستون مهره‌ها، کاهش طول ستون مهره‌ها به علت خشکی دیسک بین مهره‌ای از آن جمله است. جسم مهره‌ها به علت شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان‌ها کوتاه‌تر می‌شود و در نتیجه سبب کوتاهی قامت افراد سالمند می‌شود.

یکی دیگر از تغییرات اسکلتی عضلانی در دوران سالمندی، مساله پوکی استخوان است که یکی از مسایل مورد توجه دوران سالمندی است. پوکی استخوان‌ها در خانم‌ها بیشتر از مردان است. خانم‌ها در دوران یائسگی بیشتر این علائم پوکی را بروز می‌دهند و همین‌طور میان مردان به ویژه سالمندانی که به بیماری خاص و ناگهانی دچار می‌شوند، پوکی استخوان خود را به صورت شدید نشان می‌دهد. معمولا در خانم‌ها پوکی استخوان یک فرآیند توجیه‌پذیر دارد که به همین دلیل با اجرای دستورهای آموزشی قابل‌پیشگیری است.

زنان با شروع علائم یائسگی معمولا کاهشی را در سطح هورمون‌های بدن به ویژه کاهش سطح هورمون استروژن دارند و این کاهش سطح هورمون استروژن در خانم‌های سالمند، باعث تحلیل بافت استخوانی در بدن می‌شود که این تحلیل خود را در ۵ سال بعد از دوران یائسگی نشان می‌دهد. با این تحلیلی که در بافت استخوانی ایجاد می‌شود استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند. بنابراین با کمترین فشاری مورد شکستگی قرار می‌گیرند. خانم سالمندی که در ۳۰ سالگی به دلیل سرخوردن و افتادن روی مچ دست اتفاقی برایش پیش نمی‌آید، در سن ۶۲ سالگی این اتفاق موجب شکستگی مچ دست یا جای دیگر بدنش می‌شود. بنابراین مهم است که خانم‌ها و مردان سالمند در رفتارها و حرکات هنگام راه رفتن چه در خانه یا در خارج از منزل یا هنگام قدم‌زدن، عبور از جوی، بالا رفتن از پله‌ها حتی در خانه یا موقع حرکات سریع روی سطوح لغزنده و در توالت‌ها بیشتر مراقب باشند و سعی کنند سرعت حرکات و تعادل را کنترل کنند که با پدیده سقوط مواجه نشوند. باید به این نکته توجه کنید که بهبودی در شکستگی‌های استخوانی در سالمندان دیرتر اتفاق می‌افتد.