امام خمینی (ره) و مشارکت سیاسی زنان

امام خمینی (ره) همواره زنان را به حضور در اجتماع و مشارکت سیاسی دعوت می‌کردند. ایشان اجازه ورود واقعی و جدی زنان را به صحنه‌ مبارزه صادر کردند و آنان را از عزلت خانه به میدان سیاست …

امام خمینی (ره) همواره زنان را به حضور در اجتماع و مشارکت سیاسی دعوت می‌کردند. ایشان اجازه ورود واقعی و جدی زنان را به صحنه‌ مبارزه صادر کردند و آنان را از عزلت خانه به میدان سیاست و انقلاب کشاندند و از این طریق بخش مهمی از جامعه‌ اسلامی را در ارتباط با انقلاب فعال نمودند. بدین ترتیب صحنه انقلاب، شاهد حضور فعال و مبارزه زنان مسلمان بود که در کنار مردان، سرنوشت جامعه‌ خود را رقم زنند.

امام خمینی با نگرشی متفاوت نسبت به زنان، نه تنها از آنها حمایت حقوقی و اخلاقی نمودند، بلکه بر مشارکت سیاسی آنها نیز مهر تأیید زدند و با تأکیدات مکرر بر این مشارکت، عملاً زمینه را برای حضور بانوان در فعالیت‌ های سیاسی فراهم ساختند.

ایشان زن را همانند مرد، موجودی مستقل می‌دانستند و با توجه به استعدادها و رسالتی که بر عهده دارد، او را مورد احترام قرار داده، می‌فرمایند: «اسلام زن‌ها را در مقابل مردها قرار داده، نسبت به

آنها تساوی دارند.» همچنین «مرد و زن هر دویشان در اسلام اختیارات دارند، اگر اختلافی هست برای دو هست و آن مربوط به طبیعت آنان است.»

ایشان در مورد آزادی زنان چنین می‌فرمایند: «اسلام با آزادی زنان نه تنها موافق است، بلکه خود پایه گذار آزادی زن، در تمام ابعاد وجودی زن است.» در واقع بانوان مسلمان با تعهد و پایبندی به اصول و مبانی اسلامی و دینی می‌توانند به آزادی در اجتماع دست یابند.

امام (ره) همواره دیدگاهی محترمانه و مقدس به زنان داشتند: «زن انسان است، آن هم یک انسان بزرگ.» این دیدگاهی است که در مکاتب و رویکردهای دیگر، کمتر دیده می‌شود. در واقع هدف امام‌(ره)

این بود که تمامی انسان‌ها اعم از زن و مرد به جایگاه واقعی خود در جامعه دست یابد. «و ما می‌خواهیم زن به مقام والای انسانیت برسد.»

بر پایه این نگاه به زن است که امام (ره) بر نقش سیاسی زنان تأکید می‌کنند و می‌گویند: «زن باید در مقررات اساسی مملکت دخالت کند...» چرا که حضور زنان به عنوان نیمی از جامعه در فعالیت ‌های سیاسی می تواند نقش مهمی در رشد جامعه داشته باشد. به همین دلیل امام، زنان را «رهبران نهضت» یاد می‌کنند: «شما رهبران نهضت هستید، بانوان رهبر نهضت ما هستند. ما دنباله‌ آنها هستیم. من شما را به رهبری قبول دارم..»

بدین ترتیب امام خمینی نه تنها حضور و مشارکت زنان را در امور سیاسی بلا مانع می‌دانستند، بلکه آنها را تشویق به این کار می‌کردند. ایشان خواهان آن است که زنان با رعایت حجاب و عفت عمومی، کارهای سیاسی و اجتماعی را انجام دهند: «باید همه زن‌ها و مردها در مسائل اجتماعی، در مسائل سیاسی وارد باشند و ناظر باشند، هم بر مجلس ناظر باشند، هم بر کارهای دولت ناظر باشند،

اظهار‌نظر بکنند.»

اما بویژه تأکید می‌کردند که خانم‌ها در فعالیت‌ های مربوط به انتخابات حضور جدی و فعال داشته باشند: «و شما در همه صحنه‌ها و میدان‌ها آن قدری که اسلام اجازه داده وارد باشید. مثل انتخابات که امروز عملی است که باید انجام بگیرد و صحبت روز است. در ایران، خانم‌ها همان طوری که مردها فعالیت‌ می‌کنند، برای انتخابات خانم‌ها هم باید فعالیت بکنند. برای اینکه فرقی بین شما و دیگران در سرنوشتتان نیست.»

اهمیت حضور زنان در جامعه برای ایشان تا آنجا بود که تأکید داشتند حتماً یکی از بانوان مسلمان، هیئت حامل پیام ایشان به گورباچف را همراهی کند تا از این طریق پیامی دیگر برای جهانیان در رابطه با اهمیت حضور زن در سیاست ارسال گردد.

خلاصه کلام اینکه، از نظر امام خمینی (ره)، زنان با رعایت اصول دینی و اسلامی می‌توانند به حقوق و جایگاه واقعی خود دست یافته و در تمامی عرصه ‌های جامعه، سیاست و اجتماع حضور یابند.

معصومه نعمتی

منابع:

امام خمینی (ره)، صحیفه نور، (مجموعه سخنرانی ها، نامه ها و پیام ها)، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.

امام خمینی (ره)، تحریر الوسیله، چاپ دوم: قم، اسماعیلیان، ۱۴۰۸ ق.

جمشیدی، محمدحسین، اندیشه سیاسی امام خمینی، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، ۱۳۸۵.

فوزی، یحیی، اندیشه سیاسی امام خمینی، قم: دفتر نشر معارف، ۱۳۸۴.

سنت و نوسازی سیاسی، دکتر محمد عابدی اردکانی، یزد: بنیاد فرهنگی، پژوهشی ریحانه الرسول، ۱۳۸۱.