تاثیر دیابت بر رابطه زناشویی

بی توجهی به عوارض دیابت در درازمدت, زندگی زناشویی را با خطرهای جدی مواجه می کند

دیابت از شایع‌ترین بیماری‌های مزمنی است که مبتلایان به آن به علت افزایش قند خون خود به علایم گوناگونی مانند تشنگی، پرنوشی و پرادراری دچار می‌شوند و البته در بسیاری از موارد نیز بیمار به صورت اتفاقی و طی یک آزمایش خون ساده از ابتلایش به دیابت آگاه می‌شود...

اگرچه امروزه انواع و اقسام عوارض این بیماری شناخته شده‌ است و به طور جامع و مدون برای آن برنامه‌های پیشگیری، تشخیصی و درمانی موجود است اما هنوز به برخی عوارض مرتبط با این بیماری توجه جدی صورت نمی‌گیرد و گاه پزشکان و بیماران از آن غفلت می‌کنند. اختلالات جنسی از جمله عوارض شایع دیابت نوع دو محسوب می‌شوند که سال‌های طولانی از آن غفلت می‌شد و اکنون نیز گاه و بی‌گاه در روند درمان این بیماری به آن بی‌توجهی می‌شود.

دیابت، بیماری پرعارضه‌ای است که در صورت تشخیص دیرهنگام و درمان نامناسب، فرد را به انواع اختلالات عصبی و عروقی از قبیل سکته‌ قلبی، نابینایی، نارسایی مزمن کلیه‌ها و قطع عضو اندام ‌تحتانی دچار می‌کند.

● دیابت و ناتوانی جنسی مردان

ناتوانی جنسی یا اختلال در نعوظ اندام تناسلی مردان یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین اختلالات جنسی ناشی از ابتلا به دیابت است که به طور عمیق و گسترده‌ای بر کیفیت زندگی زوجین تاثیر می‌گذارد. اگر شیوع ناتوانی جنسی در جامعه مردان ۴۰ تا ۷۰ سال را حدود ۶/۹ درصد برآورد کنیم، ابتلا به دیابت، شیوع این اختلال را در مردان بالای ۱۸ سال به ۳۵ درصد می‌رساند. البته میزان شیوع آن در مبتلایان به دیابت نوع ۲ بیشتر از مبتلایان به دیابت نوع یک است که یکی از علل آن می‌تواند مسن‌تر بودن بیماران دیابتی نوع ۲ در مقایسه با بیماران دیابتی نوع ۱ باشد. همچنین مردان دیابتی ۱۰ تا ۱۵ سال زودتر از سایر مردان به ناتوانی جنسی دچار می‌شوند. مردان مبتلا به دیابت، علاوه بر احتمال ابتلا به ناتوانی جنسی، ممکن است به اختلال‌های جنسی دیگری از قبیل بیماری پیرونی، زودانزالی، دیرانزالی، برگشت انزال به عقب و بی‌میلی جنسی نیز مبتلا شوند. بخشی از این عوارض مربوط به پیشرفت بیماری دیابت و بخشی دیگر نیز عوارض داروهایی است که بیمار برای کنترل عوارض دیابت مصرف می‌کند. همان‌طور که گفته شد مردان مبتلا به دیابت به علل مختلفی به ناتوانی جنسی دچار می‌شوند. درگیری اعصاب محیطی، تنگی عروق و به ویژه اختلال عملکردی پوشش داخلی رگ‌ها موسوم به اندوتلیوم که نقش عمده‌ای در نعوظ اندام تناسلی مرد ایفا می‌کند، پرفشاری خون و نارسایی مزمن کلیه‌ها ناشی از دیابت همگی به بروز و تشدید اختلالات جنسی در مردان می‌انجامد.

● دیابت و دیگر عوامل

درباره دیابت و بروز اختلالات جنسی در مردان توجه به ۳ نکته دیگر ضروری است؛ نخست اینکه استعمال دخانیات، خطر بروز و شدت ناتوانی جنسی را در مردان دیابتی بیشتر می‌کند. دیگر اینکه بروز ناتوانی جنسی در مردان دیابتی زنگ خطری برای بروز قریب‌الوقوع تنگی عروق کرونری قلب و سکته قلبی است که باید جدی گرفته شود و نکته سوم، داروهایی است که مبتلایان به دیابت برای تنظیم قند خون و کنترل عوارض بیماری مانند پرفشاری خون مصرف می‌کنند؛ زیرا برخی از این داروها ممکن است بر سلامت جنسی بیمار تاثیر منفی بگذارند. از این رو ضروری است بیمار هنگام مراجعه به پزشک درباره مسایل خود با وی گفت‌وگو کند تا پزشک معالج با توجه به شرایط بیمار در صورت امکان درباره میزان و نوع داروی تجویزی برای کنترل دیابت تصمیم‌گیری کند.

● دیابت و مشکلات جنسی زنان

دیابت در زنان هم خطر ابتلا به انواع و اقسام مشکلات جنسی را بیشتر می‌کند. کاهش میل جنسی، نرسیدن به اوج لذت جنسی یا اصطلاحا ارگاسم، کاهش برانگیختگی جنسی، درد هنگام نزدیکی و عفونت‌های واژن با فراوانی‌ متفاوت در بخش قابل‌توجهی از زنان مبتلا به دیابت بروز می‌کند. همه علل و عواملی که به بروز اختلالات جنسی در مردان مبتلا به دیابت می‌انجامد، ممکن است در بروز اختلالات جنسی زنان هم سهیم باشد.

● تشخیص و درمان

اختلالات جنسی در بیماران دیابتی مانند سایر عوارض این بیماری قابل تشخیص، درمان و کنترل است؛ به شرط اینکه هم پزشکانی که به درمان دیابت می‌پردازند و هم بیماران به آن توجه کرده و آن را جدی تلقی ‌کنند. اگر بی‌توجهی به دیابت و عوارض جانبی آن حیات بیمار را به مخاطره می‌اندازد، بی‌توجهی به عوارض جنسی دیابت نیز حیات زندگی زناشویی فرد را در درازمدت با خطرهای جدی مواجه می‌کند و به‌طور قطع و یقین، کنترل قندخون در بیماری که زندگی وی بر اثر بی‌توجهی و درمان نامناسب یا دیگر عوارض جنسی دیابت از هم پاشیده است بسیار سخت‌تر و دشوارتر از بیماری است که به‌صورت همه جانبه به همه مسایل و مشکلات وی توجه می‌شود. همان‌طور که گفته شد، برای درمان اختلالات جنسی ناشی از بیماری دیابت، به ویژه ناتوانی جنسی در مردان، طیف گسترده‌ و متنوعی از درمان‌های دارویی خوراکی، تزریقی و حتی وسایل کمکی وجود دارد که بیماران با مراجعه به موقع به درمانگران اختلالات جنسی می‌توانند با صلاحدید و تجویز آنها از این درمان‌ها و نیز مشاوره‌ها و تمریناتی که برای بهبود سلامت جنسی وجود دارد بهره‌مند شوند.

دکتر سیدکاظم فروتن/دانشیار دانشگاه شاهد، رییس کلینیک سلامت خانواده