رمز تشکیل خاورمیانه اسلامی

«فلسطین آزاد خواهد شد در این هیچ شبهه ای نداشته باشید, فلسطین قطعا آزاد خواهد شد و به مردم برخواهد گشت و در آنجا دولت فلسطین تشکیل خواهد شد در این ها هیچ تردیدی نیست شکی نیست که براساس حقایقی که خدای متعال تقدیر کرده است, خاورمیانه جدید شکل خواهد گرفت این خاورمیانه, خاورمیانه اسلام خواهد بود »

«فلسطین آزاد خواهد شد؛ در این هیچ شبهه ای نداشته باشید، فلسطین قطعا آزاد خواهد شد و به مردم برخواهد گشت و در آنجا دولت فلسطین تشکیل خواهد شد در این ها هیچ تردیدی نیست... شکی نیست که براساس حقایقی که خدای متعال تقدیر کرده است، خاورمیانه جدید شکل خواهد گرفت. این خاورمیانه، خاورمیانه اسلام خواهد بود.»

این بخشی از سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با جمعی از مسئولان گروه های مبارز فلسطینی است که چند روز پیش بیان شده است. جانمایه کلام رهبری این است که به زودی در چارچوب مرزهای جغرافیایی ایران و کشورهای همسایه ایران، «بلوک خاورمیانه اسلامی» تشکیل خواهد شد. براساس نظر اکثر صاحب نظران «جغرافیای سیاسی»، خاورمیانه از مرزهای شرقی ایران آغاز می شود و به مصر ختم می گردد.

بنابراین خاورمیانه عمدتاً بخش آخر آسیای غربی به حساب می آید از نظر شمال و جنوب مرزهای شمالی ایران و ترکیه بخش شمالی و مرزهای جنوبی عمان و یمن- در شبه جزیره- بخش جنوبی خاورمیانه را تشکیل می دهد و بطور کلی شامل کشورهای ایران، ترکیه، عراق، عربستان، قطر، کویت، بحرین، امارات، عمان، یمن، اردن، لبنان، سوریه، فلسطین و مصر خواهد بود. این خاورمیانه با یک واژه به هم گره می خورد و آن اسلام است و البته هر کدام از این کشورها یا دسته ای از آنان در خصوصیات دیگر از هم جدا می شوند مانند تشیع و تسنن، عرب، ترک، فارس، آسیایی، آفریقایی، سفیدپوست، سیاه پوست، بالنسبه فقیر بالنسبه غنی و... باید اضافه کرد که آمریکایی ها تلاش کرده اند تا با زایش مفهوم «خاورمیانه بزرگ» قواره اسلامی این منطقه را با اضافه کردن هند و بعضی از کشورهای غیرمسلمان آسیای میانه و نیز بعضی از کشورهای مسیحی آفریقای غربی بشکنند که البته موفق نشده اند و در این مقاله هم محل بحث ما نیست.

تقسیم بندی خاورمیانه به ۱۵کشور یاد شده اختراع ما نیست، «دایره المعارف ویکی پدیا» متعلق به غرب است و دفتر آن هم در آمریکاست، این ۵۱کشور را براساس یک «تقسیم بندی سنتی» خاورمیانه دانسته است. این منطقه طی قرن های اخیر مورد توجه خاص قدرت های بین المللی بوده و تضاد منافع آنان منجر به بروز کشمکش ها و حتی جنگ های فراوانی شده است و هنوز هم نشانه های فراوانی از قریب الوقوع بودن درگیری ها در این منطقه به چشم می خورد. براساس اکثر تحلیلهای کارشناسی، دخالت غرب عمده ترین منبع و منشأ درگیری ها در این منطقه بوده است و این موضوع سبب نفرت فزاینده مردم در خاورمیانه علیه غرب شده و در عین حال این نفرت نسبت به غرب، بسترساز تشکیل دولت های ملی و اسلامی بوده است.

با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران موج سنگین گرایش به تاسیس دولت مشابه ایران همه منطقه و حتی فراتر از آن را فرا گرفت به گونه ای که در کمتر از یک دهه تاثیرات عمیقی در ساخت سیاسی جهان اسلام و بخصوص خاورمیانه برجای گذاشت اولین علامت های آن در پیروزی حزب اسلام گرای سلامت - به رهبری رجایی کوتان- در ترکیه، پیروزی پارلمانی جنبش النهضه در تونس، پیروزی قاطع حزب اسلام گرای عباس مدنی و علی بلحاج در الجزایر، پیدایی انتفاضه اسلامی در فلسطین، پیروزی پارلمانی اخوان المسلمین در اردن، پیدایی جنبش اسلام گرا در لبنان، پیدایی حزب اسلام گرای التحریر در عربستان، خیزش اسلام گرایی در عراق و... ظاهر گردید و این موضوع ضمن آنکه شور و شوق فراوانی را در میان مسلمانان به وجود آورد غرب و نظام های وابسته به غرب در این منطقه را بشدت نگران کرد و آنان را به مقابله جدی و خشن با آن کشاند این تقابل اگرچه در کوتاه مدت تاثیراتی را بر جای گذاشت ولی در درازمدت مغلوب بازخیزی این موج گردید.

موج اسلام گرایی از اواخر دهه ۱۳۶۰ تا اواسط دهه ۱۳۷۰ بشدت سرکوب گردید و برای مدتی گمان ها به این سمت رفت که اسلام گرایی را با اقدامات سخت گیرانه می توان مهار کرد ولی درست از نیمه دوم دهه ۱۳۷۰ بار دیگر موج اسلام گرایی تشدید شد در ترکیه حزب اسلام گرای فضیلت به رهبری نجم الدین اربکان به پیروزی نسبی رسید، فلسطین با شکست طرح های اسلو (۰۷) و مادرید (۲۷) به سمت انتفاضه جدید رفت، در لبنان صهیونیست ها جنوب را تخلیه کردند.

این موج جدید با پیروزی دکتر احمدی نژاد در آخر نیمه اول دهه ۱۳۸۰- که از تاکید مردم ایران بر آموزه های اسلامی حکایت کرده و کاذب بودن ادعای لیبرال های غرب زده را نشان می داد- جان تازه ای گرفت و به اتفاقات مهمی در خاورمیانه منتهی گردید. در ترکیه اگرچه دولت ائتلافی اربکان دوام نیاورد ولی موج جدید اسلام گرایی به رهبری عبدالله گل و اردوغان به پیدایی یک دولت غیرائتلافی اسلام گرا کمک کرد و این بار مجلس، دولت، نیروهای مسلح و ساخت دیپلماتیک ترکیه به اختیار اسلام گراها درآمد.

اسلام گرایی در لبنان، اسرائیل را در جنگ سنگین و پرشدت ۳۳روزه شکست داد و در فلسطین، این رژیم را در جنگ پرشدت ۲۲روزه به عقب نشینی واداشت، اسلام گراها در فلسطین دولت تشکیل دادند و در لبنان حزب الله موقعیت مقاومت را در ساختار سیاسی این کشور تثبیت کرد. در سوریه اسلام گرایی توانست دولت نوپای بشار اسد را در مقابل موج سنگین جبهه مشترک غربی- عربی- به بهانه ترور رفیق حریری در لبنان- حفظ کند، در سودان اسلام گرایی توانست دولت عمر البشیر را حفظ کند، در کومور این جنبش یک اسلام گرا رابه ریاست جمهوری رساند. در وضع عمومی اریتره و موریتانی که متحد اسرائیل بودند، تحول اساسی پدید آمد و... این موج در ایران بار دیگر و با شدت بیشتر جبهه غرب گراها را به عزیمت واداشت و احمدی نژاد را با رای بیشتر بر کرسی ریاست جمهوری نشاند.

موج سنگین اسلام گرایی که در حد فاصل اواخر دهه ۱۳۶۰تا اواخر دهه ۱۳۷۰تا حدی مهار گردید در دهه ۱۳۸۰با شدت بسیار بیشتر استمرار یافت و توانست بخش قابل توجهی از خاورمیانه را آزاد سازد و یک «بلوک قدرتمند» را در این منطقه شکل دهد.

رخوت دهه ۱۳۷۰ عده ای را به طمع انداخته بود اما در همان موقع اندیشمندانی در غرب بودند که غرب را از خوشخیالی برحذر می داشتند.

«جودیس میلر»- Judith Miller در ژوئن ۱۹۹۶م- دی ۱۳۷۴ش- در مقاله ای با عنوان «اسلام گرایی، یک موج فراینده»-fundamentalist Islam at lary: Acresting wave که روزنامه نیویورک تایمز آن را چاپ کرد و به دلیل اهمیت آن، در مجله Middle Eeast Quarterly بازتاب پیدا کرد نوشت: «پس از جنگ ۱۹۹۱-۱۳۷۰- خلیج فارس- یعنی جنگ اول آمریکا و عراق- بسیاری از تحلیلگران ساده لوح پندارشان این بود که آمریکا، نظم جدیدی را بر پایه دمکراسی، کاپیتالیسم و حقوق بشر در این منطقه پی ریزی خواهد کرد. اما جنبش های رادیکال اسلامی که متعهد به ایجاد دولت های اسلامی مبتنی بر ادغام توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی هستند، مقاومت کرده اند، در برخی از کشورها حوزه نفوذ گسترده ای یافته اند و این نظم آمریکایی را تهدید می کنند.

حتی در کشورهایی که دورنمای ضعیفی از حکومت جریان های اسلامی به چشم می خورد این اسلام است که نوع زندگی روزمره، زبان سیاست، فرهنگ ملی و سنت های درازمدت را تعیین می کند.» این محقق آمریکایی که مدت مدیدی را در خاورمیانه سپری کرده است سپس می نویسد:«موج اسلام گرایی در این منطقه آنقدر قوی است که در بسیاری از کشورهای عربی حتی رهبران سکولار به اسلام متوسل شده اند تا به قدرت خود بیفزایند.» امروز نزدیک به ۵۱سال از تحلیل «میلر» می گذرد و بخش مهمی از خاورمیانه عملاً بصورت یک بلوک عمل می کنند و از قضا از شرقی ترین تا غربی ترین نقطه خاورمیانه را پوشش می دهند یعنی از ایران تا لبنان و فلسطین حالا اسلام گرایی دیگر فقط یک جنبش و نهضت نیست بلکه علاوه بر آن شامل «دولت هایی» هم می شود، البته دولت سازی جنبش اسلام گرایی به خاورمیانه محدود نیست.

براساس وضع فعلی می توان چشم انداز آینده را مشخص کرد و حالا دیگر این چشم انداز برخاسته از یک نظریه پردازی صرف نیست بلکه در متن و ورای آن، حقیقت ملموس گردیده است. در این «بلوک خاورمیانه اسلامی» فلسطین جایگاه ویژه و برجسته ای دارد چرا که دم زدن و پیگیری مسایل آن از یک سو سلطه غرب بر خاورمیانه و کشورهای وابسته به غرب در این منطقه را با چالش جدی مواجه می کند- به تعبیر خود غربی ها حالا دیگر رژیم صهیونیستی برای غرب کمک کننده نیست بلکه وبال گردن آنان است- از سوی دیگر کشورهای این منطقه را به سمت اهداف مشترک سوق می دهد بنابراین آزادسازی فلسطین رمز آزادسازی خاورمیانه است و تشکیل دولت فلسطینی در همه خاک این کشور، در واقع رمز تشکیل بلوک اسلام در همه خاک خاورمیانه است پس چرا باید تعجب کنیم که دولت های عربستان، مصر، اردن و... با فلسطینی ها دشمنی می کنند و با صهیونیسم هماهنگ عمل می نمایند؟

براساس ترسیم مبانی و نیز ترسیم چشم انداز فلسطین و خاورمیانه از سوی رهبر معظم انقلاب- که حالا دید نافذ ایشان- به شهادت ۰۲ سال رهبری حکیمانه- مورد تصدیق اندیشمندان داخلی و خارجی است، تشکیل دولت فلسطینی و تشکیل بلوک خاورمیانه اسلامی در دسترس و چند قدمی ما قرار دارد شاید یک دهه و شاید دو دهه تا تحقق کامل آن فاصله وجود داشته باشد.

اما این نکته را باید در نظر داشت که به تعبیر حضرت آیت الله خامنه ای- دامت برکاته- «دلیل قوی تر بودن ما- نسبت به آمریکا- این است که در همه این میدان هایی که ما و آمریکا با هم مواجهیم او قدم به قدم عقب نشینی می کند ما عقب نشینی نمی کنیم ما جلو می رویم این به برکت اسلام است این به برکت کمک الهی و کمک ملائکه الله است. این موضع رهبری ریشه در باور و تجربه عمیق اسلامی دارد. حضرت پیامبر خاتم- صلواه الله و سلامه علیه- که این روزها، جهان مفرح از میلاد باسعادت ایشان و امام صادق(ع)، احیاءکننده بینش و منش آن بزرگوار است در اوج سختی ها و مشکلات و در زمان محاصره مدینه توسط کفار نوید دادند که شما -گرسنگان و پابرهنگان و از منزل رانده شدگان- به زودی به امپراتوری های ایران و روم و... غلبه می کنید و تحقق این وعده ۰۲ سال به درازا نکشید و حال آنکه امروزه وضع مسلمین در مواجهه با قدرت نظامی غرب به هیچ وجه با وضع مسلمین در زمان جنگ خندق قابل مقایسه نیست و کشوری نظیر ایران توانسته است ضمن مقاومت در برابر فشارها به پیروزی های بزرگی در عرصه های مختلف دست یابد و از جمله در حوزه های امنیتی و نظامی به جایگاه برجسته و خیره کننده ای برسد. پس باید کمربندها را محکم ببندیم و برای تشکیل خاورمیانه ای بر مبنای آموزه های پیامبر رحمت و پیشوای «صادق» علیهما السلام «عازم»، «جازم» و «قاطع» - سه تعبیر لطیف رهبر معظم در دیدار با مسئولان گروههای مبارز فلسطینی- باشیم.

سعدالله زارعی