کیفیت زندگی را بالا ببر

سوال هایی درباره مشاوره

روزی روزگاری دور، روان‌شناسان و روان‌پزشکان، جایی وارد عمل می‌شدند که دیگر از دست مشاوره‌های خانوادگی و دوا و درمان‌های مرسوم کاری برنمی‌آمد اما در دنیای مدرن امروز، به همان اندازه‌ای که مردم برای بیماری‌ها یا تعمیرات وسایل زندگی‌شان، نزد مشاور و متخصص می‌روند، مراکزی هم وجود دارد که می‌تواند جایی برای کمک به حل مشکلات شخصی و روانی باشد...

مراکزی که در سال‌های گذشته در ایران تعداد آنها، هرروز بیشتر از دیروز شده و نظارتی قانونی برای کمک به مردم درباره آنها وجود دارد. این گزارش درباره تمام اتفاقات و مسایل مربوط به مشاوره است که از زبان موسوی چال، رییس انجمن مددکاری ایران می‌خوانید.

● سوال اول؛

آیا آمار بالا رفته مراجعه به مشاوران

نشانه خوبی است؟

در ۸ سال گذشته، آمار مراجعان به مشاورها بالا رفته است اما این آمار را نباید نشانه بدی در نظر بگیریم و به آن مشکوک باشیم چون به همان اندازه‌ای که شرایط اجتماعی، اقتصادی و... باعث شده مشکلات و فشارهای روانی بالا برود، مردم هم بیشتر به این نتیجه رسیده‌اند که به کمک نیاز دارند. اگر دقت کنید تعداد مراکز مشاوره بیشتر شده است. بخشی از این بالا رفتن آمار، به دلیل افزایش صحیح این مراکز است که به قصد کمک تخصصی دایر شده‌اند. در حال حاضر ۱۰۰۰ مرکز مشاوره با نظارت بهزیستی، حدود ۲۰۰ مرکز با نظارت وزارت ورزش و جوانان (سازمان ملی جوانان سابق) و حدود ۲۰۰ مرکز با نظارت شورای نظام روان‌پزشکی و روان‌شناسی در حال ارائه خدمات به مراجعان هستند. علاوه بر این مراکز، مطب‌های خصوصی، وزارت آموزش و پرورش، نیروی انتظامی و... هم خدمات مشاوره‌ای انجام می‌دهند تا آمار این مراکز و دسترسی مردم بیشتر شود. از یک نگاه کلی، شاید این ارقام کمی بالا و حتی خوب به نظر برسد، اما در نگاه تخصصی، هرچقدر تعداد این مراکز بیشتر باشند، بازهم کم است و معتقدم فرهنگ مراجعه به روان‌شناس و مشاور برای کمک گرفتن درباره مشکلات و مسایل روان‌شناختی، باید در جامعه گسترش پیدا کند و هر روز بیشتر از دیروز شود.

● سوال دوم؛

مراجعه به مشاور،

فرهنگ خوبی است؟

فرهنگ مراجعه به مشاور، یکی از بهترین فرهنگ‌هاست. مردم باید بپذیرند به همان اندازه که برای خرابی ماشین، وسایل خانه و... سراغ متخصص می‌روند یا زمان بیماری‌ها به پزشکی متخصص مراجعه می‌کنند، برای مشکلات شخصی هم به متخصص مراجعه کنند. این متخصص همان مشاور یا روانشناس است که به آنها کمک می‌کند تا بتوانند تصمیم درستی بگیرند و از پس مشکلات برآیند. با این نگاه، فرهنگ مراجعه به مشاوره‌ها باید گسترش پیدا کند تا به این ترتیب آن کلیشه غلطی که اگر کسی سراغ مشاور برود، به زبان عامیانه دیوانه یا روانی است برداشته شود و مشاوره صحیح کمک کند در جامعه‌ای با مردمانی سالم‌تر و آگاه‌تر زندگی کنیم.

● سوال سوم؛

چه زمانی باید

به مشاور مراجعه کرد؟

همیشه باید حواستان به خودتان و زندگی‌تان باشد. اگر احساس کردید کیفیت زندگی‌تان افت کرده، باید برای بهتر کردن آن کمک بگیرید. زندگی آرام، سالم و باکیفیت حق همه است و اگر در لحظاتی مطمئن شدید این حق از شما گرفته شده، اولین کسی که برای برگرداندن آن مسوول است، خودتان هستید. مراجعه به مشاورها در این زمان‌ها و زمان بحران‌های شخصی، خانوادگی، شغلی، ارتباطی و.... همیشه لازم است. در این لحظات باید قدم بردارید و سراغ مشاوری بروید که بتواند به شما کمک کند. باید یاد بگیرید مهارت‌های زندگی‌تان را بالا ببرید. برای بالا بردن این مهارت‌ها به کمک مشاوران نیاز است. گاهی اوقات الزامی برای وجود مشکل و مراجعه به مشاور وجود ندارد. با بالا رفتن فشارهای اجتماعی و اقتصادی، مراجعه به مشاوری که به شما کمک کند، فشارهای روانی را کنار بگذارید و در تمام مراحل زندگی تصمیم‌های درست و مستقل بگیرید کافی است.

● سوال چهارم؛

مشاور خوب را چطور باید

پیدا کرد؟

برای پیدا کردن مشاوران خوب، راه‌های مختلفی وجود دارد؛ به همان اندازه‌ای که از افراد اطراف خود، درباره کافه‌ها و رستوران‌ها، پزشکان متخصص و ...می‌پرسید تا گزینه‌ای خوب را انتخاب کنید، می‌توانید از اطرافیان در این زمینه اطلاعات به دست بیاورید. در کنار این سامانه‌ ۱۴۸ هم وجود دارد که با تماس با این سامانه و صحبت درباره مشکل، می‌توانید هم راهنمایی‌های درستی بگیرید و هم به مشاوران متخصص در آن زمینه معرفی شوید. برای هرمشکلی مشاوری خاص وجود دارد و درباره مسایل مختلف باید سراغ مشاوران مختلف رفت. مشاور خوب مشاوری است که در حوزه‌های مختلف زندگی با شما صحبت کند و تنها کاری که ملزم به انجام آن است این است که نقاط ابهام و تاریک را از بین ببرد و مسیری شفاف در اختیار مراجع قرار دهد تا بتواند، درست و محکم، تصمیم بگیرد. مشاوران هیچ حق و مسوولیتی برای تصمیم‌گیری و دخالت در زندگی مراجعانشان ندارند و تنها وظیفه آنها شفاف کردن مسیر پیش روی بیمارشان است.

● سوال پنجم؛

از چه کسانی نباید

مشورت گرفت؟

در سال‌های گذشته اتفاق عجیبی افتاده است. در قسمتی از برنامه‌های تلویزیونی خانواده، روان‌شناس یا روان‌پزشکی دارند که به سوالات مخاطبان جواب می‌دهند. این بدترین شیوه مشاوره است. به این دلیل که معمولا این مهمانان، نه به دلیل تخصص یا کارایی که براساس آشنایی قبلی با تهیه‌کننده، عوامل برنامه و... روبروی دوربین نشسته‌اند و در مرحله بعد، از آنجا که همه‌چیز تلفنی و براساس زمان‌بندی مشخص اتفاق می‌افتد، مشاور هیچ‌وقتی برای کسب اطلاعات کافی و کشف واقعیت زندگی کسی که با او تماس گرفته ندارد و ممکن است راهنمایی اشتباهی انجام دهد. تماس با مشاوران تلویزیونی یا مشاوران اینترنتی و مشاوره‌هایی از این دست، نه تنها کمک نمی‌کند بلکه حتی باعث می‌شود گاهی راه‌حل‌های اشتباهی توصیه شود.

● سوال ششم؛

نتیجه یک مشاوره خوب چیست؟

مهارت‌های زندگی، فقط از طریق خانواده، مدرسه و دانشگاه به افراد نمی‌رسد. همه این مهارت‌ها را به شکل کافی و درست یاد نمی‌گیرند و اینجاست که نقش یک مشاور خوب، مشخص می‌شود. مشاور خوب مهارت‌های زندگی را به افراد یاد می‌دهد. ۷۰ درصد اختلاف‌ها، مربوط به سوءتفاهم است. سوءتفاهم از آنجا ناشی می‌شود که افراد یاد نمی‌گیرند با یکدیگر صحبت کنند و حرف بزنند و در همین حرف زدن هرآنچه که می‌خواهند یا نمی‌خواهند را به یکدیگر نشان دهند. به همین تعارض بین افراد ایجاد می‌شود که اختلافات خانوادگی، شغلی، اجتماعی و... را می‌سازد. مشاوره خوب یاد می‌دهد درست حرف بزنند و درست ارتباط برقرار کنند. وقتی بدانید برای برقراری ارتباط چه راه‌ها و مسیری را باید بروید، خود به خود مشکلات زیادی حل می‌شود و سوءتفاهم‌ها و تعارض‌ها برداشته می‌شوند.