کودکان مضطرب

بسیاری از والدین نمی دانند چگونه از اضطراب و نگرانی فرزندان خود بکاهند در گذشته دوران کودکی دورانی بدون دغدغه و شادی بخش بود ولی اکنون در بیشتر خانواده ها این طور نیست

بسیاری از والدین نمی دانند چگونه از اضطراب و نگرانی فرزندان خود بکاهند. در گذشته دوران کودکی دورانی بدون دغدغه و شادی بخش بود ولی اکنون در بیشتر خانواده ها این طور نیست. کودکان هر روز با اخبار ناگوار تلویزیون و روزنامه ها بمباران می شوند. اگر بتوانید بدون اینکه فرزندتان صحنه های خشن و ناراحت کننده را ببینند به همراه او برنامه های تلویزیون را تماشا کنید آدم خوش شانسی هستید!

امروزه بسیاری از والدین با مشکلات دست و پنجه نرم می کنند. اگر خود شما هم درگیر مشکلات نباشید به احتمال قوی در میان همسایه ها و یا همکلاسی های فرزند خود شاهد چنین مشکلاتی هستید. وقتی بزرگسالان دچارمشکل می شوند معمولا توجهی به تأثیرات آن بر روی کودکان ندارند.

خواندن ذهن کودکان و نوجوانان کار بسیار دشواری است ولی والدین می توانند در برطرف کردن احساسات منفی کودکان نقش مهمی داشته باشند.

● اضطراب در کودکان

کارشناسان براین عقیده اند که در سال های اخیر اضطراب در میان کودکان افزایش یافته است و این امر می تواند افسردگی و گرایش آنها به موادمخدر را به همراه داشته باشد.

در ضمن اضطراب کودکان، ابتلای آنها به بیماری های مختلف را به دنبال خواهد داشت.

● اقدام والدین

وقتی متوجه شدید اضطراب کودکتان بیشتر از قبل شده باید دست به کار شوید. بهترین راه این است که خانواده را به روال طبیعی سابق برگردانید. اگر به کودک خود قولی دادید حتما به آن عمل کنید. همیشه فرض را براین قرار دهید که نگرانی کودک شما موجه است. در این صورت با درپیش گرفتن رفتاری مناسب مانع از اضطراب بیشتر او می شوید. بهتر است روزی ۱۰ دقیقه با کودک خود حرف بزنید و به نوازش او بپردازید. سعی کنید نگرانی های کودک خود را برطرف نمایید. شما می توانید دراین گفت وگوها در مورد احساسات خود نیز صحبت کنید.

در ضمن زمینه مشارکت فرزند خود را در فعالیت های اجتماعی فراهم آورید. به او یادآوری کنید هر اتفاقی که بیفتد شما در کنار وی خواهید بود و همه چیز روبه راه خواهد شد.

شما احتمالا روش خاصی برای آرام کردن فرزندتان دارید ولی خواندن این مقاله به شما کمک زیادی خواهد کرد.

● نگرانی والدین

رفتار غیرقابل پیش بینی والدین، گوش به زنگ شدن کودکان را به همراه خواهد داشت. دراین مواقع قلب کودکان تندتر می زند، قدرت بینایی و شنوایی آنها بیشتر می شود و آنان در انتظار اقدامات پیش بینی نشده آینده می مانند.

به عنوان مثال اگر شما صدای خود را بالا ببرید، در را به هم بکوبید، اشیاء را به این طرف و آن طرف پرت کنید و دشنام دهید کودکان، خود را در جایی پنهان می کنند. دراین مواقع فشارخون کودکان بالا می رود، معده درد، سردرد و ترس از حوادث آینده از دیگر پیامدهای ناخوشایند است و حتی در موارد کم اهمیت تر نیز کودکان گوش به زنگ می شوند، مثلا وقتی شاهد دعوای شما با همسرتان باشند یا متوجه شوند که در کارتان با مشکل مواجه شده اید، دراین گونه مواقع خونسردی خود را حفظ کنید و سپس به سراغ فرزندتان بروید. به او توضیح دهید که دچار خشم آنی شده اید و اکنون احساس بهتری دارید. به فرزند خود اطمینان دهید که راهی برای حل مشکلات پیدا می کنید و این موضوع را بارها به او یادآوری کنید. او باید بداند که شما مراقب وی هستید.

متمایز کردن احساسات و افکار، راه دیگری برای اطمینان دادن به کودکتان است. به او بیاموزید که ممکن است هراز گاهی مشکلاتی پیش بیاید، ولی شما با درایت آنها را حل خواهید کرد.

تصمیمات خود را بر روی کاغذ بیاورید و آن را به کودکتان نشان دهید. او را در جریان اولویت ها بگذارید. به عنوان مثال وقتی کودکان بفهمند که در برنامه های شما ارجحیت دارند احساس آسودگی خواهند کرد. به سلامتی خود اهمیت زیادی دهید، زیرا در غیراین صورت نمی توانید به کودک خود کمک چندانی بکنید.

به او بگویید در صورتی که صدمه ای ببیند سرکار نمی روید و او را پیش پزشک می برید. به این صورت نشان می دهید که او برای شما از هر چیز دیگر مهمتر است. سپس از او بخواهید در مورد مسائل مهم زندگی خود تصویری ارائه دهد. در مورد انتخاب های فرزند خود با او حرف بزنید و چند هفته بعد از او بپرسید که آیا تغییر عقیده نداده است.

به هر صورتی که توانستید به کودکتان نشان دهید که در مقابل مشکلات، منطقی عمل خواهید کرد.

قبل از خواب با فرزند خود حرف بزنید و کاری کنید که با افکاری شیرین به خواب برود. والدین می توانند در کاهش اضطراب فرزندشان نقش بسیار مهمی ایفا کنند، البته در صورتی که به او یادآوری کنند هر اتفاقی که بیفتد همچنان وی را دوست خواهند داشت.

اگر فرزندتان از آنچه از طریق تلویزیون یا در مدرسه و خیابان می شنود ناراحت شده به او اطمینان دهید که هر اتفاقی که بیفتد خانواده شما پابرجا می ماند و شما همیشه در کنار او خواهید بود.

به عنوان مثال اگر می خواهید اخبار تلویزیون را در کنار یکدیگر تماشا کنید بازوی خود را دور فرزندتان حلقه کرده و به او بگویید: «هرچند به نظر می رسد جهان امن نیست ولی ما در امنیت هستیم. من اینجا هستم و همیشه مراقب تو خواهم بود.»

حتی زمانی که در خانواده مشکلی پیش می آید والدین باید به گونه ای رفتار کنند که کودکان نگران نشوند.

● مقابله با مشکلات خانوادگی

والدین باید مراقب تاثیرات غیرمستقیم مشکلات بر کودکان خود باشند. اگر متوجه شدید حرفهای یکی از خویشاوندان موجب هراس فرزندتان شده به او بگویید: «پسر من از حرفهای شما بسیار نگران شده است.»

اگر خویشاوند شما در دفاع از خود بگوید: «بله، ولی پسر شما باید بداند که زندگی پستی و بلندی دارد» ضمن موافقت با او پاسخ دهید: «اما بچه ها نمی توانند اخبار ناگوار پی درپی را تحمل کنند.» شاید خویشاوندتان از این حرفها خوشش نیاید ولی اگر شما به فکر فرزند خود نباشید چه کسی باید به فکر او باشد؟! اگر یک کودک با اخبار ناگوار بمباران شود سیستم عصبی او بسیار حساس خواهدشد. چنین کودکانی در بزرگسالی مستعد ابتلا به بیماری هایی مانند افسردگی و اعتیاد به مواد مخدر خواهندبود.

اگر فکر می کنید با دادن اخبار ناگوار پی درپی به فرزندتان، او را قوی بار می آورید در اشتباه هستید. شما باید به تدریج او را در جریان اخبار تلخ قراردهید و مراقب واکنش های وی باشید.

● پنج گام موثر

برای تربیت کودکانی که بتوانند مشکلات را تحمل کنند به نکات زیر توجه کنید:

۱) کودک خود را درمعرض بمباران اخبار ناگوار دنیای بزرگسالان قرار ندهید.

۲) مراقب تغذیه سالم و ورزش فرزند خود باشید.

▪ هرچند کودکان در مدرسه از خوراکی های فاقد ارزش استفاده می کنند ولی تا حد امکان در خانه از دادن این مواد به آنها خودداری کنید.

▪ میزان مصرف خوراکی هایی مثل چیپس و بیسکوئیت را به حداقل برسانید.

▪ پس از صرف شام، با فرزند خود به پیاده روی بروید، زیبایی های طبیعت را به او نشان دهید و به وی یادآور شوید پس از هر طوفان، آسمان آبی می شود.

▪ اگر فرزندتان از مسئله ای ابراز نگرانی کرد به سؤالات او دراین رابطه پاسخ دهید و برای اینکه مطمئن شوید درست متوجه شده از او بخواهید سخنان شما را جمع بندی کند.

۳) هرچند در زمان بروز مشکلات با همسرتان به مشاجره می پردازید ولی فرزندتان باید هردو جنبه قضیه را ببیند.

▪ اگر فرزندتان شاهد دعوای شما با همسرتان بود به او نشان دهید که این مسئله، موقتی است.

▪ اگر نتوانستید به راه حل مناسبی دست یابید، با یک ریش سفید یا مشاور مشورت کنید.

▪ و مهم تر از همه اینکه غرور خود را کنار بگذارید و آرامش را در محیط خانه حاکم کنید.

۴) هر اتفاقی که بیفتد بین فرزند و همسرتان فاصله نیندازید.

▪ کاری کنید که کودکتان تا زمان حل مشکلات از پیامدهای آن دور باشد.

▪ اگر کودکتان قصد مداخله داشت (و غالبا همینطور است) مودبانه از او بخواهید اجازه دهد خودتان مشکلات را حل کنید. به او بگویید: «اگر به کمک تو نیاز داشتیم می گوییم. ما می توانیم این مشکل را حل کنیم و مطمئن باش بلافاصله تو را در جریان تصمیمات خود قرار خواهیم داد.»

▪ اگر موضوع به کودکتان مرتبط باشد آن وقت وضعیت فرق می کند.

▪ یکی از راههای آرام کردن کودکتان این است که از او بخواهید افکار و پیشنهادات خود را بر روی کاغذ بیاورید. این کار به برقراری آرامش در خانه کمک می کند.

▪ یادداشت برداری باعث تمرکز بیشتر اعضای خانواده می شود.

▪ کودکان با نوشتن افکار خود، در مهارت های کلامی تبحر بیشتری پیدا می کنند و انسان هایی واقع گرا بار می آیند.

▪ والدین می توانند پس از جمع آوری پیشنهادات، با دقت به مرور آنها بپردازند و تصمیمات لازم را اتخاد کنند.

▪ پس از تصمیم گیری، وظایف آسان را برعهده کودکتان بگذارید. این کار باعث می شود او احساس مهم بودن کند و دچار اضطراب کمتری شود.

▪ در ضمن به کارهای روزمره خود ادامه دهید و هرازگاهی راجع به مشکلات حرف بزنید.

۵) اگر فرزندتان در معرض اخبار ناگوار قرارگرفت برای کاستن از اثرات منفی آن تلاش کنید.

▪ با گفتن جملات تسلی بخش، به آرام کردن فرزند خود بپردازید.

▪ فرزندتان را از علاقه خود مطمئن کنید و به وی یادآور شوید که حتی در زمان ناراحتی شما، می تواند به رویتان حساب کند.

▪ مهم تر از همه اینکه کودک باید بداند که می تواند به شما تکیه کند. یادتان باشد حضور شما -چه فیزیکی و چه عاطفی- اهمیت زیادی دارد.

هر اتفاقی که بیفتد، حتی اگر مجبورید به یک تماس تلفنی یا اینترنتی بسنده کنید باید برای فرزندتان وقت بگذارید و توجه و محبت خود را نثار او کنید.

آذر شایان