دغدغه یی برای گابریل مارسل

▪ انسان مساله گون
▪ گابریل مارسل
▪ ترجمه؛ بیتا شمسینی
▪ نشر ققنوس- ۱۳۸۸
محمد میلانی؛ گابریل مارسل (۱۸۸۹- ۱۹۷۳) یکی از بزرگ ترین و در عین حال تاثیرگذارترین فیلسوفان مکتب اگزیستانسیالیسم …

انسان مساله گون

گابریل مارسل

ترجمه؛ بیتا شمسینی

نشر ققنوس- ۱۳۸۸

محمد میلانی؛ گابریل مارسل (۱۸۸۹- ۱۹۷۳) یکی از بزرگ ترین و در عین حال تاثیرگذارترین فیلسوفان مکتب اگزیستانسیالیسم محسوب می شود. او در زمان حیاتش اگرچه بیشتر مایل بود نوسقراطی به حساب آید اما گستره تفکرش بیش از این حرف ها ارزش داشت و تا مرحله یی پیش رفته بود که تاثیر زیادی روی متفکران مسیحی یا به تعبیر بهتر متکلمان مسیحی خصوصاً پروتستان های آلمانی و اروپای جنوبی گذاشته بود. از او تاکنون به زبان فارسی کتاب تئاتر و دین او به فارسی ترجمه شده اما در کتاب های متعددی که در سال های اخیر ترجمه و روانه بازار کتاب شده است می توان فصل های متعددی را که بیانگر اندیشه های او بوده است یافت. اما به تازگی از سوی نشر ققنوس و با ترجمه خانم بیتا شمسینی یکی از آثار مهم و در عین حال کم حجم و تاثیرگذار این فیلسوف و متکلم مسیحی با عنوان انسان مساله گون به چاپ رسیده است. کتاب روایتگر دغدغه های فلسفه اگزیستانسیالیستی در دوره مدرن است و چه بسا توانسته در میان طیف قابل ملاحظه از کتاب هایی که در باب تفکر اگزیستانسیالیسم در اروپا و امریکا به چاپ رسیده است، جایگاهی بسیار مناسب و فاخری داشته باشد. مارسل کتاب را در دو بخش نگاشته است. بخش اول روایت بشر تنها و پردغدغه است یا به تعبیری بشر مدرن بنیان اصلی کار مارسل را شکل می دهد؛ دغدغه یی دیرآشنا که در آثار اکثر متفکران اخلاق گرای اروپایی دیده می شود. انسانی که امر قدسی یا به تعبیری خود منزهش از پلیدی ها و گناه ها را گم کرده و در چرخ دنده های مدرنیته و صنعت همچون چاپلین قرن بیستم مدام به دور خود می چرخد. اما در جای جای کتاب و بالاخص در فصل دوم است که مفهوم تشویش بنیان اصلی کتاب را شکل می دهد؛ تشویشی که برآیند همان رفتار و شکل واره زندگی بشر مدرن است. آیا این تشویش را درمانی هست، آیا بشر مدرن را می توان از بند این تشویش رها کرد؟ مارسل تلاش دارد با بازخوانی و تامل در اندیشه های نحله رواقیون و متفکران تاثیرگذار در تفکر مدرن غرب چون آگوستین، نیچه، هایدگر، سارتر، گوته، پاسکال، کی یر کگور و ژید درباره تشویش و همچنین هر آنچه در متون مقدس مسیحی در این باره آمده است نگاهی به امری بیندازد که از منظر اغلب اندیشمندان اگزیستانسیالیست یکی از ذاتیات وضعیت بشر مدرن است. اما مارسل صرفاً روایتگر این وضعیت نیست بلکه با شامه و نبوغ فلسفی که دارد خود نیز به جمع فیلسوفان مطرح شده در کتاب می پیوندد و اظهارنظر می کند؛ برای انسانی که از فرط مساله های متعدد در زندگی خودش نه تنها نتوانسته بسیاری از آنها را حل کند بلکه خود به مثابه مساله و به تعبیری بهتر مساله گون شده است.

بیتا شمسینی مترجم کتاب که این کتاب را از نسخه فرانسه ترجمه کرده توانسته ترجمه یی تقریباً روان و با آهنگی متناوب در کلمات و جمله ها در برابر چشم خواننده بیافریند. از این رو ترجمه کتاب ارزشمند به نظر می رسد. خصوصاً اینکه با ترجمه این کتاب می توان امید به ترجمه سایر آثار و کتاب های مارسل به زبان فارسی داشت. کتاب می تواند سوای مخاطب فلسفی مخاطبان عام را هم که لختی دغدغه فرابشری دارند نیز به خود جذب کند که این از محاسن ترجمه به حساب می آید.