آلزایمر والدین و کودکان

درصورتی که هم پدر و هم مادر به آلزایمر دچار باشند، احتمال بروز این بیماری در کودکان ‌شان، در دوره‌ی بزرگسالی افزایش می‌یابد. به نظر می‌رسد سن شروع بیماری نیز واسطه‌ی سابقه‌ی …

درصورتی که هم پدر و هم مادر به آلزایمر دچار باشند، احتمال بروز این بیماری در کودکان ‌شان، در دوره‌ی بزرگسالی افزایش می‌یابد. به نظر می‌رسد سن شروع بیماری نیز واسطه‌ی سابقه‌ی خانوادگی این بیماری باشد ولی این مسأله در احتمال کلی همنوای کودکان زوج‌های مبتلا به بیماری آلزایمر دیده نشده است. افزون بر این، اگر چه به نظر می‌رسد وجود آلل آپولیپوپروتئین E۴ در این پدیده نقش مهمی دارد، ولی تنها علت بروز بیماری آلزایمر به شمار نمی‌آید.

در مجموع ۱۱۱ زوج با احتمال بیماری آلزایمر یا قطعی بودن آن از بایگانی مرکز پژوهش بیماری آلزایمر در واشنگتن شناسایی شدند. سن متوسط شروع دمانس ۵/۷۴ سال بود. از ۲۹۷ کودکی که به بزرگسالی رسیده بودند، در ۶۷ (۶/۲۲%) نفر در زمان بررسی، تشخیص بالینی بیماری آلزایمر وجود داشت. اما ازآنجا که قریب ۸۰% فرزندان مبتلا نشده هنوز به سن ۷۰ نرسیده بودند، محققان حدس می‌زنند که فراوانی کلی بیماری آلزایمر در این جمعیت، احتمالاً کمتر از حد آن برآورد شده است.

از ۲۲۳ فرزند زنده، سن متوسط ۶۲ سال بود که نشان می‌داد بسیاری از کودکان هنوز به سن بالاترین احتمال بیماری آلزایمر نرسیده‌اند. حدود ربع فرزندان ۵۰ ساله یا بالاتر دارای تشخیص بیماری آلزایمر بودند و نرخ فراوانی در فرزندان ۶۰ ساله یا بالاتر تا ۳۱% و در ۶۵ ساله‌ها یا بالاتر تا ۷/۳۵% و در ۷۰ ساله‌ها یا بالاتر تا ۸/۴۱% افزایش می‌یافت. احتمال دم افزون بیماری آلزایمر در سن ۷۰ سالگی حدود ۲۰% بود و در سن ۸۰ سالگی به بیش از۶۰% افزایش می‌یافت. افزون براین احتمال دارد فراوانی بیماری آلزایمر در این گروه بررسی حتی وقتی یکی از فرزندان تا کمتر از ۷۰ سالگی زندگی می‌کرد بالاتر می‌رفت.

سن متوسط شروع در میان پدران و اولاد ذکور (۹/۷۳ و ۷/۶۴ سال) پائین تر از مادران و اولاد دختر بود (۱/۷۵ و ۶/۶۷). در مورد فرزندان ۷۰ سال و بالاتر، پژوهشگران تمایل بی اهمیتی به سمت افزایش احتمال بیماری آلزایمر در خانم‌ها مشاهده کردند.

نتایج بازبینی پرونده‌های طبی حاکی از آن است که در ۱۵۲ فرزند سابقه‌ی خانوادگی مثبت و تأئید شده‌ی بیماری آلزایمر در بالای سن پدر و مادر وجود داشت و در ۱۰۶ نفر سابقه‌ی خانوادگی منفی بیماری آلزایمر دیده می‌شد . تشخیص دمانس به ترتیب در ۵/۱۴ و ۷/۲۱% این دو گروه دیده می‌شد و این اختلاف از نظر آماری با اهمیت نبود. در زیر گروه‌های دارای سابقه‌ی منفی خانوادگی، سابقه‌ی خانوادگی یک طرفه یا سابقه‌ی خانوادگی دو طرفه نرخ شیوع بیماری آلزایمر تفاوت قابل توجهی نداشت.

اگر چه به نظر نمی‌آید وجود بیماری آلزایمر تحت تأثیر سابقه‌ی خانوادگی باشد ولی سن شروع بیماری آلزایمر با سابقه‌ی مثبت خانوادگی ارتباط دارد.

در فرزندی که از نظر بیماری آلزایمر سابقه‌ی خانوادگی منفی دارد نسبت به فرزندی که یکی از والدین دارای سابقه‌ی خانوادگی آلزایمر است، سن متوسط شروع بیماری بالاتر است (۷۲ به ۶۰ سال). کودکانی که از پدر و مادر دارای سابقه‌ی خانوادگی مثبت هستند سن متوسط شروع بسیار پائین‌تری دارند (۵۷ سال). اما پژوهشگران دریافته‌اند خانواده‌هایی با سابقه‌ی بیماری قابل توجه بیشتر به مرکز پژوهش ارجاع شده‌اند و این مسأله به انحراف انتخاب زیر گروهی منتهی شده است که به ویژه حساس به بیماری آلزایمر می‌باشند.

با وجودی که در این نمونه تنها ۱۷ ژنوتیپ APOE وجود داشت ولی آشکار است که آلل E۴ در فرزندان مبتلا بیش از حد ظاهر شده است. این ژنوتیپ برای افزایش احتمال، عامل به شمار نمی‌رود.

دکتر محمد ابراهیم رسولی

نورولوژیست ـ آمریکا