جدال در حضور قهرمانان

در تاریخ هفتاد و دو ساله بسکتبال در المپیک سهم آمریکایی ها در تعداد قهرمانی دست نیافتنی است

از سال ۱۹۳۶ تا المپیک ۲۰۰۸ هفده دوره از بازی های بسکتبال می گذرد و آمریکایی ها ۱۳ مرتبه از سکوی نخست بالا رفته اند. شوروی دو بار و یوگسلاوی و آرژانتین هر کدام یک بار به قهرمانی دست یافته اند.

اهمیت نتایج تیم ملی بسکتبال در پکن به شرح حال این تیم ها در رویدادهای گذشته باز می گردد.تیم ما به غیر از آمریکا با سه تیم دیگر که قهرمان المپیک بوده اند رو در رو شده است.سال ۱۹۸۸ آخرین حضور اتحاد جماهیر شوروی در المپیک مقارن شد با قهرمانی تیم بسکتبال این کشور. روس ها خاک لیتوانی را تحت تسلط داشتند. منطقه ای در سواحل بالتیک که در کشورهای اقماری شوروی سوسیالیستی صاحب بسکتبال است، بیست سال پیش و سال های قبل از آن "سایونیس" توانسته بود دیوار سکوت بنا شده از جنگ سرد دو ابرقدرت جهان را فرو بریزد و راهی لیگ NBA شود.

روسها از مردان لیتوانی الاصل در ترکیب تیم ملی خیلی استفاده کردند؛اما با فروپاشی بلوک شرق و حضور ستارگان در خاک مستقل خود دیگر کسی اقتدار قهرمانی روس ها در سال های ۱۹۸۰ و ۱۹۸۸ را مشاهده نکرد. لیتوانی بعد از سال ۱۹۹۰ در المپیک ۹۲ بارسلونا عنوان سوم را به دست آورد و طی سال های ۹۶، ۲۰۰۰، ۲۰۰۴و ۲۰۰۸ در المپیک ها جزء چهار تیم برتر بوده است.

تیم ملی کرواسی نیز حال و روز مشابه لیتوانی را داشته است. روزگاری یوگسلاوی با مردمانی از نژاد کروات،صرب و اسلوونی ها در بسکتبال دنیا همراه با آمریکا و شوروی جزء بهترین های دنیا بود.کروات ها در سال ۱۹۹۰ از خاک یوگسلاوی جدا شدند و با نام کرواسی در رقابت های جهانی و المپیک حضور یافتند. بازیکنانی مثل درازن پترویچ ، کوکوچ، دیواچ، دنیو راجا که در سال ۱۹۸۸ یوگسلاوی را نایب قهرمان المپیک کرده بودند، در سال ۱۹۹۲ با کرواسی فینال المپیک را برابر آمریکا برگزار کردند.

کرواسی سال ۱۹۹۶ هم در المپیک حضور یافت؛اما غیبت در سال های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۴ افت این کشور را در بسکتبال دنیا نشان داد. رکود اقتصادی باشگاه ها و عدم سرمایه گذاری به همراه وسوسه های مالی لیگ های سایر کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا، فرانسه و اسپانیا، کروات ها را به سمت این لیگ ها کوچاند.

دیگر تیم قهرمان المپیک ،آرژانتین است. کشوری صاحب فوتبال که مردمانش تا چند سال پیش تنها مارادونا را اسطوره ورزش خود می شناختند، در بسکتبال قد علم کرد و قهرمان المپیک ۲۰۰۴ شد.بسکتبال آمریکای جنوبی با "اسکار اشمیت" و برزیل در دنیا مطرح شده بود؛ اما آرژانتینی ها "مانوئل جینوبلی" را مطرح کردند .

مانو جریان تازه ای در بسکتبال کشورش ایجاد کرد. ستاره تیم حرفه ای سن آنتونیواسپرز یک بار با "تیم دانکن" قهرمان NBA شد تا ارزش های او بیشتر به جهانیان ثابت شود. "کارلوس دلفینو" و "لوییس اسکولا" هم دیگر ستاره های آرژانتین در المپیک بوده اند.

تیم ایران اما با لیتوانی، کرواسی و روسیه که در مورد ارتباطات این کشورها با قهرمانی در المپیک های گذشته سخن گفته ایم و آرژانتین قهرمان مستقل ۲۰۰۴ همگروه بوده است.بنابر این پیش از آغاز بازی ها تصور می شد، تیم ملی نتوانسته به کسب نتیجه امیدوار باشد بلکه هدف تیم ما کسب تجربیات ارزشمند است؛ به ویژه ۱۰ دقیقه زمان نخست واهمه ای المپیکی مان را ثابت کرد؛اما در کوران رقابت ها بهتر از آن ۱۰ دقیقه ظاهر شدیم،اگر چه نوسانات تیم ما به قدری بود که به یک تیم غیر منتظره و پیش بینی نشده تبدیل شده بودیم.

بازی های بد با کرواسی و استرالیا و بازی های خوب با روسیه و آرژانتین به غیر از نوسانات در هنگام مسابقات تیم ما نکات مثبتی داشته است. انتخاب دو بازیکن کشورمان برای حضور در لیگ های اروپا و آمریکا اوج این نکات بوده اند. صمد نیکخواه بهرامی، بلافاصله بعد از المپیک به تیم "شوله" فرانسه پیوست.حامد حدادی با ممفیس گریزلیز آمریکا قرارداد بست تا اولین بازیکن ایرانی شاغل در NBA باشد. نکات مثبت دیگر بسکتبال مادر المپیک ثبت بهترین آمار برای حدادی و بلاک شوت برای این بازیکن است. براین اساس می بینیم المپیک به لحاظ فردی برای اعضای تیم ما پربار بوده است.

نیکخواه، بهرامی و حدادی الگوهای خوبی برای جوانان ایرانی خواهند بود که در آغاز راه بسکتبال قرار گرفته اند. با این وجود بسکتبال ما در المپیک نگرانی هایی را از بابت نداشتن پشتوانه لازم ایجاد کرده است که جا دارد مسئولان بسکتبال در این زمینه تدبیر کنند. از سویی به نظر می رسد برخی از بازیکنان خوب ما در مقطع فعلی در تیم ملی حضور ندارند که هر چه زودتر باید نسبت به پیوستن آن ها به تیم ملی اقدام شود.

مشکلات امکاناتی و ابزاری بسکتبال کشورمان که ریشه در مشکلات ورزش ایران دارد، کم نیستند و چنانچه بخواهیم به آینده این ورزش و استمرار حضور در رقابت های جهانی و المپیک امیدوار باشیم، باید پیش نیازهای بسکتبال را فراهم نماییم. تخصیص بودجه، سرمایه گذای تیم های باشگاهی، تالار اختصاصی بسکتبال و ... مهم ترین نیازهای بسکتبال در مقطع کنونی است. فراموش نکنیم به زودی مسابقات ۲۰۰۹ آسیا را پیش روی داریم. مسابقات ۲۰۱۰ قهرمانی جهان در ترکیه هم جای خود را دارد که ارزش راهیابی به این رقابت ها برای بسکتبال کشورمان کمتر از المپیک نیست.

افشین رضاپور