عید مشترک همه ادیان

جهان امروزی، جهان اختلاف و نزاع و درگیری بین انسان هاست. از همین رو باید با پیدا کردن اشتراکات جهانی و تمرکز بر روی آن، قدری از التهابات کاست. یکی از اشتراکات مهم بین بسیاری از …

جهان امروزی، جهان اختلاف و نزاع و درگیری بین انسان هاست. از همین رو باید با پیدا کردن اشتراکات جهانی و تمرکز بر روی آن، قدری از التهابات کاست. یکی از اشتراکات مهم بین بسیاری از انسان ها، دیندار بود آنهاست. امروزه بسیاری از انسان‌ها را پیروان ادیان الهی تشکیل می‌دهند. در میان ادیان آسمانی، اسلام، مسیحیت و یهودیت، ادیانی ابراهیمی هستند و انعکاس مقام والای توحیدی حضرت ابراهیم (علیه السلام) را می‌توان به وفور در قرآن و حتی تورات و انجیل هم مشاهده کرد. لذا ما می‌توانیم حضرت ابراهیم (علیه السلام)را پدر مشترک و مرکز تجلی‌گاه دین الهی و وسیله نزدیکی و اتحاد با یکدیگر قرار دهیم. به عنوان نمونه، خداوند در قرآن کریم درباره ایشان می‌فرماید: «(به یاد آورید) زمانی که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمایش فرمود و او از عهده همه آنها بر آمد، خداوند فرمود من تو را برای مردم امام قرار دادم ...» (بقره/۱۲۴) همچنین در تورات آمده: «...و خداوند به ابراهیم چنین گفت: پیمان من با تو این است که پدر جمهور امت ها(۲) بوده باشی ...» و همچنین در انجیل حضرت عیسی (علیه السلام) خطاب به قوم خود می‌فرماید: «... پدر شما ابراهیم با دیدن دوران من خوشحال شد...»

لذا اگر ما پیروان ادیان آسمانی بتوانیم در شخصیت و دین فطری و الهی که به وسیله حضرت ابراهیم (علیه السلام) مطرح شده است، تفاهم به وجود آوریم، قطعا می‌توانیم با یکدیگر همزیستی مسالمت آمیزی داشته باشیم.

مثالی عملی برای بهره گیری از این اشتراک و همزیستی مسالمت آمیز، قرآن کریم در باره آن حضرت می‌فرماید: «او انسانی کاملا راستگو و راست کردار بود.» (مریم/۴۱) از این توصیف، ما می‌توانیم این قضیه را به عنوان قانون و اصل مشترک دینی خودمان بپذیریم که همگی باید راستگو و راست کردار باشیم. اما مگر ابراهیم خلیل پروردگار، چه کرده بود که چنین جایگاهی در تاریخ بشریت پیدا کرد؟! باز هم در این زمینه با مراجعه به کتب آسمانی و تاریخ متوجه می‌شویم ایشان در طول حیات خویش بارها مورد آزمایش‌های گوناگون الهی قرار گرفت و از همگی آنها سربلند بیرون آمد. یکی از آن آزمایش‌های عظیم الهی که ابراهیم خلیل الرحمان از عهده آن هم برآمد و به مقام امامت نایل گشت، ذبح جگرگوشه خویش، یعنی اسماعیل (علیه السلام) بود. اعطای اسماعیل (علیه السلام) به ابراهیم (علیه السلام) از طرف خدا، خود آزمایش دیگری بود که در سن پیری به آن حضرت عطا شده بود. اما با وجود این و علی رغم علاقه شدید ابراهیم (علیه السلام) به اسماعیل (علیه السلام)، او لحظه‌ ای در اجرای فرمان پروردگار خویش درنگ نکرد. ولی تقدیر خداوند، غیر از این بود و چاقوی اطاعت الهی گلوی اسماعیل را ندرید.باری از آن هنگام، این روز از طرف خدا برای همگان عید اعلام شد. عید قربان، عید اطاعت محض بنده در برابر مولای خویش است. بنابراین فقط مختص ما مسلمانان نیست. زیرا همه بنده اوییم و او مولای همه ما و ابراهیم (علیه السلام) هم از جانب او محل اشتراک و پدر ماست. پس همه عالمیان باید جشن قربان بر پا کنند.

برگرفته از: تکاپوی اندیشه‌ ها (جلد ۱)، تألیف مرحوم علامه محمد تقی جعفری