strom shadow

استورم شدو, موشک کروزی است هواپرتاب, ساخت مشترک کشورهای انگلیس و فرانسه که به وسیلهء کنسرسیوم MBDA ساخته شده است و در اختیار کشورهای بریتانیا, فرانسه, ایتالیا و اخیرن امارات قرار گرفته است

استورم شدو، موشک کروزی است هواپرتاب، ساخت مشترک کشورهای انگلیس و فرانسه که به وسیلهء کنسرسیوم MBDA ساخته شده است و در اختیار کشورهای بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و اخیرن امارات قرار گرفته است. استورم شدو، نامی است که انگلیسی‎ها بر روی این موشک نهاده‏اند و در فرانسه، این موشک، SCALP EG نامیده می‎شود. این موشک، بر اساس موشک قدیمی ضدباند Apache ساخته شده است و تفاوت آنها در نصب کلاهک جنگی به جای استفاده از مواد منجره می‏باشد.

● ویژگیها

این موشک رادارگریز، دارای بردی فراتر از ۱۵۰ مایل (۲۵۰ کیلومتر) می‏باشد که به وسیلهء پیشرانه‏ای توربوجت و با سرعت ۰.۸ ماخ، به حرکت درمی‏آید. این موشک به وسیلهء جنگنده‏های تورنادوی GR۴ (بریتانیا)، تورنادو IDS (ایتالیا)، یوروفایتر تایفون، میراژ۲۰۰۰ و رافال (فرانسه) قابل حمل است. همچنین مقرر شده است که این موشک به محض ورود به خدمت جنگندهء F-۳۵، توسط آن نیز قابل حمل و پرتاب باشد.

سرجنگی نفوذگر (BROACH warhead)، در ابتدا کمی در سطح هدف نفوذ می‏کند و یا وارد هدف مستحکم شده می‏گردد، سپس یک فیوز تاخیری که زمان آن قابل تغییر است، زمان انفجار کلاهک اصلی را در اختیار می‏گیرد. این موشک، دارای حداکثر وزنی در حدود ۱۳۰۰ کیلوگرم، قطری حداکثر ۱متر و گستردگی ۳ متر می‏باشد.

اهدافی که مقرر شده است توسط این موشک هدف قرار گیرند عبارتند از: مراکز فرماندهی و کنترل، مراکز مخابراتی، تاسیسات فرودگاهی، تاسیسات بندرگاهی، انبارهای مهمات، کشتی‏ها و زیردریایی‏هایی پهلو گرفته در بنادر و پل‏ها.

این موشک، در طبقه‏بندی تسلیحات «شلیک‏‎کن و فراموش‏کن» قرار می‏گیرد (fire and forget)؛ با پرتاب موشک، دیگر کنترلی نمی‏‎توان بر آن اعمال کرد، اطلاعات هدف مورد نظر را تغییر داد و یا موشک را وادار به عمل «خودانهدامی» نمود.

کارشناسان برنامه‏ریزی، مسیر پرواز موشک را با لحاظ مکان پدافندهای هوایی و سایر اهداف دشمن در نظر می‏گیرند. موشک، مسیر خود تا هدف را به صورت نیمه‏خودکار طی می‏کند، بدین ترتیب که به هنگام پرواز در ارتفاع پست، از سامانهء مکان‏یاب جهانی (GPS) جهت انطباق مسیر پرواز خود با عوارض طبیعی زمین تا رسیدن به ناحیهء هدف مورد نظر، بهره می‏برد. هنگامی که موشک به نزدیکی هدف مورد نظر خود می‏رسد، به یکباره و با فشار زیاد، ارتفاع خود را زیاد می‏کند تا مختصات دقیق هدف را با دقت بیشتری بدست آورد. در طی وارد آمدن این فشار، قسمت مخروطی شکل دماغهء موشک از آن جدا می‎شود تا دوربین کیفیت بالای حساس (High Resolution Infrared Camera) به حرارت، بتواند منطقهء هدف را مشاهده نماید؛ (این عمل ارتفاع گیری با شدت و رهاسازی نوک دماغه، میدان دید وسیع‏تری را فراهم می‏آورد). سپس موشک سعی می‏کند تا مکان دقیق هدف را بر اساس اطلاعات ذخیره شدهء قبلی، بدست آورد. اگر موشک از انجام این مرحله ناتوان بماند، این مخاطره وجود دارد که به همسایگی هدف خسارت بزند، بدین جهت، موشک به نقطهء دیگری که قبلن برای انهدام در نظر گرفته شده است هدایت می‏‎شود تا از خسارت احتمالی هدفگیری نادرست، جلوگیری شود.

سامانهء نیمه‏خودکار پرواز و هدایت، و سرجنگی دومرحله‏ای، از این سلاح، یک موشک کروز بی‎مانند ساخته است. تنها رقیب این سلاح، موشک کروز تام‏هاوک (Tomahawk) می‏باشد که دارای ویژگی‏های مشابه و بردی بیشتر است اما در زمینهء هدفگیری دقیق و قابلیت نفوذ در سازه‏های مقاوم، استورم شدو دارای نقاط ضعفی می‏باشد.

● سامانهء هدایت کنندهء TERPROM

موشک کروز استورم شدو، دارای سامانهء هدایت پذیری چندگانهء‌ مشتمل بر اینرسیایی، مکان‏یاب جهانی، TERPROM و جستجوگر مادون قرمز می‏باشد. TERPROM، سامانه‏ای است جهت امور ناوبری نظامی، که بر روی هواپیماها و موشکها نصب می‏گردد.

این روش هدایت پذیری، بر اساس اطلاعات دیجیتال ذخیره شدهء ارتفاع هدف است که با اطلاعات سامانهء ناوبری و رادار ارتفاع‏سنج ترکیب شده و سپس وارد سیستم محاسبه‏گر می‎شود تا مکان دقیق موشک یا هواپیما بر فراز منطقه‏ای که در حال پرواز است، معلوم گردد. این سامانه همچنین به یک واحد اخطارگر مجهز است تا از نزدیک شدن بیش از حد هواپیما به زمین، جلوگیری نماید.

سامانهء TERPROM توسط صنایع هوافضا بریتانیا (British Aerospace) طراحی و ساخته شده است.

اولین شلیک موفقیت‏آمیز و کاملن هدایت شوندهء این موشک، به تاریخ آخر دسامبر سال ۲۰۰۰ در فرانسه انجام پذیرفت. هواپیمای شلیک کننده، یک فروند Mirage ۲۰۰۰N بود.

● تاریخچه

▪ صنایع هوافضای بریتانیا به همراه شرکت ماترا، با شرکتهای زیر وارد رقابت ساخت این موشک گردید:

ـ McDonnell Douglas

ـ Texas Instruments/Short Brothers

ـ Hughes/Smiths Industries

ـ Daimler-Benz Aerospace/Bofors

ـ GEC-Marconi

ـ Rafael

موشک استورم شدو ساخت Bae/Matra، به تاریخ ۲۵ ژوئن ۱۹۹۶، برندهء مناقصه شناخته شد. قرارداد ساخت و تولید انبوه به تاریخ ۱۱ فوریه‌ ۱۹۹۷ منعقد شد، و این در زمانی بود که دو کمپانی Bae و Matra، کارخانهء مشترک ساخت موشک را به نام Matra BAe Dynamics تاسیس کرده بودند. فرانسه ۵۰۰ فروند موشک SCALP را به تاریخ ژانویهء ۱۹۹۸ سفارش داد.

اولین شلیک موفقیت‏آمیز و کاملن هدایت شوندهء این موشک، به تاریخ آخر دسامبر سال ۲۰۰۰ در فرانسه انجام پذیرفت. هواپیمای شلیک کننده، یک فروند Mirage ۲۰۰۰N بود. اولین شلیک این موشک در بریتانیا، به تاریخ ۲۵ می ۲۰۰۱ از طریق یک فروند جنگندهء تورنادوی متعلق به پایگاه هوایی Warton انجام پذیرفت. (پایگاهی که مرکز اصلی ساخت و آزمایشات صنایع هوافضای بریتانیا می‏باشد.)

استورم شدو به سال ۲۰۰۲ وارد خدمت در نیروی هوایی سلطنتی شد. اولین شلیک رزمی این موشک، در جریان جنگ سال ۲۰۰۳ جهت آزادسازی عراق به وسیلهء اسکادران ۶۱۷ ام انجام پذیرفت. به تاریخ ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۶، جنگنده‏‎های Tornado IDS متعلق به نیروی هوایی ایتالیا، جهت ایجاد سازگاری حمل و شلیک موشک استورم شدو، به آفریقای جنوبی فرستاده شدند.

● آیندهء موشک

امروزه کنسرسیوم MBDA در حال طراحی نوع بردبلندتر و دریاپرتاب این موشک می‏باشد که SCALP Naval نامیده می‎شود و قرار است به وسیلهء پرتابگر SYLVER نوع A-۷۰، از ساحل یا توسط زیردریایی‏ها، قابل شلیک باشد.

به منظور قابل رقابت بودن موشک دریاپایهء SCALP با موشک آمریکایی تام هاوک، قرار است این موشک دارای برد بسیار بیشتری نسبت به استورم شدو باشد.

مقرر شده بود تا موشک استورم شدو، به تعداد زیاد و به عنوان قسمتی از «سامانه‏های تهاجم هوایی آیندهء نیروی هوایی سلطنتی» (Future Offensive Air System) وارد خدمت شود و احتمالن توسط هواپیماهای غیرتهاجمی نظیر C-۱۳۰J یا ایرباس A۴۰۰M به کار گرفته شود، اما این برنامه به سال ۲۰۰۵ لغو گردید، اگرچه امکان این وجود دارد تا استفاده از موشک استورم شدو، در برنامه‏‎های آتی دیگر نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا، گنجانده شود.

● موجودی

▪ کشورهای زیر، موشک استورم شدو یا SCLAP را به تعداد زیر به خدمت گرفته‏اند:

ـ فرانسه: تعداد ۵۰۰ فروند را به تاریخ ژانویهء ۱۹۹۸ جهت نیروی هوایی فرانسه سفارش داد.

ـ بریتانیا: تعداد ۹۰۰ فروند جهت نیروی هوایی سلطنتی (Royal Air Force)

ـ یونان: تعداد ۹۰ فروند را به تاریخ آگوست ۲۰۰۰ جهت نیروی هوایی یونان سفارش داد.

ـ ایتالیا: تعداد ۲۰۰ فروند جهت نیروی هوایی ایتالیا (Aeronautica Militare)

ـ امارات متحده عربی: تعداد اعلام نشده‏ای از این موشک به نام Black Shaheen (شاهین سیاه)