آمپرا, ترکیبی از قدرت بنزین و پاکی برق

شیوه عملکرد خودرو آمپرا در مصرف بهینه و تولید حداقل آلودگی جالب توجه است

واکسهال موتورز، یکی از خودروسازان بریتانیایی است که مقر آن در شهر لوتان (۵۰ کیلومتری شمال لندن) واقع شده است. این شرکت در سال ۱۸۵۷ میلادی به عنوان کارخانه تولید پمپ و موتور‌های دریایی تاسیس شد، اما در سال ۱۹۰۳ شروع به تولید اتومبیل کرد و ۲۲ سال بعد ـ‌ یعنی در سال ۱۹۲۵ ـ توسط جنرال موتورز خریداری شد. واکسهال برای بیش از دو دهه عنوان دومین برند بزرگ خودروساز انگلستان را از آن خود کرده است.

آمپرا (Ampera) یکی از جدیدترین محصولات هیبریدی واکسهال است که توانسته لقب خودروی ۲۰۱۲ اروپا را به خود اختصاص دهد. شرکت بریتانیایی Vauxhall این ادعا را دارد که خودروی تولیدی‌اش ـ‌یعنی آمپرا ـ قادر است ​ فقط با ۵/۴ لیتر بنزین ۲۸۰ کیلومتر راه برود.

آمپرا از تکنولوژی پیشرانه هیبریدی نوین ولتک (Voltec) جنرال موتورز بهره می‌برد. این اتومبیل یک خودروی خانوادگی دوباره طراحی‌شده و مناسب برای قرن بیست و یکم است.

در حالی که معمولا دیگر خودروهای هیبریدی موجود در اصل اتومبیل‌های بنزینی هستند که توسط نیروی محرکه الکتریکی نیز پشتیبانی و همراهی می‌شوند، اما آمپرا کاملا برعکس عمل می‌کند؛ یعنی در واقع خودرویی الکتریکی است که در مواقع ضروری، موتور بنزینی خود را روشن می‌کند. آمپرا، اتومبیلی کاملا الکتریکی در کلاس خودروهای خانوادگی است که به یک موتور بنزینی چهار سیلندر جمع و جور در زیر کاپوتش مجهز شده تا نقش پشتیبانی از موتور الکتریکی را در مواقع ضروری بر عهده گیرد. واکسهال ادعا دارد که خودروی تولیدی‌اش مصرفی کمتر از ۹/۰ لیتر در یکصد کیلومتر برای سفرهای درونشهری دارد.

● طراحی

واکسهال ترجیح داده مشتری، آمپرا را یک وسیله نقلیه الکتریکی با قابلیت طی مسافت طولانی بنامد تا این که به این خودرو به چشم نمونه‌ای هیبریدی نگاه کند. دلیل آن هم این است که آمپرا از سیستم نسبتا نوینی به نام Extended-range‌ بهره می‌برد که در آن برخلاف نمونه‌های هیبریدی معمولی، نخست از انرژی الکتریکی استفاده می‌شود. پس از آن که شارژ باتری خودرو تا انتها تمام شود، از موتور بنزینی کمک گرفته می‌شود تا هم ماشین به مسیر خود ادامه دهد و هم باتری شارژ شود. به این ترتیب، خودرو می‌تواند مسافت بیشتری را نسبت به هیبریدی‌های عادی طی کند. آمپرا، پیشرفته‌تر و جاه‌طلب‌تر از مهندسی هیبریدی‌های معمولی است؛ خودرویی که سیستم پیشرانه بنزینی‌‌اش با یک واسطه به چرخ‌های آن متصل است.

منبع اصلی و اولیه تامین‌کننده حرکت در آمپرا، یک موتور الکتریکی جریان متناوب (AC) با توان ۱۴۸ اسب بخار است که توسط یک باتری لیتیوم یونی با توان ۱۶ کیلووات در ساعت تغذیه می‌شود. همچنین یک متناوب‌ساز، جریان مستقیم (DC) باتری را به جریان متناوب (AC) تبدیل می‌کند. شش ساعت زمان لازم است تا این باتری از طریق یک پریز برق ۱۳ آمپری خانگی شارژ شود. این باتری توسط یک ماژول کنترل‌کننده انرژی الکتریکی مدیریت می‌شود که جهت افزایش طول عمر باتری‌ تنها از ۶۵ درصد ظرفیت کل آن استفاده شود. با وجود این، همان ۶۵ درصد ظرفیت کافی است تا آمپرا با توجه به شرایط جاده بین ۴۰ تا ۸۰ کیلومتر را کاملا برقی براند. البته این رقم بنا به دما و نوع استفاده کمی متغیر است. با این حال، همین ارقام بر اساس بخش تحقیقات جنرال موتورز می‌تواند نیاز سفرهای کوتاه‌مدت بین ۸۰ تا ۸۵ درصد جمعیت جامعه خودروسوار غربی را بدون نیاز به قطره‌ای سوخت فسیلی برآورده کند.

در کنار موتور الکتریکی اصلی، دو واحد پیشران دیگر نیز در زیر کاپوت آمپرا جاخوش کرده ‌است؛ اولی موتوری الکتریکی با توان ۷۱ اسب بخار و دومی موتور بنزینی چهار سیلندر با حجم ۴/۱ لیتر با توان ۸۵ اسب بخار است. هر سه موتور توسط گیربکس دنده سیاره‌ای و سیستمی از کلاچ‌های الکترونیکی به محور چرخ‌های جلوی آمپرا متصل شده‌ است.

زمانی که شارژ باتری آمپرا به ۲۲ درصد کاهش پیدا کند، خودرو به وضع افزایش‌دهنده مسافت تغییر حالت می‌دهد و سپس موتور بنزینی ۴/۱ لیتری برای تهیه انرژی الکتریکی موتور اصلی و افزایش شارژ باتری استارت می‌خورد. در این حالت، آمپرا می‌تواند تا ۴۹۹ کیلومتر را توسط باکی ۳۵ لیتری ـ‌ که در پشت باتری خودرو جای گرفته ـ طی کند. از این رو، نگرانی در مورد مسافت قابل پیمایش آمپرا توسط دارندگان آن مسأله‌ای بی‌معنی است.

● فضای درونی

در اینجا قصد و نیت جنرال موتورز برای ساخت خودرویی الکتریکی مناسب مصرف روزانه ـ که می‌توان به آن به عنوان تنها وسیله نقلیه خانواده اتکا کرد ـ کاملا مشهود است. اتاق آمپرا، همانند پیشرانه آن نشانگر بخشی از نیت سازنده در تحقق هدفش به حساب می‌آید. اتاق خودرو ظرفیت کافی برای چهار بزرگسال را دارد. با این حال با یک باتری T شکل ـ که در زیر صندلی‌های عقب قرار گرفته ـ کمی به فضای عقب اجحاف شده و باعث گردیده تا جایی برای نشستن در وسط صندلی عقب باقی نماند.

نکته: آمپرا، اتومبیلی کاملا الکتریکی در کلاس خودروهای خانوادگی است که به یک موتور بنزینی چهار سیلندر جمع و جور در زیر کاپوتش مجهز شده تا نقش پشتیبانی از موتور الکتریکی را در مواقع ضروری بر عهده گیرد​

کیفیت و پرداخت مواد به کاررفته در بعضی جاها خوب و در برخی موارد کمی نامطلوب است که آن هم به دلیل تعلق خاطر این خودرو به رده چهار درهای با قیمت متوسط است. راننده توسط دو عدد نمایشگر ال‌سی‌دی هفت اینچی که در وسط داشبورد قرار گرفته‌ است، می‌تواند تنظیمات آمپرا را انجام دهد. یک نشانگر میزان شارژ، راننده را از مقدار شارژ باقیمانده باتری و مسافتی که می‌توان با آن طی کرد، مطلع می‌سازد که به محض تمام‌شدن باتری و کمک گرفتن از موتور بنزینی نشانگر میزان سوخت را نمایش می‌دهد.

همچنین کلید انتخاب حالت رانندگی هم تعبیه شده که می‌توان از میان انواع نرمال، اسپورت، ثابت و کوهستان یکی را برگزید. در حالت کوهستانی، خودرو از موتور بنزینی برای استفاده‌نکردن از شارژ باتری و عملکرد بهتر و نیرومندتر در جاده کمک می‌گیرد. حالت ثابت (Hold) این امکان را به راننده می‌دهد تا صرف نظر از میزان شارژ باتری از بنزین استفاده کند که بیشتر مناسب سفرهای بین شهری طولانی است.

● عملکرد

با باتری کاملا پر و فشار پدال گاز تا انتها، آمپرا قادر است با موتور الکتریکی‌اش به آسانی در جاده‌ها با سرعت ۱۶۰ کیلومتر در ساعت بتازد. آمپرا می‌تواند طی ۹ثانیه از صفر به سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت برسد. دنده‌های این خودرو نیز از نوع اتوماتیک بوده که در تغییر حالت، عملکرد روان و مطلوبی را به نمایش می‌گذارد.

● رانندگی و دست فرمان

همیشه این پیشفرض در مورد خودروهای هیبریدی با باتری‌های بزرگ‌شان وجود دارد که بندرت سواری خوبی می‌دهند. اگر بخواهیم سریع برویم سر اصل مطلب، آمپرا یک خودروی در سطح متوسط نیست، ولی از طرفی هم نمی‌توان سواری و انعطاف آن را در حد عالی دانست. فرمان خودرو، روانی و هماهنگی لازم را ندارد. پس از آزمایش‌های صورت‌گرفته روی آمپرا می‌توان آن را به این‌گونه توصیف کرد: آمپرا به دلیل ویژگی الکتریکی و سبزبودنش دوست داشتنی است، نه به دلیل رانندگی و سواری مطلوبش.

اما پس از اندکی تفکر در مورد آمپرا این سوال به ذهن خطور می‌کند که آیا این خودرو از لحاظ اقتصادی به‌صرفه هست یا خیر؟

پاسخ این سوال رابطه مستقیمی با میزان مسافت و تعداد دفعات استفاده راننده و همچنین دسترسی به شارژر‌های این نوع خودروها دارد. در تست‌های صورت‌گرفته در مسیرهای مختلف، آمپرا قادر است تا حداکثر ۵۴ کیلومتر را با باتری‌اش بپیماید. در زمانی که باتری شارژش را از دست بدهد، موتور بنزینی وارد عمل می‌شود که در این حالت مصرف سوخت به ۲/۶ لیتر در صد کیلومتر می‌رسد که رقم چندان خیره‌کننده‌ای نیست، ولی چندان بد هم به نظر نمی‌رسد. با این حال این شرایط نگرانی در مورد تامین انرژی را در مسیر کاهش می‌دهد. با همه این تفاصیل، این امکان هم وجود دارد که طی یک سال استفاده، مالک این خودرو هیچ نیازی به مصرف سوخت فسیلی پیدا نکند.

● سخن آخر

اگر می‌خواهید ۸۰۵ کیلومتر را با یک‌بار پرکردن باک و مصرف سوخت کم طی کنید، آمپرای هیبریدی ۱۷۰ میلیون تومانی گزینه مناسبی خواهد بود. شیوه عملکرد آمپرا برای مصرف بهینه و تولید حداقل آلودگی جالب است. به طوری که حین استفاده از موتور بنزینی، باتری نیز شارژ می‌شود؛ با این حال شارژ باتری از پریز برق پاک‌تر از شارژ حین حرکت به نظر می‌رسد.

با توجه به باتری آمپرا و قابلیت‌های آن، آمپرا خودرویی است که می‌توان از آن در بیرون از شهر هم استفاده کرد. همین موضوع آن را به اتومبیل اصلی خانواده بدل می‌کند. به این ترتیب، آمپرا می‌تواند یکی از بی‌رقیب‌ترین خودروها در میان همتایان الکتریکی خود باشد.

autocar.co.uk

مترجم : رامین فتوت