مسمومیت با دهانشویه

مادری کودک به بغل، سراسیمه به بیمارستان آمد. می‌گفت کودکش، دهانشویه خورده است. آیا خوردن دهانشویه مشکلی ایجاد می‌کند؟ آیا دهانشویه ماده مضر دارد؟
در ترکیبات دهانشویه خارجی …

مادری کودک به بغل، سراسیمه به بیمارستان آمد. می‌گفت کودکش، دهانشویه خورده است. آیا خوردن دهانشویه مشکلی ایجاد می‌کند؟ آیا دهانشویه ماده مضر دارد؟

در ترکیبات دهانشویه خارجی که کودک مصرف کرده بود، اتانول دیده شد. اتانول در بعضی دهانشویه‌ها، عطر و ادکلن‌ها وجود دارد. اتانول الکلی است بی‌رنگ، با بو و طعم خاص که به دلیل حالت مستی که ایجاد می‌کند، در مشروبات الکلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اتانول خاصیت پاک‌کنندگی و ضدعفونی داشته و در بیمارستان برای تمیزکردن پوست و محل تزریق استفاده می‌شود.

اتانول به‌سرعت و تقریبا به طور کامل پس از مصرف جذب می‎‌شود. در ظرف ۳۰ تا ۹۰ دقیقه غلظت اتانول در خون به حداکثر میزان خود می‌رسد. بخش عمده اتانول در روده و کبد می‌سوزد و اثرش پایان می‌یابد و بخش اندکی از راه ریه، ادرار و عرق دفع می‎شود. علائم مصرف را می‌توان در چهار دستگاه بدن جستجو کرد. در دستگاه عصبی با آرام‌بخشی، اختلال در تکلم، نداشتن کنترل بر رفتار، حالت مستی و افت هوشیاری همراه است. فردی که اتانول خورده باشد روی حرکاتش مهار نداشته و دائم صحبت کرده یا به طور ناخواسته می‌خندد یا گریه می‌کند. در دستگاه قلبی ممکن است افت در فشارخون یا سنکوپ بروز کند. در دستگاه تنفس منجر به ضعف در تنفس می‌شود. در دستگاه گوارش اثرات موضعی اتانول باعث بروز تهوع، استفراغ و درد شکمی می‌شود. گاهی فرد مسموم به دنبال استفراغ مکرر یا از اثر اتانول بر معده، دچار استفراغ خونی می‌شود.

از اثرات دیگر الکل که شایع بوده و در اثر درمان‌نشدن می‌تواند برای تمام عمر بر زندگی فرد تاثیر بگذارد، افت قند‌خون است. افت قند خون، هوشیاری فرد مسموم را مختل کرده و اگر طولانی‌مدت قند خون پایین بماند، اثرات ماندگاری بر مغز می‌گذارد. بنابراین قند خون فردی که با الکل مسموم شده است، باید بررسی شود.

برخورد با فرد مسموم

هر فرد مشکوک به مصرف اتانول را باید به اورژانس رساند. کودکی که دهانشویه خورده، ممکن است دچار استفراغ شود. باید مواظب بود مواد استفراغی وارد راه‌های هوایی نشود. پس در صورت استفراغ کودک را به یک پهلو بخوابانید.

اگر کودک بسرعت به اورژانس رسانده شود، گاهی با شست‌وشوی معده می‌توان ماده مصرفی را تخلیه کرد. دقت کنید نباید کودک را وادار به استفراغ کرد؛ چرا که اگر به دلیل مسمومیت با اتانول هوشیاری کاهش یافته باشد مواد استفراغی وارد راه‌های هوایی شده و خطر بیشتری از خود مسمومیت ایجاد می‌کند. اگر پس از شش ساعت از مصرف علامتی بروز نکند می‌توان کودک را مرخص کرد.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس