درست حرف بزن اما چگونه

ما باید چطوری حرف بزنیم که درست باشه, مودبانه باشه و ما به خطا نرفته باشیم خب برای اینکه بفهمیم چه کنیم از کی باید کمک بگیریم چه کسی را الگوی خودمون قرار بدیم از کی بپرسیم حرفهامون درسته یا نه و با چه سنگ محکی خودمونو ارزیابی کنیم پدر, مادرمون معلم هامون دوستانمون

آفتاب: ما باید چطوری حرف بزنیم که درست باشه، مودبانه باشه و ما به خطا نرفته باشیم. خب برای اینکه بفهمیم چه کنیم از کی باید کمک بگیریم؟ چه کسی را الگوی خودمون قرار بدیم؟ از کی بپرسیم حرفهامون درسته یا نه و با چه سنگ محکی خودمونو ارزیابی کنیم. پدر، مادرمون؟ معلم‌هامون؟ دوستانمون؟ تازه چند ماه از شروع زندگیمون گذشته مادر و پدر و همه اطرافیانمون منتظرن که ما شروع به حرف زدن بکنیم و به قول خودشون شیرین زبونی کنیم ما هم بنا به اونچه می‌شنویم در این مسیر بی‌انتها قدم می‌زنیم و هر روز بارمونو سنگین‌تر می‌کنیم تا جایی که همون هایی که منتظر کلام ما بودن ما رو به سکوت دعوت می‌کنند اما نه زمان شروع به کلام و نه حالا که سکوت ما را طالبند به ما در مورد این که چطور حرف بزنیم چیزی نمی‌گند. شاید اگر خطایی از ما سر بزنه با کلام کلیشه ایی ( مودب باش ) و یا ( درست حرف بزن) ما را به خطامون آگاه کنند.

اما تا به حال فهمیدید این کلیشه‌ها یعنی چه؟ و ما باید چطوری حرف بزنیم که درست باشه، مودبانه باشه و ما به خطا نرفته باشیم. خب برای اینکه بفهمیم چه کنیم از کی باید کمک بگیریم؟ چه کسی را الگوی خودمون قرار بدیم؟ از کی بپرسیم حرفهامون درسته یا نه و با چه سنگ محکی خودمونو ارزیابی کنیم. پدر، مادرمون؟ معلم هامون؟ دوستانمون ؟ اولیای الهی و یا نه شاید بهترین نمونه... از اعضای شگفت‌انگیز بدن انسان زبان است و وظایف بزرگی را عهده‌دار می‌باشد که از مهم‌ترین آنها سخن گفتن است. خدا در قرآن پس از ذکر خلقت انسان، از نعمت بیان، سخن گفته و فرموده است: (خدای رحمان، قرآن را یاد داد، انسان را آفرید، و به او «بیان» ر ا آموخت). (الرحمن/۱ – ۴) در قرآن کریم برای هر گفت و شنودی نوع و شیوه‌ای خاص از گفتار توصیه شده ادب و مهربانی و دلسوزی و‌اندرز و نصیحت در کلام از جمله نکات اشاره شده به والدین در قرآن است که آنها باید در مقابل فرزندان از آن بهره گیرند.

داستانهای مختلفی را که قرآن مجید از پیامبر الهی(علیهم السلام) نقل کرده است، بیان‌کننده این مطلب است که بزرگان، فرزندانشان را با استفاده از بهترین روش، یعنی مودبانه و با مهربانی و دلسوزی، پند و‌اندرز داده و خطرات دنیایی و آخرتی اعمالشان را به آنان گوشزد می‌کردند. گفتار مومنان با یکدیگر: استواری کلام و سوژه به دشمن ندادن از جمله توصیه‌های خداوند در همکلامی مومنان با یکدیگر است و این نکات را در آیه ۷۰ سوره احزاب و ۱۰۴ بقره متذکر شده : « یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدیداً »(ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از خدا پروا دارید و سخنی استوار گویید) و « یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا انْظُرْنا وَ اسْمَعُوا وَ لِلْکافِرینَ عَذابٌ أَلیم » (ای کسانی که ایمان آورده‌اید، نگویید: «راعنا» و بگویید: «انظرنا» و [این توصیه را] بشنوید، و کافران را عذابی دردناک است) سخن گفتن با فرزندان: ادب و مهربانی و دلسوزی و‌اندرز و نصیحت در کلام از جمله نکات اشاره شده به والدین در قرآن است که آنها باید در مقابل فرزندان از آن بهره گیرند.

داستانهای مختلفی را که قرآن مجید از پیامبر الهی(علیهم السلام) نقل کرده است، بیان‌کننده این مطلب است که بزرگان، فرزندانشان را با استفاده از بهترین روش، یعنی مودبانه و با مهربانی و دلسوزی، پند و‌اندرز داده و خطرات دنیایی و آخرتی اعمالشان را به آنان گوشزد می‌کردند. گفتار مسئولان: به طور کلی سخن مومنان باید به گونه ای باشد که حقّ انسانها را به ایشان برساند، نه اینکه حق آنان را از بین ببرد، به خصوص افرادی که کلام آنان زمینه نفع و زیان را برای دیگران به بار می آورد مانند سخن مسئولانی چون قاضی، شاهد، داور و کارشناسان و .... قرآن مجید به این گونه افراد در سوره انعام آیه ۱۵۲ دستور می دهد عادلانه سخن بگویید: « إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَ لَوْ کانَ ذا قُرْبی وَ بِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ذلِکمْ وَصَّاکمْ بِهِ لَعَلَّکمْ تَذَکرُونَ »(و چون [به داوری یا شهادت] سخن گویید دادگری کنید [و عادلانه سخن بگویید]، هر چند [درباره ]خویشاوند [شما] باشد) علامه طباطبایی(ره) در اینباره می گوید: باید مراقب گفتارهای خود باشید، و زبان خود را از حرف‌هایی که برای دیگران نفع یا ضرر دارد حفظ کنید، و عاطفه قرابت و هر عاطفه دیگری شما را به جانبداری بیجا از احدی وادار نکند.

در قرآن کریم برای هر گفت‌وشنودی نوع و شیوه‌ای خاص از گفتار توصیه شده مانند: قول حسن، قول معروف، قول کریم؛ و استفاده از بعضی شیوه‌ها مورد نهی قرار گرفته است. سخن گفتن شاگرد و استاد با یکدیگر: قرآن کریم برای گفت و گوی شاگرد و استاد با یکدیگر دستورهایی میدهد که بیشتر در آیات ۶۵ - ۷۸ سوره کهف دو گفت و گوی حضرت موسی(ع) (به عنوان شاگرد) با حضرت خضر(ع) (به عنوان استاد) نمود پیدا کرده است. و شامل نکاتی چون : رعایت ادب و فروتنی ،پاسخ مودبانه در مقابل استاد و عذر خواهی به هنگام لغزش و اشتباه می‌باشد.