ایران ترکیه کدام یک اول می شوند

با سفر به هر یک از شهر های ترکیه نبض زندگی و تحرک را در آن می بینید

با سفر به هر یک از شهر‌های ترکیه نبض زندگی و تحرک را در آن می‌بینید. مردمی که توانستند با تلاش خود نگاه‌ها را به سمت خود خیره کنند. همه چیز در خدمت توسعه آن کشور است و این کشور در تلاش است که هر روز با جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی بیشتر در بخش‌های مختلف اقتصادی، مسیر توسعه خود را سرعت ببخشد.

ترکیه از هر فرصتی برای شناساندن کشورش به دنیا بهره می‌برد و از هم‌اکنون خود را به عنوان کشور میزبان برای برگزاری نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ شهر ازمیر آماده می‌کند، نمایشگاه مهمی که هر ۵ سال یک بار در یک کشور برگزار می‌شود و اکثر کشور‌های جهان و سازمان‌های مهم در آن شرکت دارند و برگزیده شدن هر کشور به عنوان میزبان نشان دهنده فراهم بودن زیرساخت‌های لازم در آن کشور است.

ازمیر از نظر جمعیت، سومین شهر ترکیه به حساب می‌آید و بعد از استانبول و آنکارا از لحاظ بزرگی و دارای موقعیت ممتاز به عنوان شهری تجاری، صنعتی و بندری مطرح است. این شهر همه ساله میزبان تعداد زیادی نمایشگاه و کنگره‌های مختلف صنعتی، تجاری و علمی است.

بدون شک برگزاری اکسپو در ترکیه فرصتی را در اختیار این کشور قرار می‌دهد تا با شناساندن این شهر- که یکی از جاذبه‌های توریستی ترکیه به حساب می‌آید و دارای سواحل زیبای ماسه‌ای و آثار تاریخی متعدد از دوره‌های پیشین همانند شهر تاریخی افس که یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین شهرهای باستانی در دنیا و آب‌های معدنی در سواحل چشمه، شهر باستانی ترووا و... است - سرمایه‌گذاران و توریست‌های بیشتری را به این منطقه بکشاند.

● شانزدهمین اقتصاد بزرگ جهان

ترکیه کشوری در مسیر توسعه است که روز به روز با استفاده از پتانسیل‌های خود این راه را به سرعت می‌پیماید. این کشور کمتر از نصف ایران وسعت دارد و با وجود نداشتن منابع نفتی توانسته به عناوین شانزدهمین اقتصاد بزرگ جهان و ششمین اقتصاد بزرگ اروپا در تعاملات اقتصادی جهان دست پیدا کند.

این کشور با ایجاد اصلاحات اقتصادی در سال‌های گذشته و اجرای سیاست‌های مدون و برنامه‌ریزی شده موفق شد در عرض ۱۰ سال میزان صادرات خود را از ۲۷ میلیارد و ۷۷۵ میلیون دلار در سال ۲۰۰۰ به بیش از ۱۱۳ میلیارد و ۹۳۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۰ برساند.

وزیر اقتصاد ترکیه اولویت‌های اقتصادی این سرزمین را صادرات، ایجاد اشتغال و جذب سرمایه‌های خارجی اعلام می‌کند و هدف‌گذاری که برای سال ۲۰۱۳ میلادی در این راستا انجام شده ۲۰۰ میلیارد صادرات به جهان است، اما تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند در صورت ادامه روند کنونی، صادرات ترکیه به رقم ۲۲۵ تا ۲۳۰ میلیارد دلار افزایش یابد.

آنچه مسلم است این که در ترکیه عزمی جدی برای رسیدن به اهداف تعیین شده وجود دارد؛ وجود ۱۴۵ رایزن اقتصادی در سفارتخانه‌های ترکیه در سایر کشورها در مقایسه با ایران که تعداد آن به حدود ۲۰ رایزن می‌رسد، همچنین تربیت نیروهای کارآزموده و ماهر، برگزاری دوره‌های آموزشی کارگران و کارمندان جهت تشویق آنها برای گذراندن تحصیلات دانشگاهی و مدارج مختلف علمی و برگزاری کلاس‌های مهارت آموزی اجباری برای نیروهای فعال در حوزه‌های مختلف صنعتی، قانون سرمایه‌گذاری مناسب، تعاملات مناسب جهانی، همچنین وجود زیرساخت‌های مناسب ازجمله فرودگاه‌ها، بنادر و گمرگات بزرگ و مجهز، از راه‌های تسریع رشد اقتصادی این کشور است.

در حال حاضر صدور وسایل نقلیه، آهن و فولاد، تراکتور و ماشین‌آلات وابسته، ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی، پوشاک و منسوجات، روغن‌ها و سوخت‌های معدنی، محصولات آهن و فولاد، پلاستیک و صنایع وابسته و محصولات غذایی از مهم‌ترین اقلام صادراتی ترکیه به جهان است.

ترکیه علاوه بر تولیدات صنعتی در صنعت توریسم نیز پیشرفت‌های چشمگیری داشته است و بسرعت در این زمینه در حال رشد است به طوری که سال گذشته توانست از این محل حدود ۲۲ میلیارد دلار درآمد نصیب خود کند. براساس آمار منتشره از ۱۰۰ نام هتل برتر جهان ۱۱ هتل در ترکیه قرار دارد.

دولت ترکیه با انجام تلاش‌های گسترده و سرمایه‌گذاری‌های سنگین در اجرای پروژه‌های مختلف توریستی، این کشور را به عنوان یک مقصد توریستی امن و بی‌خطر معرفی کرده و در تلاش است با جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر کشورهای روسیه و چین را پشت‌سر بگذارد.

نکته: ایران و ترکیه برای کسب جایگاه اولین کشور منطقه، رقابت تنگاتنگی را آغاز کرده‌اند. این در حالی است که ترکیه با وجودی که بر خلاف ایران نفت ندارد، اما هم‌اکنون جزو ۲۰ کشور صنعتی جهان با صادرات سالانه ۱۱۳ میلیارد دلار است

برنامه‌ریزان صنعت توریسم ترکیه انتظار دارند تعداد توریست‌های خارجی که سالانه به این کشور سفر می‌کنند در فاصله سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴، ۱۰ درصد رشد متوالی داشته باشد.

همچنین براساس سند استراتژی صنایع ترکیه نیز مقامات این کشور امیدوارند این سند، سرآغازی مهم برای رسیدن به اهداف سال ۲۰۲۳ باشد. این سند استراتژی که به منزله نقشه راه صنایع ترکیه بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ است، در نظر دارد ترکیه را به پایگاه تولید محصولات تکنولوژیکی در سطح متوسط و عالی در منطقه یوروآسیا تبدیل کند.

● ایران و ترکیه

آنچه مسلم است دو کشور ایران و ترکیه را می‌توان اثرگذارترین کشورها در خاورمیانه دانست. موقعیت خاص جغرافیایی ترکیه موجب شده این کشور از موقعیت استراتژیکی خاصی برخوردار باشد و همانند پلی، دو منطقه مهم و استراتژیک بالکان و خاورمیانه را به یکدیگر متصل نماید و به عنوان دروازه شرق و غرب از دیرباز مورد توجه کشورهای اروپایی و همچنین کشورهای آسیایی بخصوص کشورهای حوزه آسیای جنوب غربی قرار گیرد. ایران نیز با توجه به منابع سرشار انرژی ازجمله نفت و گاز و همچنین تنوع فراوانی از انواع مواد معدنی از یکسو و دسترسی به آب‌های آزاد از سوی دیگر به عنوان یکی از حساس‌ترین و پراهمیت‌ترین کشورها، همواره مورد توجه جهانیان بوده است.

در سال‌های اخیر با روی کار آمدن حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در ترکیه، بین دو کشور همسایه روابط دوستانه و برادرانه‌ای برقرار است و در حال حاضر ترکیه یکی از شرکای استراتژیک ایران در جهان است، اما با این وجود نوعی رقابت بین این دو همسایه و دوست در کسب مقام اول منطقه در حوزه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، علمی و فرهنگی وجود دارد.

جمهوری اسلامی ایران براساس برنامه چشم‌انداز ۲۰ ساله، افق ۱۴۰۴ برای خود جایگاه اول را در منطقه ترسیم کرده و از سوی دیگر ترکیه نیز کشوری است که در نظر دارد همزمان با یکصدمین سال تاسیس جمهوری ترکیه یعنی سال ۲۰۲۳ به عنوان کشوری پیشرفته در جهان شناخته شود و هر یک برای رسیدن به این اهداف دست به برنامه‌ریزی‌های مختلف زده‌اند تا بتوانند در آینده به عنوان قدرت‌های مطرح در سطح منطقه و جهان شناخته شوند.

نگاهی به وضعیت صنایع مختلف در ایران و ترکیه ازجمله تاریخ صنعت خودروسازی ترکیه که از مهم‌ترین صنایع این کشور است نشان می‌دهد اگرچه عمر این صنعت در ایران و ترکیه یکسان است، اما به نظر می‌رسد با روندی که خودروسازی این کشور طی می‌کند در آینده‌ای نه‌چندان دور، به یکی از رقبای بزرگ خودروساز در آسیا تبدیل خواهد شد.

ترکیه هرچند فعلا از برند داخلی خودرو بی‌بهره است و خودروسازی ایران چند محصول ملی را تاکنون طراحی کرده است، اما بنا بر پیش‌بینی‌ها، این کشور با توجه به تعاملات خوبی که با خودروسازان مطرح دنیا دارد و همچنین پیشرفت‌هایی که در زمینه صنعت قطعه‌سازی خودرو حاصل کرده، قابلیت طراحی و تولید خودرویی مطابق با استانداردهای جهانی را تا دو سه سال دیگر خواهد داشت.

در واقع صنعت خودروسازی ترکیه با سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت‌های بزرگ خودروساز توانسته در این سال‌ها دانش فنی لازم را به کشورش منتقل کند و از طرف دیگر سالانه ۱۲ میلیارد دلار صادرات قطعه داشته باشد. آزادسازی اقتصادی، بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین دلیل رشد و توسعه خودروسازی ترکیه به حساب می‌آید و ترکیه توانسته با باز کردن مرزهای خود به سوی تکنولوژی و دانش فنی به واسطه جوینت شدن با شرکت‌های بزرگ خودروساز و قطعه‌ساز به پیشرفت‌های فنی بزرگی برسد و این در حالی است که با توجه به فضای کسب و کار در کشورمان کمتر شرکتی توانایی فعالیت مناسب و تاثیرگذار در ایران را دارد.

به گفته صنعتگران داخلی در حال حاضر فضای کسب و کار در ترکیه به قدری مناسب است که بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا با رغبت پا به این کشور گذاشته و فعالیت می‌کنند که البته در این میان سیاست‌های تشویقی و تسهیلات مالی‌ای که برای صنعتگران در ترکیه در نظر گرفته می‌شود نیز انگیزه آنها را برای کار و فعالیت بیشتر بالا برده است، حال آن که ما هنوز درگیر مسائلی مانند نرخ ارز و بهره بانکی هستیم.

ترکیه طی ۳۰ سال اخیر با تغییر نگرش اقتصادی از نیمه دولتی به اقتصاد باز و بین‌المللی راهی بسیار سخت را پیمود که تبعاتی چون افزایش مقطعی قیمت‌ها و رشد تورم را به میزان بیش از صددرصد در پی داشت، اما نتایج حاصل شده نشانگر انتخاب راه درست در توسعه اقتصادی این کشور است.

به گفته مقام‌های ترکیه، این کشور مدت ۳۰ سال از رتبه ۴۷ به رتبه ۱۶ کشورهای صنعتی جهان رسیده است و اکنون در زمره ۲۰ کشور بزرگ صنعتی جهان قرار دارد.

با این حال میهن عزیزمان ایران که در مقایسه با ترکیه از مزیت‌های خدادادی بسیاری ازجمله منابع عظیم نفت، گاز و منابع معدنی برخوردار است، به علت اتکا به درآمد‌های نفتی و همچنین دولتی بودن اقتصاد کشور هنوز از مسیر واقعی رشد و توسعه اقتصادی به دور است.

حال باید دید در چنین فضای رقابتی که صادرات ترکیه بدون احتساب صادرات نفت و گاز حدود ۴ برابر صادرات غیرنفتی کشورمان است برای اول شدن در منطقه چگونه در کشور کار خواهیم کرد. بدون شک بدون فراهم آوردن فضای مناسب کسب و کار و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی برای بخش تولید و تقویت بخش خصوصی راه به جایی نخواهیم برد.

سیما رادمنش