فرهـنگ تلفن هـمراه

این وسیله کاملا شخصی نیست

تلفن‌همراه هم مانند هر وسیله و تکنولوژی دیگری برای آسایش ما انسان‌ها اختراع شده است اما متاسفانه گاهی این مایه آسایش باعث سلب آرامش می‌شود...

آرامش و آسایش لازم و ملزوم یکدیگر نیستند و به همین دلیل وسیله‌ای مانند تلفن‌همراه می‌تواند با تسهیل ارتباط‌های بین‌‌فردی باعث آسایش برخی از افراد شود ولی استفاده بیش از حد آن، سلب آرامش اطرافیان را در پی دارد.

● آیا تلفن‌همراه یک وسیله کاملا شخصی است؟

بسیاری از افراد به بهانه شخصی بودن تلفن‌همراه، حق استفاده بیش از حد و خارج از عرف از آن را برای خود قائل می‌شوند در صورتی‌که تلفن‌همراه فقط بخشی از زندگی شخصی افراد را تشکیل می‌دهد و یک وسیله کاملا شخصی نیست. ما انسان‌ها باید وقتمان را غیر از خودمان برای افراد دیگری مانند همسر، پدر، مادر یا فرزندانمان هم صرف کنیم و نباید با سرگرم شدن با تلفن‌همراه، این حق مسلم و طبیعی دیگران را نادیده بگیریم. یعنی استقلال ما باید تا حدی باشد که باعث آسیب رساندن به آزادی دیگران نشود.

وقتی شخصی در مکان‌های مختلف مدام با تلفن همراه خود مشغول می‌شود، به نوعی آزادی و حقوق قانونی اطرافیانش را نادیده می‌گیرد. فردی که در تاکسی، اتوبوس یا حتی خانه با تلفن همراه خود صحبت می‌کند، آرامش اطرافیان خود را سلب خواهد کرد. گاهی برخی از افراد هم با استفاده بیش از حد از امکانات جانبی تلفن‌همراه مانند گوش دادن به موسیقی یا بازی کردن با آن داخل خانه و در کنار خانواده، باعث از بین رفتن حرمت‌های خانوادگی می‌شوند و برای آنها ایجاد مزاحمت می‌کنند. درواقع دختر، پسر، مادر یا پدری که در خانه مدام با تلفن‌همراه صحبت می‌کند یا پیام کوتاه می‌فرستد، به نوعی باعث هتک‌حرمت خانواده و پایمال شدن حق سایر ساکنان خانه خواهد شد.

● فرهنگ استفاده از تلفن‌همراه را یاد بگیرید

ما باید پیش از یاد گرفتن شیوه به‌کارگیری تکنولوژی‌های جدیدی مانند تلفن‌همراه و اینترنت، فرهنگ استفاده از آنها را بیاموزیم اما متاسفانه اینگونه فرهنگ‌سازی‌ها هنوز در کشور ما به خوبی انجام نمی‌شود. رسانه‌ها و مسوولان فرهنگی باید به استفاده متعادل و متوازن از تلفن‌همراه در مواقع ضروری تاکید کنند و مردم بیاموزند از تلفن همراه باید تا حدی استفاده شود که آزادی، حرمت، وقت، آسایش و آرامش دیگران خدشه‌دار نشود. متاسفانه سیستم‌های ارتباطی در کشور ارتقا پیدا می‌کنند اما از نظر جامعه‌شناسی، نه‌تنها فرهنگ استفاده از آنها در بین مردم ایجاد نمی‌شود بلکه گاهی این تکنولوژی‌ها می‌تواند باعث دورتر شدن افراد از یکدیگر هم بشود. گاهی ما شعار تنها نبودن افراد با داشتن تلفن‌همراه را می‌شنویم اما در دنیای واقعی می‌بینیم همین تلفن‌همراه باعث دور شدن فیزیکی ما از یکدیگر شده است و فقط با فرهنگ‌سازی مناسب رسانه‌ها می‌توان از پس این معضل رو به رشد برآمد.

● استفاده نابهنجار از تلفن‌همراه به خانواده آسیب می‌زند

متاسفانه استفاده نامناسب از تلفن‌همراه، به خصوص در زوج‌های جوان، باعث از هم پاشیده شدن کانون گرم خانواده می‌شود و تخم بدبینی را در ذهن زن و شوهرها می‌کارد. گاهی زن، شوهر یا حتی فرزندان به بهانه شخصی بودن تلفن‌همراه و با بالا بردن بیش از حد ضریب امنیتی آن، رمزگذاری، پنهان کردن یا به همراه داشتن مداوم گوشی خود باعث ایجاد شک و تردید می‌شوند. همین حس بدبینی و شک می‌تواند منجر به کاهش اعتماد والدین به فرزندان یا زن و شوهر به یکدیگر شود که در هر دو صورت ما با به هم خوردن کانون خانواده روبرو خواهیم بود بنابراین باز هم به مساله شخصی نبودن مطلق تلفن‌همراه و آموزش فرهنگ استفاده صحیح از آن می‌رسیم.

دکتر محمدرضا خدایی

روان‌پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی