تعویض مفصل زانو چرا, چه وقت, چگونه

جراحی تعویض مفصل زانو می تواند درد ناشی از آرتروز شدید را تسکین دهد و به شما کمک کند بهتر راه بروید

جراحی تعویض مفصل زانو می‌تواند درد ناشی از آرتروز شدید را تسکین دهد و به شما کمک کند بهتر راه بروید...

سایش تدریجی مفصل‌ها با افزایش سن و همین‌طور بیماری‌ها و جراحت‌های ناشی از ضربه‌ها ممکن است به غضروف زانو که روی استخوان‌ها را می‌پوشاند، آسیب برساند و مانع درست کار کردن مفصل زانو شود. اگر دچار آرتروز شدید زانو باشید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند، جراحی تعویض مفصل زانو انجام دهید. جراح حین این جراحی، غضروف و استخوان آسیب‌دیده را از مفصل زانو برمی‌دارد و آن را با یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌‌کند. این عمل که «آرتروپلاستی زانو» هم نام دارد، یکی از رایج‌ترین اعمال جراحی ارتوپدی است.

آرتروز گاهی پس از وارد آمدن جراحتی به زانو مانند شکستن استخوان یا پارگی رباط‌‌های زانو رخ می‌دهد. البته ممکن است این آرتروز بلافاصله پس از جراحت بروز نکند و استخوان‌ها و رباط‌های آسیب‌دیده در طول زمان باعث تخریب غضروف شوند و به درد و خشکی مفصل بینجامند.

● چه زمانی باید جراحی کنیم؟

جراحی تعویض مفصل هنگامی که سایر درمان‌ها موثر واقع نشده‌اند یا هریک از نشانه‌های زیر در فرد وجود داشته باشد، می‌تواند مفید باشد:

- محدودیت در توانایی راه رفتن

- ناتوانی در نشستن روی صندلی

- قوس برداشتن زانو به سمت داخل یا خارج

- درد متوسط یا شدید هنگام استراحت

● چگونه برای جراحی آماده شویم؟

اگر تصمیم دارید جراحی تعویض زانو انجام دهید، پیش از جراحی باید تغییراتی در خانه‌تان بدهید:

-میله‌های ایمنی در دستشویی و حمام نصب کنید.

- فرش‌ها یا پا اندازهایی که ممکن است روی آنها لیز بخورید، جمع کنید.

- چهارپایه‌ای برای بالا نگه‌داشتن پایتان بخرید.

از کسی بخواهید برای انجام فعالیت‌های روزانه در چند هفته‌ای که پس از عمل دوره بهبودی را می‌گذرانید به شما کمک کند.

● جراحی چگونه انجام می‌شود؟

جراحی تعویض زانو معمولا یک تا دو ساعت طول می‌کشد. جراح غضروف و استخوان‌های آسیب‌دیده را از زانو برمی‌دارد و ایمپلنت‌های فلزی را انتهاهای استخوان‌های ران و ساق متصل می‌کند. یک اسپیسر پلاستیکی این قطعه‌های پلاستیکی را از هم جدا می‌کند و امکان می‌دهد مفصل نرم‌تر حرکت کند.اغلب افراد پس از تعویض زانو چند روز باید در بیمارستان بمانند. در این مدت به بیمار داروهای ضددرد داده می‌شود و او را تشویق می‌کنند پا و قوزک آن را هرچه زودتر پس از عمل حرکت دهد چون راه‌رفتن باعث افزایش جریان خون به عضلات پا می‌شود و می‌تواند به کاهش تورم کمک کند.

● کی از بیمارستان مرخص می‌شویم؟

هنگامی که فرد از بیمارستان به خانه بازمی‌گردد، می‌تواند با کمک عصا یا واکر راه برود اما ممکن است در ۳ تا ۶ هفته اول برای حمام کردن، آشپزی و انجام کارهای خانه به کمک نیاز داشته باشد.

برای اینکه حداکثر استفاده را از زانوی جدیدتان ببرید، باید به توصیه‌های پزشک درباره فعالیت جسمی در هفته‌های پس از جراحی توجه کنید. استراحت بیش از حد ممکن است روند بهبود را کُند کند، اما در عین حال نباید زیاد روی مفصل تازه‌تان فشار بیاورید. به راه رفتن در اطراف خانه‌تان، پیاده‌‌روی و انجام ورزش‌های توصیه‌شده به‌وسیله فیزیوتراپیست بپردازید. فیزیوتراپی پس از جراحی تعویض مفصل زانو، شامل ورزش‌هایی می‌شود که انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات اطراف زانو را بهبود می‌دهند. این ورزش‌ها را می‌توانید در یک مرکز فیزیوتراپی یا در خانه انجام دهید اما حتما از فیزیوتراپ درباره شیوه درست انجام دادن این حرکت‌ها سوال کنید. انجام این حرکت‌ها را باید حداقل ۲ ماه پس از جراحی ادامه داد.

● بهبود چقدر طول می‌کشد؟

سرعت بهبود بیماران پس از جراحی متفاوت است، اما این اصول کلی را برای بازگشت به فعالیت‌های معمول می‌‌توانید در نظر داشته باشید:

انجام کارهای خانه پس از ۳ تا ۶ هفته، برقراری رابطه زناشویی پس از ۶ تا ۸ هفته، شنا پس از ۶ تا ۸ هفته، رانندگی پس از ۶ تا ۸ هفته برای زانوی راست (اگر مفصل زانوی چپ تعویض شده است، ممکن است بتوانید پس از یک هفته رانندگی را دوباره شروع کنید).

● عوارض این جراحی چیست؟

جراحی تعویض مفصل زانو برای بیشتر افراد بی‌خطر است، اما مانند هر جراحی دیگری مشکلاتی هم ممکن است به وجود آید:

دردناک بودن، عفونت یا خونریزی شدید، ایجاد لخته خون در وریدهای پا.

برخی افراد چند روز پس از جراحی زانو دچار ایجاد لخته خون در وریدهای ساق یا ران می‌شوند. علایم این عارضه، ایجاد تورم و درد در پاست. اگر این لخته‌های خونی متلاشی شوند و از طریق رگ‌ها به ریه‌ها برسند، ممکن است عارضه مرگبار «آمبولی ریوی» ایجاد کنند. استفاده از نوارهای کشی، وسایل فشارنده و داروهای رقیق‌کننده خون، خطر ایجاد این لخته‌ها را کاهش می‌دهد. حرکت دادن پا و قوزک پا نیز برای پیشگیری از ایجاد لخته مهم است و ضروری است هرچه زودتر حرکت دادن آنها را شروع کنید. ‌نشانه‌های هشداردهنده وارد شدن لخته خون به ریه‌ها «آمبولی ریوی» شامل تنگی نفس ناگهانی، درد قفسه سینه و سرفه کردن است.

نشانه‌های عفونت شامل تب، بدتر شدن قرمزی و حساسیت زانو و خروج چرک از زخم جراحی است. اگر پس از جراحی زانو دچار هریک از این علایم شدید، فورا با پزشک تماس بگیرید.

● ایمپلنت زانو چه مشکلاتی دارد؟

این ایمپلنت‌ها ممکن است در طول زمان ساییده شوند یا اتصالشان با استخوان شل شود. بافت جوشگاهی هم ممکن است در اطراف ایمپلنت رشد کند و دامنه حرکت آن را محدود کند و حتی هنگامی که این ایمپلنت‌ها درست کار می‌کنند، ممکن است هنگامی که زانو به جلو یا عقب خم می‌شود، صدای تلق تلقی ایجاد کنند. می‌توانید با انجام اقدام‌هایی طول عمر ایمپلنت زانو را بیشتر کنید. پس از جراحی تا زمانی که توانایی حفظ تعادل را به دست آورید، از عصا یا واکر استفاده کنید زیرا افتادن ممکن است باعث بروز آسیب جدید به زانو شود. ورزش‌های پرضربه نیز ممکن است ایمپلنت زانو را خراب کنند بنابراین بیشتر پزشکان به بیماران هشدار می‌دهند از دویدن، پریدن یا ورزش‌های تماسی خودداری کنند. با اینکه برخی فعالیت‌ها پس از تعویض زانو محدودیت دارند، هنوز بسیاری از کارها را می‌توانید مانند گذشته انجام دهید؛ پیاده‌روی، راهپیمایی سبک، دوچرخه‌سواری و شنا از جمله فعالیت‌هایی هستند که برای افراد دارای ایمپلنت بی‌خطرند.

اگر توصیه‌های پزشکتان را رعایت کنید، می‌توانید انتظار نتایج درازمدت خوبی داشته باشید زیرا بیش از ۹۰ درصد از ایمپلنت‌های زانو، به خوبی تا ۱۵ سال پس از جراحی کار می‌کنند.

منبع: WebMD

ترجمه:محمد نکویی