غربت سفارتخانه های ایران در اینترنت

جامعه یك میلیارد كاربری وب, حجم مخاطب كمی برای اطلاع رسانی فراگیر و چند وجهی دولت ها در سرزمین دیجیتال نیست

سایت وزارت امور خارجه كشور www.mfa.gov.ir، از ۵ شهریور ماه تا حداقل دهم شهریور زمان تنظیم این گزارش سال جاری، در دسترس نبود Service Unavailable Now و سئوال این است كه چرا باید سایت رسمی اطلاع رسانی الكترونیكی این وزارتخانه مهم كشورمان در وب، در دسترس نباشد آیا پایگاه ثانویه ای در دسترس است قطعا خیر علت چیست آیا با این روند می توان در دموكراسی دیجیتالی پیشگام شد.

دموكراسی دیجیتالی Digital Democracy، امروزه به عنوان یك مفهوم جدید در عرصه جامعه اطلاعاتی information society در هزاره سوم، پدیدار شده است. استفاده از نهاده های متنوع فناوری اطلاعات و ارتباطی روز برای تعمیق و تقویت و تحكیم ساختار دموكراسی و ارائه آن با نمودهای نوین به جامعه مخاطبان شبكه وند، رفتار سازمانی دموكراسی دیجیتالی را تشكیل می دهد. سایبر دموكراسی ابزار ممتازی در جهت معرفی ظرفیت ها و پتانسیل مولفه های دموكراسی یك كشور است و امروزه با شاهراه جهانی اطلاع رسانی اینترنت، این امر به وضوح قابل درك است. یكی از شاخص های عمده و اثربخش در گسترش دموكراسی دیجیتالی، سایت های رسمی دولت ها در اینترنت است.

جامعه یك میلیارد كاربری وب، حجم مخاطب كمی برای اطلاع رسانی فراگیر و چند وجهی دولت ها در سرزمین دیجیتال نیست. باید از این ظرفیت استفاده كرد و با استفاده از ابزارها و فرآیندهای آزاد در آن در تبلیغ برنامه های رسمی به ۱۵ درصد از جمعیت فعال و باسواد كره زمین، بیش از پیش استفاده كرد. اگر چه بیش از ۱۰۰۰ سایت دولتی ایران در وب، با برنامه ای نامشخص و عدم مستندسازی فرآیند اطلاع رسانی دیجیتالی سازمان مطبوع خود، به كار مشغول هستند، اما سایت های سفارتخانه ای ایران در اینترنت كه به طور مستقیم، مورد بازدید حجم زیادی از مخاطبان غیر ایرانی كشورمان در خارج از كشور، قرار می گیرند، نباید از معضلات پایگاه های رسمی ایران در وب، برخوردار باشند.

● معضلات سایت های سفارتخانه ای

در یك نگاه كلی به بیش از ۲۰ سایت مرتبط به نمایندگی های ایران در خارج از كشور، ۶ معضل اصلی و واحد در این پایگاه ها قابل مشاهده است كه امیدواریم، حتی اگر مركز مدیریت سایت های دولتی ایران راه اندازی نشد، شورای عالی فناوری اطلاعات وزارت امور خارجه، برای رفع این نابسامانی ها، با تشكیل كمیته نظارتی بر فرآیند اطلاع رسانی دیجیتالی این وزارتخانه، اهتمام ورزد. مهمترین چالش های سایت های سفارتخانه ای ایران در وب به این شرح است:

۱ عدم مستندسازی یك برنامه منسجم برای طراحی، راه اندازی و به روزرسانی این پایگاه ها.

۲ عدم استفاده از دامنه domain مناسب و به خصوص پسوند extension شایسته پایگاه های سفارتخانه ای.

مثلا salamiran.org، به هیچ وجه شایسته سایت سفارتخانه ایران در تورنتو نیست.

۳ عدم معرفی جامع پتانسیل ها و ظرفیت های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جمهوری اسلامی به عنوان یكی از تمدن های تاریخ در تارنماهای رسمی ایران در وب.

۴ فقدان اطلاع رسانی چند زبانه، مالتی مدیا و تخصصی در كشورهای مقصد.

۵ نبود برنامه الكترونیكی جامع برای فرآیند صدور ویزا از طریق وب سایت های سفارتخانه ایران. امری كه در سایت های سفارتخانه های اروپایی مستقر در ایران حداقل، در حال انجام است.

۶ قرارگیری بر روی میزبان host های غربی كه هر لحظه امكان suspend كردن سایت را فراهم می كنند.

● ۲۱ سایت در یك نگاه

جهت بررسی اجمالی پایگاه های سفارتخانه ای ایران در وب، به ۲۱ مورد از این مراكز وبی، مراجعه كردیم. ماحصل بررسی كلی نگارنده را در ادامه می خوانیم. امیدواریم، در راستای نیل به دولت الكترونیك و فراگیر شدن ضریب اثربخشی اطلاع رسانی دیجیتالی ایران در وب، دولت نهم بیش از پیش به سازمان گسترده اطلاع رسانی الكترونیكی خود بها دهد.

۱ سایت سفارت ایران در پاریس: سایت سفارت ایران در فرانسه، در نشانی http://amb-iran.fr/index.php قرار دارد و بی شك، یكی از برترین سایت های سفارتخانه ای ایران در وب به شمار می آید. این پایگاه كه پتانسیل های اطلاع رسانی خیلی خوبی ارائه كرده است، نمونه ارزنده ای برای دیگر سایت های سفارتخانه ای كشور در وب است. توجه به ارتباط الكترونیكی مخاطبان با مسئولان سفارت و اطلاع رسانی صوتی، تصویری و متنی اخبار ایران و فرانسه، ازجمله قابلیت های قابل توجه این سایت است.

۲ سایت حفاظت منافع ایران در آمریكا: این پایگاه كه در آدرس: http://www.daftar.org/far/default.asp قرار دارد، از وضعیت نابسامانی برخوردار نیست. اما با وجود میلیون ها ایرانی مقیم آمریكا، حفاظت از منافع ایرانیان به هر صورت، باید بازتاب اینترنتی در این سایت داشته باشد كه فعلا دردسترس نیست. خبرنامه های منتشره در این سایت كه در آدرس: www.daftar.org/forms/socialaffairs/resaneh۱۰.pdf قرار دارد، الگوی تعاملی خوبی برای سایت و مخاطبان آن است.

۳ سایت سفارت ایران در مالزی: در قیاس با سایت های سفارتخانه ای مالزی در وب سایت ایران در این كشور، منعكس كننده خوب ظرفیت های ایران برای مردم مالزی نیست. آن هم كشوری كه به عنوان یكی از قدرت های آی تی آسیا مطرح است. به هر حال این سایت در http://iranembassy.com.my ارائه شده است. بارگذاری خوب و به روزرسانی مرتب مطالب پایگاه، سایت سفارت ایران در مالزی را می تواند یكی از عناصر ماركتینگ اینترنتی ایران برای گردشگری الكترونیكی كند.

۴ سفارت ایران در لاهه: سایت ایران در لاهه، در بارگذاری مطالب فرآیند خوبی را در پیش نگرفته است و نوع تصاویر و چیدمان مطالب سایت، روند حرفه ای ندارد. از سویی، به دلیل موقعیت خاص زبانی هلند، ارائه ورژن های زبانی مختلفی از پایگاه ضروری تصور می شود. این سایت در http://www.iranianembassy.nl قرار دارد.

۵ سفارت ایران در پكن: كشور یك میلیارد و دویست میلیونی چین، بهترین فرصت گردشگری دوجانبه برای ایرانیان و چینی ها است. این كه چقدر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری كشورمان به جذب گردشگر از این كشور اقدام كرده است، خیلی نمودهای آشكاری حداقل در بعد اطلاع رسانی الكترونیكی در سایت سفارت، مشاهده نمی شود. سایت بیش از آن كه چینی باشد، فارسی و انگلیسی است كه باید این رویه اصلاح شود. این سایت در http://www.iranchina.org قرار دارد.

۶ سفارت ایران در توكیو: سفارت ایران در ژاپن، برای چندمین بار تغییر آدرس داده است. نشانی قبلی سایت ایران در آدرس: http://www۲.gol.com/users/sjei/ قرار داشت كه اكنون به www.iranembassyjp.com تغییر یافته است. برخلاف رسم سایت های سفارتخانه ای كه از پسوند ملی كشور مقصد استفاده می كنند، سایت رسمی ایران در توكیو از پسوند كام استفاده كرده است و پایگاه، خیلی در اطلاع رسانی قابلیت های ایران به ژاپنی ها و همچنین مسائلی كه ایرانیان در این كشور با آن روبه رو هستند، مطالب اجرایی ارائه نكرده است.

۷ سفارت ایران در جاكارتا: پایگاه ایران در جاكارتا، چند سالی است كه طراحی و راه اندازی شده است و وضعیت قابل قبولی دارد. پرجمعیت ترین كشور جهان از لحاظ تعداد مسلمان، فرصت ایده آلی برای ایران جهت تحكیم و تقویت روابط اقتصادی سیاسی و فرهنگی می باشد. سایت سفارت ایران در اندونزی، باید این فرصت را غنیمت شمارد. برای كسب اطلاع به http://www.iranembassy.or.id مراجعه كنید.

۸ سفارت ایران در كپنهاگ: سایت سفارت ایران در دانمارك، گویا بیشتر برای ایرانیان طراحی شده است تا دانماركی های علاقه مند به ایران. به هر حال مثل دیگر سایت های سفارتخانه ای، اطلاع رسانی قوی پتانسیل های اقتصادی و فرهنگی ایران در این سایت انجام نشده است. اما گرافیك و چیدمان مطالب و لینك های خوب سایت، باعث نمی شود كه ما از این پایگاه كم انتقاد كنیم. این پایگاه در www.iran-embassy.dk/fa/index.htm در دسترس است. این پایگاه از نادرترین سایت های ایرانی است كه پیام سفیر آقای دانیالی را به زبان فارسی در ایندكس سایت قرار داده است و فرمی آن لاین برای ارتباط با مسئولان سفارت تعبیه نكرده است.

۹ سفارت ایران در هلسینكی: سایت ساده اما به روز شده سفارت ایران در فنلاند تحت نشانی اینترنتی ساده http://www.iran.fi، از سال ۲۰۰۰ میلادی تاكنون فعالیت كرده است. اما مثل ۲۰ مورد دیگر، سرود، آئین ها، قوانین ملی ایران، فرم الكترونیكی ارتباط با سفیر برای مخاطبان را در پایگاه ارائه نداده است. این كه به زبان انگلیسی یا فارسی به مخاطبان سایت كه اكثرا فنلاندی هستند خوشامدگویی كنیم، خیلی جالب نیست.

۱۰ سفارت ایران در اتیوپی: سفارت ایران در آدیس آبابا، به غربت كشور اتیوپی است. اگر چه این سایت از ۲۰۰۴ استارت خورده است، اما به جز چند پیام مهم دولت مردان ایران در ماه های اخیر به زبان انگلیسی مطالب خاص و چشمگیری در تارنما نمی بینیم. حتی بر خلاف رسم سایت های سفارتخانه ای ایران، پرچم ایران در ایندكس سایت به اهتزاز در نیامده است. این كه اتیوپی كشور دست چندم جهان است، نباید سایت سفارت ایران در این كشور را تحت الشعاع قرار دهد. این پایگاه در http://www.iranembassy-addis.net معرفی شده است.

۱۱ سفارت ایران در ارمنستان: سایت ایران در ایروان باید تعاملی الكترونیكی با هموطنان ارمنی و خانواده های آنان در این كشور برقرار كند تا از پتانسیل و قابلیت های سایت، علاقه مندان استفاده بهتری ببرند. به هر حال این پایگاه، قابل قبول است و جا دارد با به روزرسانی بهتر و بیشتر نقطه عطفی برای اطلاع رسانی های دو كشور از طریق وب باشد.

۱۲ سفارت ایران در باكو: حجم اطلاع رسانی سایت پائین است. اگر چه لینك ها و اطلاعات ارزنده در پایگاه به صورت استاتیك ارائه كرده است، اما هنوز با وضعیت آرمانی كه بتواند در اطلاع رسانی ظرفیت های دو كشور مثمرثمر باشد، فاصله دارد. این پایگاه كه در www.iranembassyaz.org قرار دارد، بارگذاری حرفه ای و چیدمان درستی را اختیار نكرده است.

علی محمد آقازمانی

---