بازی تیزهوشانه سونیا گاندی

دهلی نو, در اینجا شاهد نمونه ای كلاسیك از تبدیل معضلی سیاسی به موقعیتی مطلوب هستیم به هرحال, «سونیاگاندی » رهبر حزب كنگره , از جانب پارلمان رد صلاحیت خواهد شد

دهلی نو، در اینجا شاهد نمونه ای كلاسیك از تبدیل معضلی سیاسی به موقعیتی مطلوب هستیم. به هرحال، «سونیاگاندی » رهبر حزب كنگره ، از جانب پارلمان رد صلاحیت خواهد شد. با پیش دستی و اقدام به استعفای او به عنوان عضوی از پارلمان ، سونیا حمایت كامل احزاب اپوزیسیون را به دست آورده، به علاوه آسیبی به چهره و وجهه سیاسی خود به عنوان رهبری كه ارزش بسیاری برای اخلاق و پاكدامنی و پیروی دقیق از اصول در زندگی اجتماعی و سیاسی خود قائل بوده است، وارد نكرد. از یك لحاظ، شرایط فعلی متشابه سال ۲۰۰۴ است زمانی كه كنگره به طرز غیرمنتظره ای در انتخابات عمومی خوب عمل كرد، اگر چه این بار تمایلات كمتری برای احراز مناصب وجود دارد. چنانكه، سونیا از پذیرش پست نخست وزیری سر باز زده و آن را به «مان موهان سینگ » واگذار كرد تصمیمی كه نمایانگر پایبندی و تعلق او به ارزشهای والای اخلاقی است و این همان چیزی است كه مشابه آن را در هیچ یك از دیگر رهبران سیاسی فعلی كشور نمی توان دید. سخنرانی نافذ و پرروح او خطاب به اعضای كنگره كه اعلام كننده كناره گیری او از صحنه قدرت بود، جنگ صلیبی كه اپوزیسیون در مخالفت با اصلیت ریشه خارجی او (او متولد ایتالیا است) به راه انداخته بودند را كاملاً بی اثر كرد. «سوشما سوآ راج» یكی از رهبران حزب بهاراتیا جاناتا (BJP) ، گفته بود در صورت نخست وزیر شدن سونیا، به نشانه شرمساری و ننگ موهای سرخود را خواهد تراشید. حال آنكه این بار به نظر می رسد سونیا این بار مجبور به چنین فداكاری نخواهد شد چرا كه مطمئناً از طریق حوزه انتخاباتی خود برگزیده شده و به پارلمان بازخواهد گشت . تمام این جریان اما زمانی آغاز شد كه یك سیاستمدار محلی كنگره، با استفاده از یك راه گریز قانونی فرصت را مغتنم شمرده و از كمیسیون انتخابات (EC) مستقل هند، درخواست كرد تا «جایا باچان» هنرپیشه هندی یك پست دولتی را به عهده گیرد و به عنوان مدیر شورای توسعه فیلم اوتار پرادش برگزیده شود، كه این منصب به عنوان پستی افتخاری به جایا به خاطر تجربیات گسترده و ارزنده در این زمینه واگذار شد، ولی جایا از نظر فنی و قانونی اشتباهات و ایراداتی داشت. لذا، رئیس جمهور هند بنا به توصیه كمیسیون انتخابات (EC)، از جایا چندی پیش رد صلاحیت كرد. چنین مسأله ای اولین مورد از این دست در تاریخ قانون اساسی هند بود، زمزمه های متعددی در این باره به گوش می رسد كه این پرونده در مورد جایا از جانب و به دستور شخص سونیا ترتیب داده شده است كه ریشه آن را می توان در رابطه دیرباز باچان ها و گاندی ها جست وجو كرد. جایا همسر ستاره بزرگ و محبوب هالیوود «آمیتا باچان » است كه زمانی از دوستان بسیار نزدیك خاندان گاندی به شمار می آمد. آمیتا صمیمی ترین دوست «راجیو گاندی » مرحوم (نخست وزیر پیشین و شوهر سونیا) و یكی از وزرای دولت او بود. به دنبال مرگ نابهنگام راجیو و به انزوا كشیده شدن گاندی ها در عرصه سیاست هند، سونیا شدیداً به توصیه ها و حمایت روحی آمیتا وابسته شد. اما به هرحال ورق برگشت و با بدتر شدن اوضاع روابط دو خانواده نیز هرچه بیشتر به تیرگی كشیده شد. هیچ كس نمی داند دقیقاً چه چیزی موجب این اتفاق گردید ، چرا كه هر دو طرف دراین باره مهر سكوت بر لبان خود زدند. آمیتا كه اكنون بیش از ۶۰ سال سن دارد و همچنان ستاره تاپ سینمای هند باقی مانده، مشكلات متعددی در مورد مالیاتهای رسمی كه توسط دولت فدرال كنترل می شد، داشت. باچان ها از نظر سیاسی خود را هم تراز گروه منطقه ای - به نام حزب ساماجوادی (SP) قرار داده اند. SP در ایالت شمالی «اوتار پرادش» كه وضعیت ناآرام و بحرانی دارد، دارای نفوذی قدرتمند است، جایی كه كنگره ناامیدانه درصدد پیروزی است تا بدین گونه بتواند از شر شركای ائتلافی پردردسر خود رهایی یابد. در حالی كه احتمالاً كنگره اخراج جایا از پارلمان را در خلوت خود جشن گرفته است. BJP و SP به زودی سلاح های خود را به سوی سونیا نشانه می گیرند. آنها مدعی خواهند شد كه موقعیت او به عنوان رئیس شورای مشورتی ملی ، كه به مثابه مغز متفكر دولت و گره گشای مشكلات و مسائل آن محسوب شده و سونیا را هم تراز رئیس كابینه قرار می دهد، نیز با استانداردهای قانونی مغایرت دارد و نقض قانون اساسی است. اپوزیسیون این بار نیز ، اتهاماتی مشابه علیه نقش سونیا به عنوان رئیس بنیاد راجیوگاندی طرح خواهدكرد. هم اینك دراین باره درخواستی به رئیس جمهور تقدیم شده است كه به EC ارجاع داده شده است. این درخواست توسط دو تن از افرادی كه توسط دولت فدرال اسبق كه تحت رهبری BJP بود برگزیده شده بودند، تهیه شده است. طبق مفاد قانون، به نظر می رسد سونیا نیز رد صلاحیت بشود.

در تلاش برای نجات او ، دولت مضطرب و متحدان باقیمانده آن ، شتابان اقدام به موكول كردن بحث بودجه در پارلمان به وقت دیگری كردند تا به این ترتیب كابینه بتواند حكمی برای اصلاح و تجدید نظر مفاد قوانین فعلی ، صادر و سونیا را محافظت كند. سونیا پس از تقدیم تقاضای استعفای خود گفت:«به مدت دو روز برخی از مردم فضایی در كشور ایجاد می كنند كه گویی دولت و پارلمان تنها در جهت منافع من به كار گرفته شده بود و این مسأله ای است كه موجب نگرانی شدید من شده است. قبلاً نیز گفته ام ، برای اهداف شخصی پابه عرصه سیاست نگذاشته ام، بلكه متعهد به خدمت به كشور و جامعه هند هستم». در واقع سونیا ، وجهه اجتماعی - اخلاقی خود را كه متعاقب اتهامات ستیزه جویانه اپوزیسیون در آستانه خطر قرار گرفته بود را حفظ كرده و بهبود بخشید. او به عنوان رهبر حزب كنگره، با اتهاماتی چون فساد در معاملات وزارت دفاع روبرو شده بود. این امر خود نشان از تیزهوشی سیاسی سونیا می دهد، چرا كه بسیاری از دیگر رهبران سیاسی، با تجربه تر در گذشته موفق به حفظ اعتبار و آبرو و وجهه خود نشدند. «آتال بیهاری واجپایی»، نخست وزیر پیشین تلاش كرده بود تا خود را زیر نقاب میانه روی جای دهد اما كندذهنی او در توجیه شورشهای گجرات كه منجر به مرگ بیش از ۲۰۰۰نفر از مسلمانان شد ، این تلاش را لوث كرد.شكی نیست كه اقدام سونیا موجب تحكیم موقعیت او خواهد شد اما به هرحال سونیا باید بتواند چنین محبوبیتی را در میان گروههای سیاسی مسلمان هند نیز به دست آورد. موضوعی كه در صورت عدم موفقیت در آن می تواند برای وی گران تمام شود.

«آسیا تایمز»

ترجمه : مینا منقولیان