سه شنبه, ۹ بهمن, ۱۴۰۳ / 28 January, 2025
علی ع زندگانی حضرت
● مقدمه
تمام انسانها در زندگی خویش از فراز و نشیب برخوردارند و با مشكلات‌مختلفی مواجهند .افراد معمولا در برخورد با مشكل دچار ضعف و ناتوانی می‌گردند و سعی می‌كنند با كمك و راهنمایی درد آشنایان خود را از مهلكه نجات دهند و با یافتن " الگوها " در هر زمینه‌ای ، و سپس تبعیت از آن ، وظ‌ایف خویشتن را بخوبی انجام دهند و مشكلات و دردهای خویش را تسكین بخشند .
یكی از این اسوه‌ها پیامبراكرم ( ص ) است كه قرآن مجید هم این حضرت را ( ۱ ) به همین نام معرفی می‌فرماید .بجز رسول خدا ( ص ) اگر به دنبال " الگوی " دیگر و جانشین برای آن حضرت باشیم ، به پیشوای بزرگی همچون مولای متقیان حضرت‌علی ( ع ) خواهیم رسید ، و چه زیباست كه برای پذیرش اخلاق و رفتار حسنه ایشان ، زندگی پر فراز و نشیب و سراسر شگفتی آن‌حضرت را مرور كنیم .
● كیفیت ولادت
حضرت‌علی ( ع ) نخستین فرزند خانواده هاشمی است كه پدر و مادر او هر دوفرزند هاشم‌اند . پدرش ابوطالب فرزند عبدالمطلب فرزند هاشم بن عبدمناف است و مادر او فاطمه دختر اسد فرزند هاشم بن عبدمناف می‌باشد .
خاندان هاشمی از لحاخ فضائل اخلاقی و صفات عالیه انسانی در قبیله قریش و این طایفه در طوایف عرب ، زبانزد خاص و عام بوده‌است . فتوت ، مروت ، شجاعت و بسیاری از فضایل دیگر اختصاص به بنی‌هاشم داشته است . یك از این فضیلتها در مرتبه عالی در وجود مبارك حضرت‌علی ( ع ) موجود بوده‌است .
فاطمه دختر اسد به هنگام درد زایمان راه مسجدالحرام را در پیش گرفت و خود را به دیوار كعبه نزدیك ساخت و چنین گفت : " خداوندا ! به تو و پیامبران و كتابهایی كه از طرف تو نازل شده‌اند و نیز به سخن جدم ابراهیم سازنده این خانه ایمان راسخ دارم . پرودگارا ! به پاس احترام كسی كه این خانه را ساخت ، و به حق ( ۲ ) " كودكی كه در رحم من است ، تولد این كودك را بر من آسان فرما ! لحظه‌ای نگذشت كه دیوار جنوب شرقی كعبه در برابر دیدگان عباس بن عبدالمطلب و
یزید بن تعف شكافته‌شد . فاطمه وارد كعبه شد ، و دیوار به هم پیوست . فاطمه تا سه روز در شریفترین مكان گیتی مهمان خدا بود . و نوزاد خویش سه روز پس از سیزدهم رجب سی‌ام عام الفیل فاطمه ( ۳ ) را به دنیا آورد . دختر اسد از همان شكاف دیوار كه دوباره گشوده شده‌بود بیرون آمد و گفت : ( ۴ )" پیامی از غیب شنیدم كه نامش را " علی " بگذار . "
● دوران كودكی
حضرت‌علی ( ع ) تا سه سالگی نزد پدر و مادرش بسر برد و از آنجا كه‌خداوند می‌خواست ایشان به كمالات بیشتری نائل آید ، پیامبر اكرم ( ص ) وی را از بدو تولد تحت تربیت غیر مستقیم خود قرار داد . تا آنكه ، خشكسالی عجیبی در مكه واقع شد . ابوطالب عموی پیامبر ، با چند
فرزند با هزینه سنگین زندگی روبرو شد . رسول‌اكرم ( ص ) با مشورت عموی خود عباس توافق كردند كه هر یك از آنان فرزندی از ابوطالب را به نزد خود ببرند تا گشایشی در كار ابوطالب باشد . عباس ، جعفر را و پیامبر ( ص ) ، ( ۵ ) علی ( ع ) را به خانه خود بردند .
به این طریق حضرت‌علی ( ع ) به طور كامل در كنار پیامبر قرار گرفت . علی ( ع ) آنچنان با پیامبر ( ص ) همراه بود ، حتی هرگاه پیامبر از شهر ( ۶ )خارج می‌شد و به كوه و بیابان می‌رفت او را نیز همراه خود می‌برد .
● بعثت پیامبر ( ص ) و حضرت‌علی ( ع )
شكی نیست كه سبقت در كارهای خیر نوعی امتیاز و فضیلت است . و خداونددر آیات بسیاری بندگانش را به انجام آنها ، و سبقت گرفتن بر یكدیگر ( ۷ )دعوت فرموده‌است .
از فضایل حضرت‌علی ( ع ) است كه او نخستین فرد ایمان آورنده به پیامبر ( ص ) باشند . ابن‌ابی‌الحدید در این باره می‌گوید : بدان كه در میان اكابر و بزرگان و متكلمین گروه " معتزله " اختلافی نیست كه علی‌بن‌ابیطالب نخستین فردی است كه به اسلام ایمان آورده و پیامبر خدا را تایید كرده‌است .
● حضرت‌علی ( ع ) نخستین یاور پیامبر ( ص )
پس از وحی خدا و برگزیده شدن حضرت‌محمد ( ص ) به پیامبری و سه سال‌دعوت مخفیانه ، سرانجام پیك وحی فرا رسید و فرمان دعوت همگانی داده‌شد . در این میان تنها حضرت‌علی ( ع ) مجری طرحهای پیامبر ( ص ) در دعوت لهیش و تنها همراه و دلسوز آن حضرت در ضیافتی بود كه وی برای آشناكردن خویشاوندانش با اسلام و دعوتشان به دین خدا ترتیب داد .
در همین ضیافت پیامبر ( ص ) از حاضران سؤوال كرد : چه كسی از شما مرا در این راه كمك می‌كند تا برادر و وصی و نماینده من در میان شما باشد ؟ فقط علی ( ع ) پاسخ داد : ای پیامبر خدا ! من تو را در این راه یاری می‌كنم پیامبر ( ص ) بعد از سه بار تكرار سؤوال و شنیدن همان جواب فرمود : ای خویشاوندان و بستگان من ، بدانید كه علی ( ع ) برادر و وصی و خلیفه پس
از من در میان شماست . از افتخارات دیگر حضرت علی ( ع ) این است كه با شجاعت كامل برای خنثی كردن توطئه مشركان مبنی بر قتل رسول خدا ( ص ) در بستر ایشان خوابید و زمینه هجرت پیامبر ( ص ) را آماده ساخت .
● حضرت‌علی ( ع ) بعد از هجرت
بعد از هجرت حضرت‌علی ( ع ) و پیامبر ( ص ) به مدینه دو نمونه ازفضایل علی ( ع ) را بیان می‌نمائیم :
۱) جانبازی و فداكاری در میدان جهاد :
حضور وی در ۲۶ غزوه از ۲۷ غزوه پیامبر ( ص ) و شركت در سریه‌های مختلف
از افتخارات و فضایل آن حضرت است .
۲) ضبط و كتابت وحی ( قرآن )
كتابت وحی و تنظیم بسیاری از اسناد تاریخی و سیاسی و نوشتن نامه‌های تبلیغی و دعوتی از كارهای حساس و پرارج امام ( ع ) بود . ایشان آیات قرآن چه مكی و چه مدنی ، را ضبط می‌كرد . به همین علت است كه وی را از كاتبان وحی و حافظان قرآن به شمار می‌آورند .
در این دوران بود كه پیامبر ( ص ) فرمان اخوت و برادری مسلمانان را صادر فرمود و با حضرت‌علی ( ع ) پیمان برادری و اخوت بست و به حضرت‌علی ( ع ) فرمود : " تو برادر من در این جهان و سرای دیگر هستی . به خدایی كه مرا به حق برانگیخته‌است ... تو را به برادری خود انتخاب می‌كنم ، اخوتی كه دامنه آن هر دو جهان ( ۸ )را فرا گیرد . "
● حضرت‌علی ( ع ) داماد رسول‌اكرم ( ص )
عمر و ابوبكر با مشورت با سعد معاذ رئیس قبیله اوس دریافتند جزعلی ( ع ) كسی شایستگی زهرا ( س ) را ندارد . لذا هنگامی كه علی ( ع ) در میان نخلهای باغ یكی از انصار مشغول آبیاری بود موضوع را با ایشان در میان نهادند و ایشان فرمود :
دختر پیامبر ( ص ) مورد میل و علاقه من است . و به سوی خانه رسول به راه افتاد .
وقتی به حضور رسول‌اكرم ( ص ) رسید ، عظمت محضر پیامبر ( ص ) مانع از آن شد كه سخنی بگوید ، تا اینكه رسول‌اكرم ( ص ) علت رجوع ایشان را جویا شد و حضرت‌علی ( ع ) با تكیه به فضایل و تقوا و سوابق درخشان خود در اسلام فرمود :
" آیا صلاح می‌دانید كه فاطمه را در عقد من درآورید ؟ " پس از موافقت حضرت زهرا ( س ) آن حضرت به دامادی رسول اكرم ( ص ) نائل آمدند .
● غدیر خم
پیامبر ( ص ) بعد از اتمام مراسم حج در آخرین سال عمر پربركتش درراه برگشت در محلی به نام غدیرخم در نزدیكی جحفه دستور توقف داد ، زیرا پیك وحی فرمان داده‌بود كه پیامبر ( ص ) باید رسالتش را به اتمام ( ۹ )برساند .
پس از نماز ظ‌هر پیامبر ( ص ) بر بالای منبری از جهاز شتران رفت و فرمود :
" ای مردم ! نزدیك است كه من دعوت حق را لبیك گویم و از میان شما بروم درباره من چه فكر می‌كنید ؟ " مردم گفتند : " گواهی می‌دهیم كه تو آیین خدا را تبلیغ می‌كردی " پیامبر فرمود : " آیا شما گواهی نمی‌دهید كه جز خدای یگانه ، خدایی نیست و محمد بنده خدا و پیامبر اوست ؟ " مردم گفتند : " آری ، گواهی می‌دهیم . " سپس پیامبر ( ص ) دست حضرت‌علی ( ع ) را بالاگرفت و فرمود : " ای مردم ! در نزد مؤمنان سزاوارتر از خودشان كیست ؟ " مردم گفتند : "خداوند و پیامبر او بهتر می‌دانند . " سپس پیامبر فرموند : " ای مردم ! هر كس من مولا و رهبر او هستم ، علی هم مولا و رهبر اوست . " و این جمله را سه بار تكرار فرمودند .
بعد مردم این انتخاب را به حضرت‌علی ( ع ) تبریك گفتند و با وی بیعت نمودند .
● حضرت‌علی ( ع ) بعد از رحلت رسول‌اكرم ( ص )
پس از رحلت رسول‌اكرم ( ص ) به علت شرایط خاصی كه بوجود آمده‌بود ،حضرت‌علی ( ع ) از صحنه اجتماع كناره گرفت و سكوت اختیار كرد. نه در جهادی شركت می‌كرد و نه در اجتماع به طور رسمی سخن می‌گفت . شمشیر در نیام كرد و به وظ‌ایف فردی و سازندگی افراد می‌پرداخت . فعالیتهای امام در این دوران به طور خلاصه اینگونه است :
۱) عبادت خدا آنهم در شان حضرت علی ( ع )
۲) تفسیر قرآن و حل مسائل دینی و فتوای حكم حوادثی كه در طول ۲۳ سال زندگی پیامبر ( ص ) مشابه نداشت .
۳) پاسخ به پرسشهای دانشمندان ملل و شهرهای دیگر .
۴) بیان حكم بسیاری از رویدادهای نوظ‌هور كه در اسلام سابقه نداشت .
۵) حل مسائل هنگامی كه دستگاه خلافت در مسائل سیاسی و پاره‌ای از مشكلات با بن‌بست روبرو می‌شد .
۶) تربیت و پرورش گروهی كه از ضمیر پاك و روح آماده ، برای سیر و سلوك برخوردار هستند .
۷) كار و كوشش برای تامین زندگی بسیاری از بینوایان و درماندگان تا آنجا كه با دست خویش باغ احداث می‌كرد و قنات استخراج می‌نمود و سپس آنها را در راه خدا وقف می‌نمود .
● خلافت حضرت‌علی ( ع )
در زمان خلافت حضرت‌علی ( ع ) جنگهای فراوانی رخ داد از جمله صفین ، جمل‌و نهروان كه هر یك پیامدهای خاصی به دنبال داشت .
● شهادت امام علی ( ع )
بعد از جنگ نهروان و سركوب خوارج برخی از خوارج از جمله عبدالرحمان بن ملجم‌مرادی ، و برك‌بن‌عبدالله‌تمیمی و عمروبن بكر تمیمی در یكی از شبها گرد هم آمدند و اوضاع آن روز وخونریزی‌ها و جنگهای داخلی را بررسی كردند و از نهروان و كشتگان خود یاد كردند و سرانجام به این نتیجه رسیدند كه باعث این خونریزی و برادركشی حضرت‌علی ( ع ) و معاویه و عمروعاص
است . و اگر این سه نفر از میان برداشته‌شوند ، مسلمانان تكلیف خود را خواهنددانست . سپس با هم پیمان بستند كه هر یك از آنان متعهد كشتن یكی از سه نفر گردد .
ابن‌ملجم متعهد قتل امام علی ( ع ) شد و در شب نوزدهم ماه رمضان همراه چند نفر در مسجد كوفه نشستند . آن شب حضرت‌علی ( ع ) در خانه دخترش مهمان بودند و از واقعه صبح با خبربودند ، وقتی موضوع را با دخترش در میان نهاد ، ام‌كلثوم گفت : فردا جعده را به مسجد بفرستید . حضرت‌علی ( ع ) فرمود : از قضای الهی نمی‌توان گریخت . آنگاه كمربند خود را محكم بست و در حالی كه این دو بیت را زمزمه می‌كرد عازم مسجد شد . كمر خود را برای مرگ محكم ببند ، زیرا مرگ تو را ملاقات خواهدكرد . و از مرگ ، آنگاه كه به سرای تو درآید ( ۱۰ ) . جزع و فریاد مكن ابن‌ملجم ، در حالی كه حضرت‌علی ( ع ) در سجده بودند ، ضربتی بر فرق مبارك
خون از سر حضرتش در محراب جاری شد و محاسن ( ۱۱ ) آن حضرت وارد ساخت .
شریفش را رنگین كرد . در این حال آن حضرت فرمود : " فزت و رب الكعبه " به خدای كعبه سوگند كه رستگار شدم سپس آیه ۵۵ سوره طه را تلاوت فرمود : " شما را از خاك آفریدیم و در آن بازتان می‌گردانیم و بار دیگر از آن ( ۱۲ ) بیرونتان می‌آوریم . حضرت‌علی ( ع ) در واپسین لحظات زندگی نیز به فكر صلاح و سعادت مردم بود و به فرزندان و بستگان و تمام مسلمانان چنین وصیت فرمود : " شما را به پرهیزكاری سفارش می‌كنم و به اینكه كارهای خود را منظم
كنید و اینكه همواره در فكر اصلاح بین مسلمانان باشید . یتیمان را فراموش نكنید ، حقوق همسایگان را مراعات كنید . قرآن را برنامه‌ی عملی خود قرار دهید . نماز را بسیار گرامی بدارید كه ستون دین شماست . حضرت علی ( ع ) در ۲۱ ماه رمضان به شهادت رسید و در نجف اشرف به خاك سپرده‌شد ، و مزارش میعادگاه عاشقان حق و حقیقت شد .
( ۱ ) - سوره احزاب ، آیه ۲۱ .
( ۲ ) - فروغ ولایت ، ص ۳۵ ( كشف‌الغمه ، ج ۱ ، ص ۹۰ ) .
( ۳ ) - آفتاب ولایت ، ص ۱۹ ( الخرائج و الجرائح ، ج ۱ ، ص ۱۷۱ ، ش ۱ ) .
( ۴ ) - آفتاب ولایت ، ص ۱۹ ( بحارالانوار ، ج ۳۵ ، ص ۱۸ ) .
( ۵ ) - فروغ ولایت ، ص ۳۷ ( سیره ابن هشام ، ج ۱ ، ص ۲۳۶ ) .
( ۶ ) - فروغ ولایت ، ص ۳۸
( ۷ ) - آفتاب ولایت ، ص ۱۳۱ ( سوره بقره ، آیه ۱۴۸ ) .
( ۸ ) - فروغ ولایت ، ص ۸۶ ( مستدرك حاكم ، ج ۳ ، ص ۱۴ ، استیعاب ، ج ۳ ،
ص ۳۵ )
( ۹ ) - فروغ ولایت ، ص ۱۴۱ ( سوره مائده ، آیه ۶۷ )
( ۱۰ ) - فروغ ولایت ، ص ۶۹۷
( ۱۱ )- فروغ ولایت ، ص ۶۹۷ ( بحارالانوار ، نقل از مالی ، ج ۹ ، ص ۶۵۰ )
( ۱۲ ) - فروغ ولایت ، ص ۶۹۷
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست