دوری از خرافه و نزدیکی به جوهر دین

حال و هوای محرم انسان را به حس آزادی نزدیک می سازد و شرکت در دسته ها و هیات ها و شنیدن خطابه ها و نوحه ها و روضه ها او را از بار گناه سبک می کند. از این بحث ها که بگذریم به داستان ها و …

حال و هوای محرم انسان را به حس آزادی نزدیک می سازد و شرکت در دسته ها و هیات ها و شنیدن خطابه ها و نوحه ها و روضه ها او را از بار گناه سبک می کند. از این بحث ها که بگذریم به داستان ها و روایت ها و اتفاقاتی که در زمان امام شهید و معصوم رخ داده، می رسیم که از تلخی و ناگواری آن دل انسان به جوش می آید، ولی از معصومیت ائمه و نحوه برخورد آنها با ظلم و ستم، آدمی احساس افتخار می کند. از سال های دور در جامعه ما رسم بر این بوده که هیات های سینه زنی و زنجیر زنی راه می افتند و علم و کتل و تیغه و غیره در جلوی آنها به حرکت در می آیند که نشانگر و یادآور لشکر مظلوم و شجاع امام حسین(ع) است.

ولی چیزی که در این میان می ماند به جز روایات عبرت آفرین و اتفاقات دردآور، اعمال عوامانه یی مثل چاپ عکس هایی از ائمه طاهرین است که هیچ تاریخ و عکس دیگری صحت و درستی آن را تایید نمی کند، مگر از روی روایات که خود آن هم سلیقه نقاش را نشان می دهد.

کتابی در مورد رنسانس می خواندم و توجهم به اتفاقات و باورهای قرون وسطایی و مجازات های آنها جلب شد. اروپاییان این زمان ها را گذراندند و برای جلوگیری از باورهای خرافی مردم و نگرانی از خرافی شدن آنها گرفتاری های دیگری برای خود تراشیدند و در واقع آنها از چاله درآمده و به چاه افتادند، البته در همان زمان هم هر باور اشتباه و خرافه یی مجازات اعدام داشت ولی همه این سختگیری ها به جایی نرسید تا اینکه فریاد مصلحان برخاست که باید به اصل دین بازگشت. به نظر می رسد امروزه بهتر است ما در جامعه مان به جای اینکه با باورهای غلط و خرافی برخورد مستقیم و فیزیکی کنیم که ممکن است به تضعیف دین بینجامد، خرافات دینی را مهار کنیم و تحت فشار این همه خرافه و کج اندیشی قرار نگیریم و محرم و مراسم دینی بیش از پیش به عاملی در جهت گسترش معنویت و اخلاق و رجوع به جوهر دین تبدیل شود.کسی از مراسم صحیح عزاداری ناراضی نیست و حتی باعث افتخار هم هست اما اگر از بیرون به ماجرا نگاه کنیم متوجه می شویم که به جز علایق و باورها و اصول و فروع دین و عشق به مذهب و ائمه اطهار گاهی در هوای دیگری هم سیر می کنیم که از طریق خرافات به جای اینکه انسان را به دین نزدیک تر کند از آن دورتر می کند. برای مثال دسته های عزاداری که در خیابان ها به راه می افتند اصل را که عزاداری برای شهدای صحرای کربلاست، عمدتاً فراموش می کنند و فروعی بزرگ نمایی می شود که با اصل سازگار نیست که خوشبختانه امسال در این زمینه تمهیداتی اندیشیده شده است.

البته اغراق داستان ها و اتفاقات تاریخی و شنیده ها ممکن است انسان را احساساتی کرده و در آن لحظات کوتاه آدمی را مغموم سازد ولی در اثر مرور زمان که در ضمیر ناخودآگاه انسان افکاری می گذرد یا حتی هنگامی که انسان به این مسائل فکر می کند و نمی تواند آن مسائل را با عقل مطابقت دهد، موجب انحراف و کج اندیشی شده و ایمان انسان را سست می کند و از دین دور می سازد.

گودرز بهزادی