۱۰ آبان ۱۲۹۸ ـ نقشه لندن برای گرفتن «بله» از احمد شاه در یک پذیرایی رسمی!

سلطان احمد شاه قاجار، شاه وقت ایران که به عادت سلاطین قاجاریه به سفر اروپا رفته بود از هفتم تا دهم آبان ماه ۱۲۹۸ خورشیدی (۲۹ اکتبر تا اول نوامبر ۱۹۱۹ میلادی) در لندن مورد پذیرایی …

سلطان احمد شاه قاجار، شاه وقت ایران که به عادت سلاطین قاجاریه به سفر اروپا رفته بود از هفتم تا دهم آبان ماه ۱۲۹۸ خورشیدی (۲۹ اکتبر تا اول نوامبر ۱۹۱۹ میلادی) در لندن مورد پذیرایی مجلل و بی سابقه مقامات تراز اول انگلستان قرار گرفت، و دلیل آن امضای قرارداد نهم اوت (۱۹۱۹) دولت انگلستان با وثوق الدوله رئیس الوزراء وقت بود که هنوز به دست مجلس نرسیده بود و انگلیسی ها می خواستند به صورتی رفتار کنند که تایید این قرارداد را در ضیافتهای رسمی لندن از زبان سلطان احمد شاه بیرون بکشند و سند قرار دهند و مقدمات اجرای آن را فراهم سازند.

وثوق الدوله و دو تن از وزیرانش با دریافت پول نقد به عنوان رشوه این قرارداد را امضاء کرده بودند که به موجب آن ادارات و ارتش ایران در کنترل انگلیسی ها قرار می گرفت که دستمزد این انگلیسی ها هم باید از خرانه تهران پرداخت می شد. به علاوه، با پول ایران هر نوع اسلحه و مهمات که افسران انگلیسی نظر می دادند باید برای ارتش ایران خریداری می شد و چون ایران پول لازم برای این پرداختها را نداشت قرار بود این پول را انگلستان به صورت وام به ایران بدهد و برای استهلاک آن گمرکات و منابع دیگر را که درآمد داشتند در اختیار بگیرد و با این قرارداد، انگلستان با توجه به کنار رفتن روسیه از صحنه ایران در پی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷، مالک الرقاب وطن ما می شد.

در ضیافتهای رسمی که جورج پنجم پادشاه و لوید جورج نخست وزیر وقت انگلستان هم حضور داشتتند، مقامات انگلیسی در نطقهای رسمی خود قرارداد نهم اوت را عامل اتحاد، تحکیم دوستی و همکاری دو دولت قلمداد کردند و بالاخره در یکی از این ضیافتها از زبان سلطان احمد شاه جمله ای را که می خواستند حاضران بشنوند بیرون کشیدند که در آن تلویحا و به گونه ای غیر مستقیم از چنان قراردادی ابراز خرسندی کرده بود. انگلیسی ها همین اشاره را سند قطعیت یافتن قرارداد قرار دادند و یکطرفه به اجرای آن پراختند و ....

سلطان احمد شاه که بر خلاف بیشتر سلاطین قاجار، فردی نسبتا آگاه از مسائل و امور بود بعدا بارها گفته بود که متوجه این کلک انگلیسی ها بود و «بله» را نگفت زیرا حق گفتن آن را هم نداشت. وی تنها از دوستی دو ملت و تحکیم این دوستی ابراز خرسندی کرده بود که تعریفی عمومی (جنرال) است و نمی توان آن را مخصوصا در دوران مشروطیت و وجود پارلمان سند قرارداد. مورخان، احمد شاه را مردی وطندوست توصیف کرده اند ولی در زمان او، ایران از یک بحران بیرون نیامده در بحران دیگری فرو می رفت و درآمد دولت به علت عادت نداشتن ایرانیان به دادن مالیات نزدیک به صفر بود.