خیز جهان به سمت معنویت

نگاهی به دلایل گرایش روز افزون مردم جهان به معنویت

انسان همواره نیاز به معنویت و ارتباط با ماورای جهان مادی دارد. هیچ کس نمی تواند خود را تنها سرگرم دنیا و امور دنیوی کند.

حتی کسانی که موفقیت های زیادی در زندگی به دست می آورند، پس از مدتی از آن خسته و دلزده شده و گویا گم کرده ای دارند که به درستی نمی دانند چیست.

پس انسان ها در هر شرایطی در جستجوی فراروی از محدودیت جهان مادی هستند، اگر معنویت حقیقی را پیدا کنند که بهره مند خواهند شد، در غیر این صورت سرابی از معنویت برای خود می سازند و به سوی آن حرکت می کنند.

دنیای متمدن به‌واسطه یک اشتباه، دین را در جامعه نابود کرد .

با نابودی دین در جامعه، بشر از فطرتش دور ماند و دنیا با مشکلات بسیار بسیار جدی روبه رو شد.این مشکلات دنیا را به مخاطره انداخت که مباحثی چون پایه خانواده، اخلاق، محیط زیست، همزیستی مسالمت آمیز، صلح جهانی و... از مهمترین چالشهای بشر شد چراکه انسان در این دوره نسبت به همه چیز تعدی کرد.

از آن پس بود که بزرگان اندیشه جهان دیدند که با این روند بشر تا چندی دیگر نابود می شود بنابراین تصمیم به جایگزینی مفاهیمی به جای دین گرفتند که یکی از آن مسئله «معنویت» بود.

لذا امروز بشر با معنویت در پی تجدید بنای تخریب شده دین است.در این میان سرخوردگی از ادیان بزرگ مثل مسیحیت یا تبلیغات سوء و ارائه نادرست معارف دینی مثلا درباره اسلام، زمینه ساز استقبال گروهی از مردم از معنویت های نوظهور شده است.

در این شرایط ضعف معرفت و سستی ایمان باعث شد که پیروان یک دین به تلفیقی از دو یا چند دین دست بزنند و ادیان ساختگی را به وجود آورند.

همین پدیده گاهی به اینجا می رسید که باورها و مناسک ادیان را کنار گذاشته و به یک حس درونی و خیال خوش از معنویت راضی می شدند و جنبشی صرفا معنوی پدید می آوردند.

اتفاقا این نوع دوم بسیار بیشتر طرفدار پیدا کرد و از این رو بیشتر این جریان ها در حدی نیستند که آنها را بتوان دین نامید.

بلکه رویکردی معنوی به جهان، انسان و زندگی دارند. مثلا انسان را موجودی بزرگ، راز آمیز و سرشار از نیروهای ناشناخته می دانند. یا همین نگاه پر از شگفتی را به جهان هستی یا طبیعت پیدا کرده اند بدون اینکه هیچ اعتقادات و یا مناسک مذهبی مشخصی داشته باشند.

اگر اعتقادات و مناسک زاید بود که پیامبران الهی و ادیان بزرگ شامل این موضوعات نبود.

البته این مطلب مفصل است و در جای خود باید اثبات شود.بشر در قرون وسطی به دلیل سختگیری های کلیسا از دین زده شد و بعد از آن با فاجعه های مختلف روبه‌رو و متوجه شد که به دلیل دوری از دین دست به تخریب همه چیز زده است. بنابراین الان بشر به یک نقص رسیده است؛ هرچند که هنوز برخی نمی خواهند به شکل درست این نقص را جبران کنند بلکه می خواهند با معنویتهای کاذب نیاز بشر را به صورت غیرواقعی رفع کنند.

بشر به معنویت نیاز دارد ولی باید به معنویتی که جزئی از ادیان است برگردد.

گرایش به عرفان و معنویت ناشی از فطرت خداجو و حقیقت طلب انسان است که در مواردی به انحراف کشیده شده و سر از عرفان های ساختگی در می‌آورد.نبود آگاهی کامل از دین در میان افراد جامعه یکی از دلایل گرفتار شدن آنها در دام معنویت های غیر دینی است.

اگر تمام ابعاد دین به‌طور صحیح و کامل برای مردم تبیین شود انسان ها می فهمند که می توانند گمشده فطری خود یعنی معنویت را در دین اسلام بیابند.

بسیاری از افراد به‌خاطر نا آگاهی نسبت به زوایای مختلف اسلام ، برای پر کردن خلأ معنویت در وجود خود به سراغ ادیان و معنویت های مختلف می روند اما وقتی با تهی بودن آنها مواجه می شوند از اصل دیانت بریده و دچار سردرگمی می شوند.عرفان‌های نوظهور با نشان دادن جذابیت هایی، به جذب افراد می‌پردازند اما مشاهده بی پایه بودن ادعاهای این مدعیان موجب سرخوردگی پیروانشان می شود.

معنویت مدرن بر پایه‎‎هایی استوار است که مدرنیته غرب روی آن بنا شده. اگر مدرنیسم غرب را بر اصولی مانند اومانیسم، سکولاریسم و لیبرالیسم و برخی از پایه‎‎های دیگر برقرار بدانیم، معنویت مدرن نیز بر همین پایه‎‎ها استوار است، یعنی معنویت مدرن یک معنویت اومانیستی است، یک معنویت سکولاریستی است؛ لذا بعضی‌‏‎ها هم به فرقه‎‎های عرفانی، فرقه‎‎های سکولار و معنویت لیبرالیستی می‌گویند؛ البته با تعاریف خاصی که از اومانیسم، لیبرالیسم و سکولاریسم می‌شود. فرقه‎‎های نوپدید که از آن به عرفان‌‏‎های کاذب تعبیر می‌شود، در حقیقت فرقه‎‎هایی هستند که معنویت عرضه شده از سوی آنها معنویت مدرن است؛ معنویتی که مبتنی بر مبانی اومانیستی، سکولاریستی و لیبرالیستی است. مدیران فرهنگی در دنیای غرب کوشیدند گرایش معنوی مردم را مدیریت کنند و به‎سمت‌و‌سوی معنویت مدرن با تولید و اشاعه فرقه‎‎های گوناگون بکشند و تا برای‎شان امکان داشت، بر تعداد این فرقه‎‎ها افزودند.‏

محسن عباسی