ویژگی‌های آموزش و پرورش متوسطه در ایران‌

نظام کنونی آموزش متوسطه کشورمان از رویدادهای تازه اجتماعی و تربیتی است که از عمر آن بیش از یک دهه و اندی می‌گذرد. طرح جدید آموزش متوسطه پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش در ۱۳۶۹ …

نظام کنونی آموزش متوسطه کشورمان از رویدادهای تازه اجتماعی و تربیتی است که از عمر آن بیش از یک دهه و اندی می‌گذرد. طرح جدید آموزش متوسطه پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش در ۱۳۶۹ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و اجرای آزمایشی آن مهر ۱۳۷۰ در مناطق مختلف کشور آغاز شد. زمان‌بندی و مراحل‌ اجرای این طرح در چارچوب طرح کلیات نظام آموزش و پرورش چنین بوده است:‌

۱‌) در سال ۱۳۷۱ طرح آموزش متوسطه جدید برای سال اول تمامی شاخه‌های تحصیلی به طور آزمایشی اجرا شد.

۲) در سال ۱۳۷۲ طرح آموزش متوسطه جدید برای سال‌های اول و دوم در تمامی شاخه‌های تحصیلی ادامه یافت. ‌

۳‌) در سال ۱۳۷۳ اجرای آزمایشی طرح مذکور برای سال‌های اول، دوم و سوم در تمامی شاخه‌های تحصیلی ادامه یافت.

۴) از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۶ به تدریج اجرای طرح آموزش متوسطه جدید در سراسر کشور به طور کامل تعمیم یافت. ‌

۵‌) در سال ۱۳۷۷ اجرای دوره پیش دانشگاهی، دوره کاردانی پیوسته و نیز دورهِ آموزش و پرورش عمومی به طور گسترده‌تری آغاز شد و سرانجام در سال تحصیلی ۱۳۷۷ - ۷۸ بیشتر دانش‌آموزان دوره متوسطه زیر پوشش این طرح قرار گرفتند و به دورهِ آموزش متوسطه جدید راه یافتند. ‌اینک دلایلی را شرح می‌دهیم که شورای عالی انقلاب فرهنگی دوباره پذیرش طرح آموزش متوسطه جدید و ضرورت اجرای آن ارائه کرده است:

الف) فراهم آوردن شرایط و امکانات کافی برای ارتقای کیفی آموزش‌های متوسطه (نظری و فنی‌وحرفه‌ای) و توسعهِ آن. این امر به تناسب نیازهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و با توجه به مقتضیات جغرافیایی مناطق و رعایت تناسب بین محتوای آموزشی و نیازها و مقتضیات جنسی و سنی دانش‌آموزان صورت می‌گیرد. ‌

ب) ایجاد انعطاف لازم برای جهت‌گیری آموزش‌های متوسطه در زمینه اشتغال مفید و ادامه تحصیل در آموزش عالی و تعیین رشته‌های تحصیلی بر حسب نیازهای کشور و علاقه و استعداد افراد بر طبق شرایط و امکانات محیط و با توجه به پیشرفت‌های علمی و فنی.

ج) افزایش کمیت و بالا بردن کیفیت و میزان منزلت آموزش‌های فنی و حرفه‌ای

د) فراهم آوردن زمینه و شرایط مناسب برای استفاده بهینه از امکانات جامعه به منظور اجرای آموزش‌های متوسطه و سازماندهی آموزش‌های خارج از مدرسه و تقویت و گسترش این آموزش‌ها با استفاده از امکانات دستگاه‌های مختلف کشور.نظام آموزش و پرورش متوسطه به سرشاخه تحصیلی نظری، فنی و حرفه‌ای و کاردانش تقسیم می‌شود. اهم اهداف هر یک از آنها که معرف جهت‌گیری عمده در زمینه تحصیل تا اشتغال است، بدین شرح می‌باشد:

شاخه نظری:

هدف کلی این شاخه تحصیلی اعتلای سطح فرهنگ و دانش عمومی و پرورش فضایل اخلاقی، بینش سیاسی و اجتماعی و شناخت بهتر استعدادو علاقه دانش‌آموزان برای ادامه تحصیل در آموزش عالی است. ‌

شاخه فنی‌وحرفه‌ای:

هدف کلی این شاخه تحصیلی همان اهداف کلی شاخه نظری و نیز ایجاد زمینه مناسب جهت هدایت دانش‌آموزان به اشتغال مفید و احراز آمادگی نسبی برای ادامه تحصیل در رشته‌های علمی - کاربردی (فناوری) است.

شاخه کاردانش:

اهداف کلی این شاخه نیز علاوه بر اهداف شاخه‌های نظری و فنی و حرفه‌ای، تربیت نیروی انسانی در سطوح نیمه ماهر، ماهر و استاد کاری و سرپرستی برای بخش‌های صنعت، کشاورزی و خدمات و احراز آمادگی نسبی دانش‌آموزان برای ادامه تحصیل در رشته‌های خاص علمی - کاربردی است. ‌