چهارشنبه, ۱۶ خرداد, ۱۴۰۳ / 5 June, 2024
شرطهای ساوجی برای سلطنت ناصرالدینشاه
سیاست مدن: این اثر به وسیله حاج میرزا موسی ساوجی نوشته شده است. این نویسنده در سال ۱۲۶۸ و ظاهرا در همان آغاز صدارت میرزا آقاخان نوری، مدتی پس از نوشتن رساله «دستورالاطباء فی علاج وبا» رساله «سیاست مدن» را نگاشت و آن را از طریق ساوجی مقرب الحضره، میرزااسدالله خان برای ناصرالدین شاه فرستاد. این نوشته با رویکردی اندرزگرایانه تحریر شده و غالب مباحث آن بر بنیاد میراث اندرزنامهنویسان سلف استوار شده است. ۱
ضرورت تاسیس و استقرار حکومت در قالب مباحثی چون ضرورت «انتظام نظام مدینه» یا «انتظام احوال رعایا و بنی آدم»، نخستین بحث محوری ساوجی در سیاست مدن است. او در مقدمه رساله خویش و قبل از طرح مباحث اصلی، با عنوان یک باور مبنایی تاکید دارد که خداوند بر اساس حکمت و رحمت شامله خود نظام عالم و انتظام امور مردم را متکی به خلافت عظمی و سلطنت کبری و پادشاهی صوری و معنوی یا ریاست دینی و دنیوی قرار داده است. به هر حال ساوجی با تمهید چنین مقدماتی بر آن است تا نتیجه بگیرد سلطنت ناصرالدین شاه نیز که می تواند مشروط بر آن سلطنتی عادله و مقید بر ترویج دین و اجرای شریعت حضرت سیدالمرسلین و امر به معروف و نهی از منکر باشد، به سلطنتی مشروع و ریاستی کامله و مدینه او نیز به مدینه ای فاضله متحول شود.۲
ساوجی در بیان دولت عادل مراجعه به تاریخ می کوشد نمونه آن را در دولت شهریاران پیش از اسلام به دست دهد. وی همواره تاکید دارد که فرمانروایان به داد و دادپروری گرایند تا هم خود رستگار شوند و هم به دیگران رستگاری بخشند.۳ انکار اندیشه ضرورت اطاعت بی قیدوشرط سلاطین به ساوجی این امکان را می دهد تا به سوی اندیشه سلطنت مبتنی بر میثاق میان مردم و سلطان روی آورد. به گمان او حداقل میثاق میان مردم و پادشاه، توجه حاکمیت به عدالت است. عدل در اندیشه ساوجی به معنای زیر است: «بازداشتن خود از ستم به مردمان و دفع ظلم دیگران به قدر امکان از ایشان و نگاه داشتن هر کسی را به حق خود.»۴
۱ـ زرگری نژاد، غلامحسین.رسایل سیاسی عصر قاجار،ج۱، تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران ۱۳۷۹ص۱۷،ص۱۱.
۲ـ همان،صص۱۰،۱۱.
۳ـ فریدون آدمیت و هما ناطق، افکار اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در آثار منتشر نشده دوران قاجار، انتشارات آگاه، تهران ۱۳۵۶،. صص۱۷،۱۸.
۴ـ زرگری نژاد، رسایل سیاسی عصر قاجار، ج۱، ص ۱۲.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
ویزای تضمینی ایتالیا کانادا
انتخابات ریاست جمهوری انتخابات ایران انتخابات ریاست جمهوری 1403 شورای نگهبان دولت ریاست جمهوری امام خمینی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم وزارت کشور رهبر انقلاب انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳
محیط زیست هواشناسی تهران قتل شهرداری تهران پلیس راهور ترافیک سازمان هواشناسی خانواده بارش باران مشهد سیل
قیمت طلا قیمت دلار بانک مرکزی خودرو قیمت خودرو سهام عدالت حقوق بازنشستگان بازار خودرو برق دلار مالیات مسکن
مجید قناد عمو قناد فضای مجازی تلویزیون سینما بازیگر امام خمینی (ره) سینمای ایران پیمان جبلی سریال موسیقی دفاع مقدس
دانشگاه آزاد اسلامی ناسا فضا دانش بنیان
رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل غزه آمریکا روسیه لبنان جنگ غزه ترکیه حماس سوریه حزب الله لبنان
فوتبال استقلال پرسپولیس لیگ برتر رئال مادرید باشگاه استقلال رضا درویش باشگاه پرسپولیس جواد نکونام والیبال کیلیان امباپه تیم ملی والیبال ایران
موبایل اینترنت سامسونگ اینستاگرام گوگل اپل
کاهش وزن صبحانه استرس