مصائب زنان

اغلب زنان کره شمالی نان آور هستند و مردان بیشتر کارهای خانه را انجام می دهند

ایزابل برد بایشاپ جهانگرد آمریکایی پس از چهاربار سفر به کره‌شمالی، در دهه ۱۸۹۰ کشف کرد که این کشور به اندازه‌ای «پیچیده» است که به دشواری می‌توان درباره آن مطلب نوشت.

به ویژه، توصیف موقعیت زنان کره دشوار بود. براساس رسوم دیرپای چندین قرنی، زنان طبقه بالا در ابتدا در منزل پدری پنهان سپس در منزل شوهرانشان زندانی می‌شدند. از سوی دیگر، زندگی زنان روستایی «چیزی جز رنج و بیگاری» نبود، «در ۳۰ سالگی مثل زن ۵۰ ساله» به نظر می‌رسیدند و «در ۴۰ سالگی اغلب بدون دندان» بودند.

کره‌شمالی همچنان وضعیتی دشوار دارد. هزاران نفر خارجی از این کشور بازدید می‌کنند، اما اغلب آنچه درباره زندگی روزانه در کره شمالی به دست می‌آید، از زبان فراری‌های این کشور- که اغلب زن هستند و تقریبا ۷۰ درصد از ۲۵ هزار و ۶۰۰ پناهنده به کره‌جنوبی را تشکیل می‌دهند- شنیده

می‌شود.

رژیم کمونیست کیم ایل سونگ آغاز خوبی در اعلام ممنوعیت سنت‌هایی داشت که خانم برد را شوکه کرد. این رژیم دو سال پیش از وضع قانون اساسی، قانون برابری جنسیتی را تصویب کرد. به دلیل کشتار مردان در جنگ کره، در اوایل دهه ۱۹۵۰ تقریبا ۵۵ درصد نیروی کار زن بودند.

اما سونیا رینگ، انسان شناس دانشگاه لووا یادآوری می‌کند که تعهد رسمی نسبت به برابری جنسیتی که از اتحاد جماهیر شوروی اقتباس شده بود، ریشه‌ای نداشت.

خیلی زود کیم زنان را مجبور کرد تا بار مضاعف تولید و بازتولید را به دوش بکشند و سهمیه تولیدی خود را داشته باشند و همچنین «جانشینان انقلاب‌های ما و نسل آینده ساز کمونیست» را پرورش دهند. بازدیدکنندگان از کره‌شمالی نوشته‌اند که مردان و پسران در منازل معمولی کره‌شمالی دست به سیاه و سفید نمی‌زنند.

از کار افتادگی اقتصاد کره‌شمالی در اواسط دهه ۱۹۹۰ زنان را وادار به پذیرش ایفای نقشی جدید کرد. مردان باید در محل کار اختصاصی خود کاملا قابل رویت می‌بودند؛ اما دولت در مقابل زنان - کسانی که وظایف خود را گزارش نمی‌دادند- به چشمی کور تبدیل شد. این موضوع به زنان اجازه داد تا اقتصاد بازار غیررسمی را ایجاد کنند که اندکی جایگزین اقتصاد درحال سقوط شد.

زنان به خرده فروش، تجار کوچک و دست فروش تبدیل شدند. «مارکوس نولاند» و «استفان هاگارد» از موسسه علوم اقتصاد بین‌المللی «پیترسن» در تحقیقی از پناهجویان کره‌شمالی دریافتند که ۷۶ درصد از زنان به کار دادوستد - پیش از اینکه مجبور به ترک آن شوند- اشتغال داشته‌اند. این رقم برای مردان ۶۳ درصد گزارش شده است. تقریبا نیمی از زنان گفتند که در دوره اولیه اشتغال در بازار، کل درآمدشان را از محل دادوستد به‌دست می‌آوردند.

کسانی که در چنین بازارهایی اشتغال دارند، هنوز هم ریسک می‌کنند.حاکمیت کره شمالی گروهی از فعالیت‌ها در بازار را غیرقانونی (جرم) اعلام کرده است.کسانی که در این چارچوب مجرم شناخته بشوند، به دوسال حبس در تاسیسات نظامی به اصطلاح«تربیت نیروی کار» محکوم می‌شوند. مکانی که زندگی در آن دشوار است؛ اما به سختی کمپ‌های زندان سیاسی - که کره شمالی به آنها شهره است- نیست. ۹۵ درصد زنانی که پس از سال ۲۰۰۵ از زندان آزاد شده اند،گزارش می‌دهند که با پرداخت رشوه از مشکلات و گرفتاری‌های این زندان خود را رها می‌کرده‌اند.

زندگی زنان کمتر تنظیم و کنترل شده است؛ اما دشواری زندگی آنان نسبت به زندگی مردان کمتر نیست و دشواری کمتری ندارد. «هزل اسمیث» از دانشگاه «کرانفیلد» در کتاب در دست انتشار خود که درباره کره‌شمالی است، می‌گوید: هم اینک زنان اغلب نان‌آور هستند و مردان بیشتر کارهای خانه را انجام می‌دهند.

در عین حال، یافته‌های او نشان می‌دهند، از آنجا که اقتصاد بازار تا حدی رشد یافته است، بزرگ‌ترین کاهش در شبکه‌های تجاری چینی رخ داده است، شبکه‌هایی که مرزها و عمده فروش‌های مرتبط با رژیم کره‌شمالی را به هم متصل می‌کنند.

پس از گذشت یک قرن از بازدید خانم برد از کره، سختی و مشقت همچنان برای بسیاری از زنان کره‌شمالی باقی مانده است؛ اما برخی چیزها تغییر کرده است. در روزگار برد، دخترها به اندازه‌ای پنهان می‌شدند که «جوهره زندگی دختران در هستی اجتماعی این کشور ناشناخته بود».

با وجود این، پس از اینکه زنان مشاغل دولتی خود در مدارس پرستاری و مراقبت از کودکان در سال‌های اخیر را رها کرده‌اند، اینک کودکان زندگی کمتر سرپرستی شده‌ای دارند. خانم اسمیث می‌گوید: وقتی پس از هشت سال در سال ۲۰۱۱ به پیونگ یانگ بازگشتم، برجسته‌ترین تغییر «کنترل کمتر بچه‌ها هنگام بازی و آزادانه و حرکت کردن آنها» در خیابان‌ها بود.

مترجم: مجید اعزازی