اختلاف نظر و آستانه تحمل خانواده

هنوز نمی داند چطور شد که اینطور از کوره در رفت , فقط می داند که صدایش را بالا برد و فریاد کشید,کمی که آرام تر شد با خود مرور کرد آنچه را که اتفاق افتاده بود,اما اصلا به خاطر نمی آورد این همه عصبانیت از کجا شروع شد,هیچ مشکل مهمی در ذهنش نمی یافت

هنوز نمی داند چطور شد که اینطور از کوره در رفت ، فقط می داند که صدایش را بالا برد و فریاد کشید،کمی که آرام تر شد با خود مرور کرد آنچه را که اتفاق افتاده بود،اما اصلا به خاطر نمی آورد این همه عصبانیت از کجا شروع شد،هیچ مشکل مهمی در ذهنش نمی یافت او و سمیرا ۱۵ سال پیش ازدواج کرده بودند و در طول این سالها مشکل جدی و مسئله سازی نداشته اند،البته پیش آمده که بحث های کوتاهی بر سر مسایل بچه ها داشته باشند اما همیشه زود تمام شده و از یاد رفته است. اگر ماجرای امروز مسئله مهمی می بود نباید از خاطرش می رفت بچه ها هر کدام به کنجی پناه برده اند تا زیر ضرب نگاه و کلام پدر نباشند و زن با چشمهای گریان از پنجره به خیابان چشم دوخته است،چرا اینطور شد؟ انتخاب یک قالیچه برای اتاق خواب ، او را تا این حد عصبانی کرده بود. گاه اختلاف نظر بین افراد خانواده از موضوعی ساده شروع می شود اما به دنبال آن درگیری،مشاجره و فضای پراضطرابی به همراه می آورد که ممکن است حیات خانواده را به مخاطره بیاندازد.

"فاطمه سوری"دانشجوی روانشناسی است و در یک کتابخانه عمومی مشغول به کار است . او می گوید:با موارد زیادی برخورد داشته ام که یک موضوع ساده باعث قهرهای طولانی بین افراد یک خانواده شده و فضای غیرقابل تحملی را در خانه ایجاد کرده است.

وی می گوید:درمورد پدر و مادرها اغلب این فضا طی دو سال آغاز تعیین می شود و استراتژی و برخورد با این قبیل پیامدهای طبیعی روشن می گردد.

کارشناسان مسائل اجتماعی توصیه می کنند:"خوب است طرفین پیش از ازدواج نسبت به یکدیگر شناخت کافی پیدا کنند تا در آینده دچار مشکلات جدی نشوند. شناخت تفکر و نگاه طرفین به زندگی مسئله ای جدی است که باید با شناخت و پذیرش آن از طرفین زندگی مشترک آغاز شود" به گفته این کارشناسان در مواردی که والدین با تفاهم و همدلی زندگی را شروع کرده اند نیز گاه اختلافاتی پدید خواهد آمد که درک متقابل از فضا و احترام به یکدیگر باعث مقطعی و کوتاه زمان بودن آن خواهد بود. "مینا موسوی" دانش آموز سال سوم دبیرستان است.او می گوید:بارها شاهد اختلاف نظر و بحث پدر و مادرم بوده ام،اما هیچ وقت این صحبتها به فریاد تبدیل نشده است من هم سعی می کنم ماجرا را به خودشان واگذار کنم و طرف هیچ کدام را نگیرم. جامعه امروز ما تغییرات محسوسی را پشت سر می گذارد که نتیجه این تغییرات را می توان در رفتار و کردار نسل جوان جستجو کرد،این گذر از روابط سنتی به شیوه های جدید زندگی و پیشرفت ارتباطات باعث اختلاف سلیقه بین والدین و فرزندان گشته است. "محمد حقیقی"سال اول دانشگاه می گوید:پدرم اجازه نمی داد در رشته هنر تحصیل کنم و در نهایت او نظر خود را به من تحمیل کرد،الان سال اول رشته مهندسی برق هستم اما در روزهایی که برای کنکور درس می خواندم همیشه این بحث و جدل ها را بر سر انتخاب رشته داشتیم ، من درس می خوانم اما نه با آرامشی که به آن نیاز دارم .

این جوان دانشجو تاکید می کند :"مطمئنا من با فرزندم این رفتاتر را نخواهم داشت و به سلیقه و علایق او توجه خواهم کرد .

بنابر نظر کارشناسان مسایل تربیتی،اختلافات بین افراد اصولا نتیجه تفاوتهای فردی اجتماعی آنهاست.طبیعتا بین زن و مرد تفاوت جنسی هست که بر نوع زندگی و شیوه کردار و رفتار آنان تأثیر مستقیم دارد،خواهر و برادر نیازهای متفاوت از هم دارند. گاهی اختلاف فردی نیز بین دو برادر و خواهر دیده می شود احساسات و تفکر و هوش گاها یکسان نیست،گاهی اختلاف سنی زیاد نیز بر این تفاوت ها و نوع نیاز و خواسته ها می افزاید. هرکدام از افراد خانواده و جامعه در شرایط متفاوتی رشد پیدا می کنند گاه اختلاف فرهنگی خانواده ها پس از ازدواج دو تن از اعضاء در خانواده هایی با دو بافت فرهنگی در اختلافات روشن می شود. این والدین باتوجه به خانواده ای که در آن رشد کرده اند و خانواده ای که باید در آن خود یکی از والدین بوده اند تفاوت فاحش دیده و اجرایی این نقش را در توان خود نمی بینند.

اختلافات اعتقادی گاه از این دست است.با افزایش آگاهی های اجتماعی و فردی فرزندان در زندگی کنونی ارزشهای خانوادگی و اجتماعی دستخوش تغییرات است ، جوانان نیازهایی دارند که از پدر و مادر توقع درک آن را دارند و در صورت برآورده نشدن آنان منجر به انحراف در رفتار،فرار از خانه و خودکشی می شود.

مهندس "جواد برزگر" برگزیده جشنواره خوارزمی از تأثیر خانواده خود اینگونه می گوید:به مرور که بزرگتر می شدم و جلو می رفتیم متوجه اختلاف سلیقه هایمان شدیم اوایل دبیرستان متوجه این قضایا نبودم ولی محرز شد که سلایقمان با گذشت زمان تغییرات زیادی پیدا کرده،مفهوم اختلاف نسل به مرور زمان مشخص می شود.

وی می افزاید:این اختلاف سلیقه با درنظر گرفتن احترام به نظر مقابل و مشورت و درنظرگرفتن شرایط روز نمی تواند چندان مشکل ساز باشد چرا که در چنین شرایطی تصمیم گیری برای طرف مقابل آسان تر و او می تواند نظر متفاوتی نسبت به دیگران داشته باشد.

برزگر اضافه می کند:در خانه ما فضایی حاکم نبود که نظری به کسی تحمیل شود،این حالت آزاد فکر بودن در خانواده و قدرت انتخاب برای طرفین تأثیر زیادی در موفقیت داشت من سعی کردم به رأی آنها احترام بگذارم. دکتر "سیدسعیدموسوی"کارشناس مسایل تربیتی خانواده معتقد است هرکدام از اعضاء خانواه به دلیل نوع وظیفه ای که دارند ممکن است نظرات متفاوتی در مسایل زندگی داشته باشند،گاه مادری که مسئولیت برنامه ریزی برای تأمین هزینه های زندگی و درآمد کم زندگی را به عهده دارد در مقدار و خرج و مخارج اعضا حساسیت بیشتر از فرزند دارد. وی اضافه می کند:این اختلافات را باید در فضایی آرام و با استفاده از رفتاری منطقی مطرح کرد و در رفع کامل آن تلاش کرد تا شبهه ای برای افراد نماند و آنها را تحت تأثیر قرار ندهد و موجب بدبینی نشود.

اما مسایل مادی یکی از مشکلات عمده ای است که باعث اختلافات اعضاء خانواده می شود.بجز این مسایل باید به تمام مسایلی که زمینه های روانی دارند توجه نشان داد و در گفتگو به شخصیت مستقل هرکدام از اعضا احترام گذاشت تا در یک محیط آرام و اعضای خانواده باورها و نگرشهای یکدیگر را مطرح کنند و هیچ کدام از دیگری انتظار پذیرش بی چون و چرا نداشته باشد، خانواده ها نهاد بنیادین اجتماعی است که ممکن است با ساده ترین نقش ها روح و روان افراد را تحت تأثیر قرار دهد. کارشناسان معتتقدندفضای آرام خانه و بالابردن آستانه تحمل اعضا باعث همزیستی مسالمت آمیز اعضا خواهد بود با علم به این که اختلافات و تفاوتها وجود دارد و خود در ایجاد تنوع ، بالا بردن تحمل و افزایش خلاقیت در محیط خانواده موثر است.

نرگس جودکی