آزمون اعتیاد

چقدر به موادمخدر و روان گردان وابسته اید

● آیا شما تحت‌کنترل موادمخدر یا روان‌گردان هستید؟

چطور می‌شود فهمید کسی به مواد وابسته است یا نه؟ فرد وابسته کسی است که نمی‌تواند مصرف مواد یا داروها را کنار بگذارد. سوء‌مصرف مواد و داروها به شخص وابسته و همه اطرافیانش آسیب می‌زند. به سوال‌های این آزمون پاسخ بدهید. هر چه تعداد پاسخ‌های «بله» بیشتر باشد، احتمال اینکه شما با مشکل وابستگی به مواد یا داروها دست به گریبان باشید، بیشتر است.

● آیا شما تحت‌کنترل فرد وابسته به مواد هستید؟

آیا زندگی شما تحت‌کنترل فردی با سوء‌مصرف مواد است؟ گاهی علاقه شما به فردی از اعضای خانواده یا دوستان و وابستگی دوطرفه باعث شود تا به او اجازه دهید سوء‌مصرف خود را ادامه دهد. متاسفانه این موضوع گاهی در والدین افراد وابسته به مواد به چشم می‌خورد. این رفتار به شما، خود شخص و اطرافیان آسیب می‌زند.

به پرسش‌های زیر پاسخ «بله» یا «خیر» بدهید.

● قسمت اول

۱.آیا وقتی دچار استرس می‌شوید یا می‌خواهید از مشکلات زندگی فرار کنید، از مواد یا داروها استفاده می‌کنید؟

۲. آیا تجربه ناموفقی از تلاش برای ترک یا کاهش مصرف مواد یا داروها دارید؟

۳. آیا تا به حال به‌دلیل مصرف مواد یا داروها به مشکل قانونی برخورد کرده‌ یا دستگیر شده‌اید؟

۴. آیا معتقدید وقتی با دوستانتان دور هم جمع می‌شوید یا به میهمانی می‌روید، بدون مصرف مواد خوش نمی‌گذرد؟

۵. آیا از کسانی که طرفدار مصرف مواد نیستند، دوری می‌کنید؟

۶. آیا به‌دلیل مصرف مواد یا داروها از مسوولیت‌هایتان شانه خالی می‌کنید؟

۷. آیا کسی از اعضای خانواده، دوستان یا همکارانتان درباره وضعیت شما اظهار نگرانی کرده است؟

۸.آیا وقتی تحت‌تاثیر مواد یا داروها هستید، دست به کارهایی می‌زنید که در حالت عادی امکان نداشت انجام دهید؟

۹. آیا تا به حال با خودتان فکر کرده‌اید ممکن است مشکل وابستگی به مواد داشته باشید؟

● قسمت دوم

۱.آیا اغلب مجبورید به‌‌خاطر فرد وابسته به مواد، دروغ بگویید یا پنهانکاری کنید؟

۲. آیا برای گفت‌وگو درباره این مشکل با شخص، وقت صرف می‌کنید؟

۳. آیا مسوولیت‌های اقتصادی یا خانوادگی بیشتری را بر دوش گرفته‌اید؟

۴. آیا حس می‌کنید باید حواستان به رفتارهای این شخص باشد؟

۵. اگر این شخص همکارتان است، آیا تا به حال به جای او کار انجام داده یا در جلسه‌ها شرکت کرده‌اید؟

۶. آیا اغلب نیازها و خواسته‌های خودتان را نسبت به نیازهای او در درجه دوم اهمیت قرار می‌دهید؟

۷. آیا هر روز نگرانی درباره وضعیتی که در آن قرار گرفته‌اید، فکرتان را به خود مشغول می‌کند؟

۸. آیا رفتارهای خودتان را تحلیل می‌کنید تا بفهمید چه تاثیری ممکن است بر این شخص داشته باشد؟

۹. آیا حس می‌کنید در مورد این مشکل مستاصل شده و به بن‌بست رسیده‌اید؟

● تفسیر آزمون

هر چه تعداد پاسخ های «بله» بیشتر باشد احتمال اینکه شما با مشکل وابستگی به مواد یا داروها دست به گریبان باشید و احتمال اینکه مشکلی شما را تهدید کند بیشتر است.

● خب، حالا چه ‌کار کنیم؟

این آزمون‌ها به شما کمک می‌کنند متوجه شوید تحت‌تاثیر موادمخدر یا روان‌گردان هستید یا نه و آیا شخصی که به این مواد یا داروها وابسته است، زندگی شما را تحت‌تاثیر قرار داده است؟ با توجه به نتایجی که از پاسخ‌هایتان گرفته‌اید، شاید لازم باشد برخی رفتارها را که سلامتتان را تهدید می‌کنند، تغییر دهید.

کاری که امروز می‌توانید انجام دهید:

وضعیتی را تصور کنید که در آن، شخصی به شما مواد یا دارو تعارف می‌کند. فکر کنید چطور می‌توانید از پذیرش آن خودداری کنید. چند راه به ذهنتان می‌رسد؟ این راه‌ها را آنقدر در ذهنتان تجسم و تکرار کنید که دفعه آینده که در چنین موقعیتی قرار گرفتید، بتوانید پیشنهاد آن شخص را رد کنید.

به مرکز بهداشت محله‌تان سر بزنید و بپرسید آیا برنامه‌ ترک‌اعتیاد یا گروه‌درمانی در آنجا وجود دارد؟ از آنها بخواهید شما را بیشتر راهنمایی و به مراکز مفید در این زمینه معرفی کنند.

کارهایی که در ۲ هفته آینده می‌توانید انجام دهید:

عادت‌های مصرف مواد را بین دوستان و آشنایانتان مرور کنید. آیا هیچ‌گاه به‌دلیل عادت‌های آنها، در جمعشان احساس ناراحتی می‌کنید؟ آیا فکر می‌کنید اگر به معاشرت با این افراد ادامه دهید، برایتان دشوار خواهد بود که از مصرف مواد خودداری کنید؟ اگر پاسختان به این سوا‌ل‌ها مثبت است، سعی کنید فعالیت‌های اجتماعی جدیدی برای خودتان پیدا و دایره دوستانتان را وسیع‌تر کنید. با افراد جدیدتر و بهتر رابطه برقرار کنید.

اگر درباره مصرف مواد یا داروها در خودتان یا یک دوست نزدیک نگرانید، از یک مشاور یا روان‌شناس وقت بگیرید و موضوع را با او در میان بگذارید.

تا چند ماه آینده شما می‌توانید:

تفریح‌های جدیدی پیدا کنید که بتوانید بدون مصرف مواد خوش بگذرانید. ورزش‌های دسته‌جمعی، رفتن به باشگاه یا شرکت در یک فعالیت گروهی گزینه‌های خوبی هستند. به‌دنبال جمعی باشید که برای تفریح و لذت سراغ مواد نمی‌روند.

اگر مشکل سوء‌مصرف مواد دارید، این موضوع را بپذیرید. قبول کنید که برای غلبه بر مشکل پیش آمده، به کمک دیگران نیاز دارید، بنابراین به خودتان قول بدهید که در یک برنامه درمانی شرکت کنید.

ترجمه: دکتر آذین محبی‌نژاد