بیماری ناشی از تابش اشعه

بیماری ناشی از تابش اشعه عوارض جانبی همراه اشعه درمانی جهت سرطان ها یا آثار متعاقب قرار گرفتن اتفاقی در معرض تابش اشعه

● شرح بیماری

بیماری‌ ناشی‌ از تابش‌ اشعه‌ عوارض‌ جانبی‌ همراه‌ اشعه‌درمانی‌ جهت‌ سرطان‌ها یا آثار متعاقب‌ قرار گرفتن‌ اتفاقی‌ در معرض‌ تابش‌ اشعه‌.

● علایم‌ شایع‌

علایم‌ زیر بسته‌ به‌ مقدار اشعه‌ تابیده‌ شده‌ و محل‌ اثر اشعه‌ بسیار متغیر و اغلب‌ موقتی‌ است‌

▪ تهوع‌، استفراغ‌ و اسهال‌.

▪ سردرد

▪ خستگی‌ و کوتاهی‌ نفس‌

▪ تندی‌ ضربان‌ قلب‌

▪ عفونت‌ قارچی‌ دهان‌ خشکی‌ دهان‌ و از دست‌ رفتن‌ حس‌ چشایی‌

▪ دشواری‌ بلع‌

▪ تشدید بیماری‌های‌ دندان‌ یا لثه‌

▪ ریزش‌ مو؛ سرفه‌ خشک‌

▪ التهاب‌ قلب‌ همراه‌ درد قفسه‌ سینه‌

▪ سوختگی‌، التهاب‌ یا ایجاد جوشگاه‌ بر روی‌ پوست‌

▪ تیرگی‌ پوست‌

▪ نقاط‌ خونریزی‌ زیر پوستی‌ در هر جای‌ بدن‌

▪ کم‌خونی‌؛ ناتوانی‌ جنسی‌

‌● پیشگیری‌

▪ قبل‌ از اشعه‌درمانی‌ ناحیه‌ سر و گردن‌ ارزیابی‌ کلی‌ دهان‌ و دندان‌ جهت‌ شناسایی‌ بیماری‌های‌ احتمالی‌ دندان‌ و لثه‌ ضروری‌ است‌.

▪ استفاده‌ از رژیم‌ غذایی‌ مناسب‌ قبل‌ از اشعه‌درمانی‌ تا در هنگام‌ اشعه‌درمانی‌ وضعیت‌ تغذیه‌ای‌ در حد مطلوب‌ باشد.

▪ اگر کار شما در نزدیک‌ محل‌ اشعه‌تابی‌ است‌، نکات‌ ایمنی‌ را فرا گرفته‌ و رعایت‌ کنید.

● عواقب‌ مورد انتظار

▪ در موارد اشعه‌درمانی‌، بیشتر آثار جانبی‌ یا عوارض‌ همراه‌ آن‌، پس‌ از قطع‌ اشعه‌درمانی‌ به‌ تدریج‌ برطرف‌ می‌گردند.

▪ در موارد قرارگیری‌ اتفاقی‌ در معرض‌ اشعه‌تابی‌ اگر اشعه‌تابی‌ آن‌ قدر شدید نباشد که‌ منجر به‌ مرگ‌ فوری‌ گردد، عوارض‌ آن‌ ممکن‌ است‌ سال‌ها باقی‌ بماند.

● عوارض‌ احتمالی‌

▪ استعداد ابتلا به‌ عفونت‌ها در اثر کاهش‌ مقاومت‌ بدن‌

▪ عقیمی‌ یا نقایص‌ تولید مثلی‌ ممکن‌ است‌ رخ‌ دهد.

▪ افزایش‌ استعداد ابتلا به‌ سرطان‌ها به‌ خصوص‌ سرطان‌های‌ مغز استخوان‌ یا لوسمی‌

در موارد اشعه‌درمانی‌، سایر عوارض‌ بستگی‌ به‌ ناحیه‌ تحت‌ اشعه‌تابی‌ دارد. با پیدایش‌ تجهیزات‌ اشعه‌تابی‌ مدرن‌ احتمال‌ عوارض‌ وخیم‌ بسیار کم‌ شده‌ است‌.

● درمان‌

الف) اصول‌ کلی‌

بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممکن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌ هموگلوبین‌، شمارش‌ پلاکت‌ها و گلبول‌‌ سفید خون‌، رادیوگرافی‌ ناحیه‌ تحت‌ اشعه‌درمانی‌ و شناسایی‌ و اندازه‌گیری‌ میزان‌ تماس‌ با اشعه‌ها باشد.

● اهداف‌ درمانی‌ عبارتند از کنترل‌ علایم‌ و پیشگیری‌ از عفونت‌ها

▪ در طی‌ اشعه‌درمانی‌، کارکنان‌ پزشکی‌ را دائماً از حال‌ عمومی‌ خود مطلع‌ سازید. گاهی‌ ممکن‌ است‌ درمان‌ جهت‌ بهتر شدن‌ حال‌ عمومی‌ شما تعدیل‌ شده‌ یا به‌ طور موقت‌ قطع‌ گردد.

چنانچه‌ دچار ریزش‌ مو شدید، تا رویش‌ مجدد موها از کلاه‌گیس‌ استفاده‌ کنید.

▪ پس‌ از اشعه‌درمانی‌ تا زمانی‌ که‌ اجازه‌ بچه‌دار شدن‌ از سوی‌ پزشک‌ صادر نشده‌ است‌ از روش‌های‌ ضدبارداری‌ مؤثر جهت‌ جلوگیری‌ از بارداری‌ استفاده‌ کنید.

▪ روان‌درمانی‌ یا مشاوره‌ با متخصص‌ مربوطه‌ جهت‌ کاهش‌ استرس‌ اشعه‌درمانی‌ ممکن‌ است‌ سودمند باشد.

▪ پیوند مغز استخوان‌ در موارد مواجهه‌ شدید با اشعه‌ها ممکن‌ است‌ توصیه‌ گردد.

ب) داروها

▪ داروهای‌ ضد تهوع‌

▪ مسکن‌ها

▪ تزریق‌ خون‌ جهت‌ کم‌خونی‌

▪ آنتی‌بیوتیک‌ها جهت‌ مقابله‌ با عفونت‌ها

▪ داروهای‌ ضد اسهال‌

▪ داروهای‌ خواب‌آور در صورت‌ بروز مشکلات‌ خواب‌

ج) فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری

تا حدی‌ که‌ توان‌ جسمی‌ شما اجازه‌ می‌دهد به‌ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های‌ طبیعی‌ خود ادامه‌ دهید. در زمان ابتلا به این بیماری ها به‌ طور مکرر استراحت‌ کنید.

د) رژیم‌ غذایی‌

از یک‌ رژیم‌ غذایی‌ متعادل‌ استفاده‌ کنید. اگر مشکل‌ بلع‌ داشته‌ باشید ممکن‌ است‌ به‌ طور موقت‌ لازم‌ باشد تا از رژیم‌ مایعات‌ یا غذاهای‌ نرم‌ شده‌ توسط‌ مخلوط‌کن‌ استفاده‌ نمایید. تغذیه‌ وریدی‌ یا استفاده‌ از یک‌ لوله‌ معده‌ کوچک‌ جهت‌ تغذیه‌، نیز روش‌های‌ دیگری‌ هستند که‌ می‌توان‌ از آنها تا برقراری‌ مجدد تغذیه‌ طبیعی‌ سود جست‌.

● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟

▪ اگر شما یا یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌تان به‌ طور اتفاقی‌ در معرض‌ تابش‌ اشعه‌ قرار گرفته‌ باشید.

▪ اگر احساس‌ ناخوشی‌ در طی‌ اشعه‌درمانی‌ به‌ خصوص‌ اگرعلایم‌ غیر منتظره‌ وجود داشته‌ باشد.

بروز علایم‌ عفونت‌، نظیر تب‌ و لرز، درد عضلانی‌، سردرد و منگی‌ در طی‌ اشعه‌درمانی‌ یا پس‌ از آن‌ یا پس‌ از قرارگیری‌ اتفاقی‌ در معرض‌ اشعه‌تابی‌.

▪ اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای‌ تجویزی‌ ممکن‌ است‌ با عوارض‌ جانبی‌ همراه‌ باشند.