نرخ های جهانی علت گرانی پسته است

گفت وگو با وزیر اسبق کشاورزی

پس از افزایش قیمت بسیاری کالاهای ریز و درشت در ایران طی یک سال گذشته، حالا در آستانه سال جدید گرانی پسته در محافل خبری و کارشناسی خبرساز شده است.

افزایش قیمت پسته از آنجا دارای اهمیت است که این کالا به عنوان یکی از مزیت‌های صادراتی ایران از جایگاه ویژه‌ای در کشور برخوردار است، اما از سوی دیگر افزایش مصرف پسته در سنت هر ساله، سال نو، گرانی این کالا را به موضوعی حساس تبدیل کرده است. عیسی کلانتری، وزیر اسبق کشاورزی که همواره انتقادهای زیادی را به سیاست‌های دولت فعلی در حوزه تولید و توزیع محصولات کشاورزی وارد می‌کند، معتقد است: افزایش قیمت پسته به دلیل افزایش قیمت دلار در کشور طبیعی و منطقی است، متن گفت‌و‌گوی کوتاه «دنیای اقتصاد: با عیسی کلانتری را در ادامه می‌خوانید:

آقای کلانتری به نظر شما دلیل افزایش قیمت پسته در ایران چیست؟

۸۵ تا ۹۰ درصد پسته تولید ایران صادرات می‌شود و قیمت آن نیز تابع نرخ‌های جهانی است. از این رو نمی‌توان پسته را با دیگر محصولات کشاورزی مقایسه کرد. البته افزایش قیمت پسته در ایران علاوه‌بر نرخ‌های جهانی تابع برخی عوامل دیگر نیز است؛ براساس آخرین گزارش‌ها در حال حاضر قیمت پسته در جهان کیلویی ۱۰ تا ۱۱ دلار است؛ بنابراین نرخ ۴۰ هزار تومانی آن در داخل تعجب‌برانگیز نیست.

علاوه‌بر این قیمت دلار نیز در ایران بالا رفته است و به همین جهت افزایش قیمت پسته امسال نمود بیشتری داشته است.

شما تنها عامل گرانی پسته را نرخ جهانی می‌دانید؟

بله، همین طور است. چراکه تمام پسته تولید داخل قابلیت صادرات دارد.

بحث دیگری هم مطرح است، برخی می‌گویند هزینه‌های تولید پسته در کشور بالا رفته است..

بله این درست است. هزینه‌های تولید بالا رفته است؛ چراکه بهره‌وری کاهش یافته است، اما به هر حال قیمت‌های جهانی عامل مهم‌تری هستند. ایران توان تعیین قیمت‌های جهانی را ندارد. در حال حاضر آمریکا که پیش از ایران نخستین تولیدکننده پسته در جهان است.

به نظر شما واسطه‌ها و گران‌فروشی در این بین تاثیرگذار نبوده است؟

نه این طور نیست. دلال‌بازی بیشتر در مورد کالاهای فسادپذیر معنا پیدا می‌کند، اما پسته قابلیت ماندگاری زیاد در انبار دارد. به خاطر همین دلال‌‌ها قدرت مانور در چرخه توزیع ندارند.

آیا مشکلات صادرات می‌تواند بهانه‌ای برای دخالت صادرکنندگان در بازار داخلی پسته باشد؟

قطعا این طور نیست. در حال حاضر در کشور مصرف پسته بسیار محدود است. اگر جلوی صادرات پسته را بگیریم، باغات پسته از بین می‌روند؛ چراکه بازار داخل کشش مصرف تمام پسته تولید شده را ندارد.

فکر می‌کنید ممنوعیت صادرات راه مناسبی برای کاهش قیمت‌ها است؟ ...

این ممنوعیت صادرات راهکار نادرستی است که دولت در نظر گرفته است. اگر ممنوعیت صادرات پسته اعمال شود، هکتارها باغ پسته از بین می‌رود. در این صورت دولت باید پاسخگوی صدها کشاورزی باشد که شغل خود را از دست می‌دهند.

راهکاری برای کاهش قیمت پسته دارید؟

به هر حال باید بدانیم که پسته کالای صادراتی است و قیمت آن از سوی بازار جهانی تعیین می‌شود. نباید انتظار داشت که قیمت پسته به خاطر مصرف داخل پایین آید.

بهتر است دولت به جای تمرکز روی پسته، به سراغ کالاهایی برود که بیشتر ضروری هستند. دولت با اعمال سیاست‌های نادرست که منجر به افزایش نرخ ارز شد، به افزایش قیمت پسته دامن زده است.