بلوغ دختران

بلوغ به معنی دوره‌ای از تغییرات است که صفات ثانویه جنسی ایجاد شده و به توانایی باروری منجر می‌شود. اختلالات و حتی روند طبیعی رشد و بلوغ فرزندان برای والدین دغدغه زیادی ایجاد …

بلوغ به معنی دوره‌ای از تغییرات است که صفات ثانویه جنسی ایجاد شده و به توانایی باروری منجر می‌شود. اختلالات و حتی روند طبیعی رشد و بلوغ فرزندان برای والدین دغدغه زیادی ایجاد می‌کند و در این نوشتار در مورد روند طبیعی رشد و مشکلاتی که این مسیر دارد، خواهیم نوشت.

بلوغ طبیعی در دختران در اثر تغییرات هورمونی شروع می‌شود و سن شروع آن وابسته به شرایط ژنتیکی فرد است، هرچند عواملی چون وزن هم در این رابطه بی‌تاثیر نیست. به نظر می‌رسد که اگر دختر جوانی به وزن خاصی نرسد، روند بلوغ به تاخیر می‌افتد. به عبارت دیگر درصد چربی بدن دختران نقش مهمی ‌در شروع بلوغ دارد. براساس تحقیقات انجام شده میزان چربی بدن دختران باید به ۲۳ درصد برسد تا بلوغ بموقع شروع شود.

همین‌طور نور آفتاب در این زمینه اهمیت ویژه‌ای دارد و دیده شده دخترانی که در مناطقی آفتابی‌تر (نزدیک‌تر به خط استوا) زندگی می‌کنند، زودتر بالغ می‌شوند و دخترانی که در روستا زندگی می‌کنند زودتر از دختران شهری به بلوغ می‌رسند. از سوی دیگر، به تغذیه سالم نقش عمده‌ای در شروع روند بلوغ دارد، به طوری که متوسط سن شروع بلوغ از سال ۱۸۵۰ تاکنون بتدریج کمتر شده، زیرا در این سال‌ها وضعیت تغذیه‌ای مردم و بخصوص زنان بسیار بهتر شده است. همین‌طور نوع فعالیت فرد در سن بلوغ وی تاثیر دارد و در دخترانی که ورزش‌های سنگین (در حد تمرینات حرفه‌ای) می‌کنند، سن بلوغ دیرتر آغاز می‌شود.

به هر حال شروع روند بلوغ با قد کشیدن شروع می‌شود، اما اولین علامتی که مورد توجه قرار می‌گیرد، رشد پستان‌هاست. به دنبال آن رشد موهای تناسلی شروع می‌شود و پس از آن حداکثر میزان قد کشیدن رخ می‌دهد و در نهایت دوره‌های عادت ماهانه آغاز می‌شود. کل این تغییرات طی ۴ تا ۵/۴ سال رخ می‌دهد. مراحل به صورت منظم و پی‌درپی رخ می‌دهد و اگر این روند در جایی متوقف شود یا به صورت غیرطبیعی رخ دهد نیاز به بررسی و تشخیص علت دارد.یکی دیگر از مسائلی که موجب نگرانی والدین می‌شود سن شروع این تغییرات است. سن شروع تغییرات بلوغ همان‌طور که گفته شد بشدت با ژنتیک دختران مرتبط است. کمترین سن شروع این روند ۷سالگی است و شروع رشد پستان و موهای تناسلی در سنین کمتر از ۹ سالگی غیرطبیعی محسوب می‌شود. از سوی دیگر شروع نشدن رشد پستان‌ها تا ۱۳ سالگی یا عدم شروع عادت ماهانه تا ۱۶ سالگی غیرطبیعی است، همین طور اگر ۵ سال پس از شروع علائم ثانویه جنسی (رشد پستان و موهای تناسلی) هنوز عادت ماهانه شروع نشده باشد، فرد نیاز به بررسی دارد. در مورد بیماری‌هایی که منجر به بلوغ غیرطبیعی می‌شود و اثرات هورمون‌ها بر قد افراد در هفته‌های بعد خواهیم نوشت.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان