فناوری نانو در خدمت ایمنی مواد غذایی

تشخیص سموم میکروبی مواد غذایی از وظایف اصلی متخصصان سیستم‌های بهداشت کنترل کیفیت مواد غذایی است که امروزه از طریق محیط‌های کشت میکروبی در مدت زمان ۴۸ تا ۷۲ ساعت انجام می‌شود.
از …

تشخیص سموم میکروبی مواد غذایی از وظایف اصلی متخصصان سیستم‌های بهداشت کنترل کیفیت مواد غذایی است که امروزه از طریق محیط‌های کشت میکروبی در مدت زمان ۴۸ تا ۷۲ ساعت انجام می‌شود.

از آنجا که زمان لازم برای تشخیص سموم میکروبی، قابل توجه است در اغلب موارد با خسارت‌های مالی متعددی در واحدهای تولیدی همراه است و از سوی دیگر می‌تواند سلامت مصرف‌کنندگان را نیز در معرض خطر قرار دهد، در حالی که در صادرات و واردات که مواد غذایی در حجم زیادی بسته‌بندی و توزیع می‌شود، این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار است و پر‌رنگ‌تر دیده می‌شود. همه ساله میلیاردها دلار برای دور ریز و خروج مواد غذایی فاسد شده در چرخه صنعت غذایی در سطح دنیا هزینه می‌شود که علل متعددی دارد، مثل نقل و انتقال طولانی جاده‌ای و هوایی یا تاخیر در ارائه جواب آزمون‌های کنترل کیفی آزمایشگاه‌های همکار و مرجع به علت استفاده از روش‌های استاندارد مرسوم و همچنین جواب‌های منفی کاذب که در بسیاری موارد از جمله وقتی جرم میکروب از بین رفته و توکسین باکتری در نمونه باقی مانده است.

در شرایط مواجه‌شدن با بلایای طبیعی و ورود حجم انبوهی ازمحصولات لبنی و فرآورده‌های گوشتی به کشورها در شرایط طبیعی یا غیرطبیعی همچون جنگ‌های انسانی یا برخی موارد جنگ‌های بیوتروریسم، میلیون‌ها انسان بی‌گناه قربانی مقاصد شوم این عوامل می‌شوند و حجم انبوهی از مواد غذایی وارد شده به یک کشور به دلیل کمبود یا نبود امکانات آزمایشی و حتی گاهی نبود زمان کافی برای بررسی نتیجه آزمایشات انجام شده روی مواد غذایی، مورد مصرف قرار گرفته و سبب مسمومیت جمعیتی بی‌گناه و مرگ‌ومیر آنها می‌شود. بنابراین با پیشرفت تکنولوژی و کاربرد نانو در صنعت مواد غذایی بخصوص مبحث کنترل کیفی فرآورده‌های غذایی لازم است روش‌های جدید مبتنی بر فناوری نانو جایگزین روش‌های فعلی شود که نه تنها از نظر زمان، بلکه از نظر دقت و حساسیت ـ که به عنوان دو شاخص ایمنی و ضریب اطمینان در بحث کنترل نقاط بحران مطرح شده ـ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

دکتر حامد اهری / عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد